Zakres opodatkowania
Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne ( art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).
Rzeczami w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) są tylko przedmioty materialne. Rzeczy dzielą się na nieruchomości (grunty, budynki oraz części budynków tzw. nieruchomości lokalowe) i na rzeczy ruchome.
PCC od zamiany
Przedmiotami zamiany w ujęciu Kodeksu cywilnego oprócz rzeczy mogą być prawa majątkowe. Prawami majątkowymi są przysługujące danej osobie prawa do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy.
Zgodnie z art. 603 Kodeksu cywilnego przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.
Na podstawie art. 604 Kodeksu cywilnego do zamiany stosuje się odpowiednio przepis o sprzedaży. W przypadku zamiany obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy - występują zatem jednocześnie w charakterze dostawcy i nabywcy.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania przy umowie zamiany stanowi:
a) przy zamianie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego na taki lokal lub prawo do lokalu – różnica wartości rynkowych zamienianych lokali lub prawdo lokali,
b) w pozostałych przypadkach – wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, od którego przypada wyższy podatek.
W opisanym wyżej stanie faktycznym podstawę opodatkowania należy ustalić w oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy o pcc.
Łagodniejsza dla podatników zasada ustalania podstawy opodatkowania ma swoje uzasadnienie w tym, że ustawodawca chciał uczynić łatwiejszym i tańszym podatkowo zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych podatników.
Dlatego też ten przepis można zastosować również, gdy zamiana dotyczy udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość na lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość.
Podstawa opodatkowania wyniesie więc 30 tys. zł (to jest 270 tys. zł – 240 tys. zł). Podatek od czynności cywilnoprawnych wyniesie więc 600,00 zł (2% od kwoty 30 tys. zł).
Polecamy: serwis PIT
Polecamy: Najczęstsze błędy w PIT-ach
Kto płaci podatek
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży przy umowie zamiany na obu stronach tej umowy (art. 4 pkt 2 ustawy).
Obie strony umowy zamiany są zobowiązane solidarnie do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Oznacza to, że fiskus może egzekwować podatek (według swego wyboru) od obu stron albo tylko od jednej strony umowy zamiany.