Podatek od spadków i darowizn (PSiD)
Na podstawie art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o PSiD warunkiem zwolnienia z podatku od darowizn członków najbliższej rodziny tj. małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy jest zgłoszenie nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego (art. 6 ust. 1 pkt 2 – 5, 7 i 8 oraz ust. 2).
Zgłoszenie nabycia rzeczy lub praw majątkowych dokonuje się naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania nabywcy w dniu powstania obowiązku podatkowego a w przypadku braku takiego miejsca - według ostatniego miejsca jego pobytu w tym dniu na druku SD-Z2, którego wzór został określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2060).
W przypadku, gdy darowiznę stanowią środki pieniężne od tej samej osoby, a ich łączna wartość w okresie 5 lat przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy, tj. 9 637zł, otrzymane środki pieniężne należy udokumentować dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym. .
Analogicznie zatem, jeżeli wartość majątku otrzymanego łącznie od tej samej osoby lub po tej osobie, przez okres 5 lat nie przekracza wskazanej w ustawie sumy lub otrzymana darowizna została nabyta na podstawie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron - darowizna nie podlega obowiązkowi zgłoszenia do urzędu skarbowego (art.4 ust.4).
Polecamy: Pakiet żółtych książek - Podatki 2018
Pożyczki a PCC
Kwestię opodatkowania pożyczek wśród członków rodziny reguluje ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z jej brzmieniem, obowiązek zapłaty podatku następuje w chwili otrzymania środków pieniężnych z pożyczki (art.3 ust.1 pkt 1a), a podmiot zobowiązany, powinien w myśl art.1 ust.1 ustawy uiścić podatek do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla swojego miejsca zamieszkania w ciągu 14 dni od daty jej otrzymania. Do dopełnienia wszelkich formalności niezbędne jest złożenie deklaracji PCC-3.
Uregulowania dotyczące członków rodziny zostały szerzej zawarte w art.9 pkt 10 lit b i c ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z którymi, zwolnienie od podatku pożyczki w formie pieniężnej, zawartej na podstawie umowy pomiędzy podmiotami określonymi w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn w wysokości powyżej 9637 zł następuje pod warunkiem:
1. Złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w ciągu 14 dni od daty dokonania czynności. Wyjątek stanowi umowa zawarta w formie aktu notarialnego.
2.„Udokumentowania otrzymania pieniędzy przez biorącego pożyczkę dowodem przekazania na jego rachunek płatniczy lub na jego inny rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, lub przekazem pocztowym”.
Pożyczki do wysokości 9637 zł zawierane pomiędzy osobami należącymi do I grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn ( małżonek, zstępni, wstępni, pasierbowie, rodzeństwo, ojczym i macocha) - nie są opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Źródło: odpowiedź z 30 października 2017 r. na zapytanie poselskie nr 5290.
Joanna Ostrowska