Podejmując ryzyko inwestycyjne musimy liczyć się z tym, że niekoniecznie osiągniemy zyski. Niejednokrotnie okazuje się że, że zamiast dochodu z dane go źródła, przyniesie nam ono stratę.
Fiskus zezwala nam jednak zminimalizować skutki niezyskownych inwestycji poprzez odliczenie poniesionej straty z dochodu osiągniętego z tego samego źródła w pięciu kolejnych latach podatkowych.
Wprowadza jednak ograniczenie co do wysokości obniżenia naszego dochodu w jednym roku podatkowym. Nie może ono bowiem przekroczyć w którymkolwiek z tych lat 50% kwoty straty.
Pan Andrzej Pluciński prowadzi jednoosobową firmę opodatkowaną według skali. Za 2009 r. osiągnął z działalności gospodarczej stratę w wysokości 20 000 zł. Natomiast w 2010 r. jego firma przyniosła dochód w wysokości 50 000 zł.
Rozliczając się za 2010 r. pan Pluciński może odliczyć od dochodu maksymalnie połowę straty z 2009 r., tj. 10 000 zł. Kwotę odliczenia z tego tytułu wpisze w rubryce 137 zeznania składanego na formularzu PIT-36.
Często nie pamiętamy o tym, że stratę wolno nam rozliczyć tylko z dochodami z tego samego źródła przychodów. Nie jest zatem możliwe rozliczenie straty np. z działalności gospodarczej z dochodami np. z najmu. Nie możemy też odliczyć własnej straty od dochodów małżonka w sytuacji, gdy rozliczamy się wspólnie z nim.
Pan Jerzy Lipiński jest przedsiębiorcą. W 2009 r. jego firma przyniosła stratę w wysokości 20 000 zł. W 2010 r. pan Lipiński również poniósł stratę z działalności. Natomiast jego żona osiągnęła z umowy o pracę dochód w wysokości 70 000 zł.
Pomimo, że za 2010 r. małżonkowie będą rozliczać się wspólnie, to nie mogą pomniejszyć dochodu pani Agnieszki Lipińskiej z umowy o pracę o połowę straty poniesionej przez jej męża w 2009 r. (tj. 10 000 zł) z działalności gospodarczej. Są to bowiem dwa różne źródła przychodów.
Nie możemy też obniżyć dochodu o straty wymienione wprost przez ustawodawcę w art. 9 ust. 3a ustawy o PIT, tj. o stratę z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw do nich oraz rzeczy ruchomych (wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT), dokonywanego poza działalnością gospodarczą oraz straty ze źródeł przychodów, z których dochody są wolne od podatku dochodowego.
Nie wolno nam pomniejszyć dochodu z oszczędzania na indywidualnym koncie emerytalnym (tzw. IKE) o straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych poniesionych w roku podatkowym oraz w latach poprzednich
Nie możemy też pomniejszyć dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych (funduszach inwestycyjnych) o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.
Dotyczy to również strat poniesionych w tym samym roku. Fundusz jako płatnik pobiera bowiem podatek zryczałtowany odrębnie od każdej transakcji, zatem nie jest możliwe rozliczenie straty w zeznaniu rocznym, gdyż nie są one w ogóle objęte tym zeznaniem.
Polecamy: Limity ulg i odliczeń w PIT
Polecamy: Najczęstsze błędy w PIT-ach
Natomiast wolno nam odliczyć straty poniesione na obrocie papierami wartościowymi na giełdzie w latach poprzednich. Możemy też obniżyć zyski z akcji notowanych na giełdzie o straty poniesione z tytułu uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych (odwrotna operacja nie jest możliwa).
Nie wszyscy też wiedzą, że stratę ze sprzedaży papierów wartościowych na giełdzie można odliczyć od dochodu z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną (i odwrotnie). Jest to bowiem to samo źródło przychodów, z którego dochody podlegają wykazaniu w odrębnym zeznaniu rocznym.
Pan Krzysztof Krajewski w 2009 r. poniósł stratę w wysokości 10 000 zł z obrotu akcjami na GPW. W 2010 r. sprzedał udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Na tej transakcji zarobił 24 000 zł.
Rozliczając się za 2010 r. pan Krajewski obniży dochód ze zbycia udziałów w spółce z o.o.o połowę straty z 2009 r. Podatek zapłaci zatem od kwoty 19 000 zł.
Możemy również odliczać stratę od dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli dochód ten przez okres następnych pięciu kolejnych lat podatkowych będziemy ustalać na podstawie ksiąg.
Jest to warunek, bez którego spełnienia odliczenie nie będzie możliwe. Nie odliczymy zatem straty, jeśli zdecydujemy się na rozliczanie działów specjalnych produkcji rolnej na podstawie tzw. norm szacunkowych.
VAT 2011 - wszystkie zmiany w jednym miejscu
W rozliczeniu rocznym za rok 2010 odliczamy straty wykazane w latach 2005-2009. Jeśli skorygowaliśmy zeznanie z własnej inicjatywy, bądź korekta taka nastąpiła wskutek wydania decyzji, to o ile miała onawpływ na określenie straty (zwłaszcza jej zmniejszenie), musimydodatkowo skorygować wszystkie zeznania roczne, w których dana stratabyła odliczana.
Jeśli natomiast wskutek korekty strata się zwiększyła,nie musimy koniecznie korygować dotychczasowych zeznań. Niewykorzystanąróżnicę możemy bowiem wykorzystać w latach następnych.
Podstawa prawna: Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
Anna Welsyng
radca prawny, doradca podatkowy
kancelaria welsyng.pl