Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych przewiduje, że opodatkowaniu tym podatkiem podlegają umowy spółki oraz ich zmiany, o ile powodują podwyższenie kapitału zakładowego spółki kapitałowej albo wartość wkładów wniesionych do spółki osobowej. Przez zmianę umowy spółki na gruncie podatku PCC należy rozumieć m.in. przekształcenie lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego spółki kapitałowej. Co istotne z opodatkowania PCC wyłączone zostały zmiany umowy spółki związane z przekształceniem spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową.
U podstaw sporów w zakresie skutków w podatku PCC przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową leży odmienna kwalifikacja spółek komandytowych w prawie polskim oraz w prawie wspólnotowym. Na gruncie tego pierwszego spółka komandytowa jest uznawana za spółkę osobową (art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC i art. 4 § 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych). Z kolei w świetle prawa wspólnotowego dla celów opodatkowania podatkiem kapitałowym, jakim jest podatek od czynności cywilnoprawnych, spółkę komandytową należy traktować jako spółkę kapitałową, art. 3 ust. 1 lit. b) i lit. c) oraz ust. 2 Dyrektywy 69/335/EWG oraz art. 2 ust. 1 lit. b i lit. c oraz ust. 2 Dyrektywy 2008/7/WE).
W opinii polskich organów podatkowych spółki komandytowe na potrzeby podatku PCC powinny być traktowane jako spółki osobowe, a w konsekwencji wskazane powyżej włączenie nie stosuje się w przypadku przekształcenia spółki komandytowej w spółkę osobową. Takie też stanowisko zostało wyrażone przez organ podatkowy w opisywanej sprawie.
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
Ze stanowiskiem tym nie zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który uznał, że spółka komandytowa stanowi spółkę kapitałową w świetle Dyrektywy 2008/7/WE. Sąd wskazał, że w świetle Dyrektywy 2008/7/WE przez spółkę kapitałową należy rozumieć każdą spółkę, przedsiębiorstwo, stowarzyszenie lub osobę prawną które spełnia łącznie następujące warunki:
1) jest spółką prowadzącą działalność skierowaną na zysk;
2) jej członkowie (wspólnicy) mają prawo zbytu swoich udziałów osobom trzecim bez uprzedniego upoważnienia;
3) jej członkowie (wspólnicy) odpowiadają za długi spółki do wysokości swoich udziałów.
Zdaniem Sądu wszystkie ww. warunki są spełnione w przypadku polskiej spółki komandytowej.
Konsekwencją takiego stanu rzeczy jest wyłączenie czynności restrukturyzacyjnych, w których uczestniczą spółki komandytowe z zakresu z opodatkowania podatkiem PCC.
Komentowany wyrok wskazuje na ugruntowanie się korzystnej dla podatników linii orzeczniczej. Wcześniej podobne rozstrzygnięcia wydawał także Naczelny Sąd Administracyjny np. w wyroku z dnia 4 lipca 2014 r. (sygn. akt II FSK 1915/12), czy w wyroku z dnia 1 października 2015 r. (sygn. akt II FSK 1732/13).
Maciej Wilczkiewicz, Senior Associate doradca podatkowy, biuro Rödl & Partner Gliwice