IKZE wprowadza ustawa o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (Dz. U. Nr 116, poz. 1205, z późn. zm.).
Ustawa ta zawiera następującą definicję ustawową IKZE: „wyodrębniony zapis w rejestrze uczestników funduszu inwestycyjnego, wyodrębniony rachunek papierów wartościowych lub inny rachunek, na którym zapisywane są instrumenty finansowe niebędące papierami wartościowymi oraz rachunek pieniężny służący do obsługi takich rachunków w podmiocie prowadzącym działalność maklerską, lub wyodrębniony rachunek w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym, wyodrębniony rachunek bankowy w banku, wyodrębniony rachunek IKZE w dobrowolnym funduszu emerytalnym, prowadzone na zasadach określonych ustawą, a w zakresie w niej nieuregulowanym – na zasadach określonych w przepisach właściwych dla tych rachunków i rejestrów”.
Przepis art. 4 ust 2 ustawy o IKE i IKZE stanowi, że oszczędzający na IKZE ma prawo do odliczenia od dochodu wpłat na IKZE na zasadach i w trybie określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli na podstawie umowy o prowadzenie IKZE gromadzi oszczędności tylko na jednym IKZE(z zastrzeżeniem art. 14 i 23 ustawy o IKE i IKZE).
Ta możliwość została zrealizowana przez odpowiednią nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Polecamy: IKZE i IKE - ulgi i zwolnienia w PIT dla oszczędzających na emeryturę
Ustawa z 25 marca 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych zmieniła przepisy podatkowe m.in. w następujący sposób:
1) Art. 26 ust. 1 pkt 2a ustawy o PIT umożliwia obniżenie podstawy obliczenia podatku o kwoty wpłat na IKZE dokonanych przez podatnika w roku podatkowym, do wysokości określonej w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (odliczenia tego dokonuje się w zeznaniu rocznym).
2) Art. 30c ust. 2 i ust. 3 ustawy o PIT jest podstawą prawną dla podatników podatku liniowego do odliczenia wpłaty na IKZE od podstawy opodatkowania przy zastrzeżeniu, że nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów albo odliczone w sposób wymieniony w art. 30c ust. 3 ustawy o PIT oraz podatnik zachował limity wpłat dla danego roku podatkowego.
3) Art. 20 ust. 1 ustawy o PIT nakazuje uznać za przychody z innych źródeł wypłaty z IKZE, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego.
4) Art. 21 ust. 1 pkt 58b ustawy o PIT jest podstawą dla zwolnienia od podatku dla wypłat transferowych środków zgromadzonych przez oszczędzającego na IKZE emerytalnego:
- pomiędzy instytucjami finansowymi prowadzącymi indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego,
- na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego osoby uprawnionej, po śmierci oszczędzającego,
- w postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego oszczędzającego.
Przydatne przepisy:
Art. 13a ust. 1 ustawy o IKE i IKZE: Wpłaty dokonywane na IKZE w roku kalendarzowym nie mogą przekroczyć kwoty odpowiadającej równowartości 4% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne, ustalonej dla oszczędzającego za rok poprzedni, nie więcej jednak niż 4% kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ogłoszonej na podstawie art. 19 ust. 10 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.18)) na rok poprzedni.
Art. 13a ust. 2 ustawy o IKE i IKZE:W przypadku gdy kwota obliczona zgodnie z ust. 1 nie przekracza 4% równowartości 12-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", w drodze obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów, w terminie do dnia 15 września poprzedniego roku kalendarzowego, oszczędzający może dokonać w roku kalendarzowym wpłaty na IKZE do wysokości 4% równowartości 12-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę w poprzednim roku kalendarzowym.
Art. 13a ust. 3 ustawy o IKE i IKZE: W przypadku IKZE prowadzonego w ramach umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym ograniczenie, o którym mowa w ust. 1 i 2, dotyczy części składki ubezpieczeniowej stanowiącej wpłatę na IKZE.
Art. 13a ust. 4 ustawy o IKE i IKZE: Przepisów ust. 1-3 nie stosuje się do przyjmowanych wypłat transferowych.
Art. 14 ust. 3 ustawy o IKE i IKZE: W celu dokonania wypłaty transferowej oszczędzający, w terminie 45 dni od dnia otrzymania powiadomienia, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany do zawarcia umowy o prowadzenie IKE albo IKZE z inną instytucją finansową i do dostarczenia potwierdzenia zawarcia umowy lub, w przypadku przystąpienia do programu emerytalnego, do dostarczenia potwierdzenia przystąpienia do programu emerytalnego, odpowiednio instytucji dotychczas prowadzącej IKE oszczędzającego lub syndykowi.
Art. 14 ust. 4 ustawy o IKE i IKZE: W przypadku niedopełnienia któregokolwiek z obowiązków, o których mowa w ust. 3, przez oszczędzającego, jeżeli nie spełnia on warunków do wypłaty, o których mowa w art. 34 ust. 1 pkt 1 lub w art. 46 albo w art. 34a ust. 1 pkt 1, następuje zwrot środków przyznanych w postępowaniu likwidacyjnym, upadłościowym lub postępowaniu określającym sposób przeprowadzania wypłat środków gwarantowanych, o którym mowa w ustawie z dnia 14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 711 i Nr 144, poz. 1176 oraz z 2010 r. Nr 140, poz. 943 i Nr 257, poz. 1724), na podstawie przepisów właściwych dla danych instytucji finansowych prowadzących IKE lub IKZE.
Art. 23 ustawy o IKE i IKZE: W przypadku określonym w art. 8 ust. 1 pkt 1 oszczędzający może zawierać umowy o prowadzenie IKE lub IKZE z różnymi funduszami inwestycyjnymi zarządzanymi przez to samo towarzystwo funduszy inwestycyjnych, z zastrzeżeniem że łączna suma wpłat do funduszy w roku kalendarzowym nie przekroczy kwot, o których mowa w art. 13 lub art. 13a.