Ulga rehabilitacyjna dla podatników utrzymujących niepełnosprawnych
Katalog wydatków, które można odliczyć (od dochodu przed opodatkowaniem) w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej został określony w art. art. 26 ust. 7a ustawy o PIT. Są to wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych poniesione przez niepełnosprawnego podatnika lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.
Podstawowym warunkiem odliczenia wydatków w ramach ulgi rehabilitacyjnej jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek (art. 26 ust. 7d ustawy o PIT):
- orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
- decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
- orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.
Ponadto podatnicy PIT mający na utrzymaniu następujące osoby niepełnosprawne (współmałżonka, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbów, rodziców, rodziców współmałżonka, rodzeństwo, ojczyma, macochę, zięciów i synowe) mogą korzystać z ulgi rehabilitacyjnej, jeżeli osoby niepełnosprawne będące na ich utrzymaniu nie osiągnęły w rozliczanym roku podatkowym dochodów przekraczających dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego).
W grudniu 2018 roku renta socjalna wynosiła 1029,80 zł (brutto). Zatem dwunastokrotność tej renty to kwota 12357,60 zł. Jeżeli osoba niepełnosprawna uzyskała w 2018 roku dochód brutto wyższy od 12357,60 zł, to podatnik PIT mający na utrzymaniu tą osobę nie może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej.
Już teraz wiadomo, że w grudniu 2019 r. renta socjalna wynosić będzie 1100 zł brutto.
Renta socjalna 2019 - brutto, komu przysługuje
Do ww. dochodów osób niepełnosprawnych nie zalicza się alimentów na rzecz dzieci oraz zasiłku pielęgnacyjnego.
Warto jeszcze wspomnieć następujących warunkach skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej. Otóż wydatki, które chcielibyśmy odliczyć w ramach tej ulgi nie mogły być:
1) sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,
2) zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,
3) zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
Natomiast gdy przedmiotowe wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z ww. funduszy (środków) - odliczona w ramach ulgi rehabilitacyjnej może być różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie (art. 26 ust. 7b i ust. 7c ustawy o PIT).
Ulga rehabilitacyjna - wydatki na samochód
Odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej podlegają m.in. wydatki poniesione na używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (albo współwłasność):
- osoby niepełnosprawnej lub
- podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16. roku życia.
Odliczenie z tego tytułu nie możne przekroczyć limitu 2280 zł rocznie.
Odliczenie przysługuje wszystkim niepełnosprawnym (lub osobom mającym na utrzymaniu niepełnosprawnych), bez względu na rodzaj, czy stopień niepełnosprawności (grupę inwalidztwa).
Obecnie (od 2018 roku) nie obowiązuje już ograniczenie, że odliczenie wydatków na samochód dotyczy tylko kosztów dojazdu na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne.
Odliczenie przysługuje (w ramach ww. rocznego limitu 2280 zł) z tytułu faktycznie poniesionych wydatków na używanie samochodu. Organy podatkowe podkreślają, że nie chodzi tylko o wydatki na paliwo ale także wydatki na przeglądy techniczne, naprawy, zakup części czy obowiązkowe ubezpieczenie OC.
Co do dokumentowania ww. wydatków, to przepisy nie są tu wystarczająco jasne. Co prawda zgodnie z art. 26 ust. 7c ustawy o PIT w przypadku wydatków poniesionych na używanie samochodu osobowego, nie jest wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających ich wysokość. Ale ten sam przepis stanowi, że na żądanie organów podatkowych podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia.
Zatem warto (na wszelki wypadek) zbierać paragony i rachunki za paliwo i inne ww. wydatki (przynajmniej do kwoty limitu odliczenia) z danego roku, bo może się okazać, że będą potrzebne w toku ew. kontroli podatkowej.
W przypadku samochodów osobowych stanowiących współwłasność rodziców niepełnosprawnego dziecka powstają wątpliwości, czy ww. limit roczny 2280 zł dotyczy łącznie obojga rodziców, czy też każdy rodzić ma swój odrębny limit. Okazuje się, że w takich przypadkach organy podatkowe korzystnie dla podatników interpretują przepisy ustawy o PIT:
W przypadku, gdy oboje rodzice łożą na utrzymanie niepełnosprawnego dziecka, każdemu z nich przysługuje prawo do ulgi rehabilitacyjnej w wysokości faktycznie poniesionego przez siebie wydatku, natomiast w przypadku wydatków ograniczonych limitem kwotowym każdemu z nich przysługuje odrębny (własny) limit. (z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 lutego 2019 r. – sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.596.2018.2.EC).