Stan faktyczny opisany we wniosku o wydanie interpretacji prezentował się w następujący sposób. W czerwcu 2017 r. wnioskodawca nabył wspólnie z żoną nowy samochód. Niemal od razu po zakupie został on uszkodzony przez nietrzeźwego sprawcę, który skacząc po nim dokonał uszkodzeń. Koszty niezbędnych napraw zostały pokryte z ubezpieczenia AC. W następstwie czynności policji sprawca został wykryty i zobowiązał się pokryć na rzecz ubezpieczyciela koszty naprawy. Ponadto wypłacił wnioskodawcy i jego żonie zadośćuczynienie tytułem wyrównania doznanych krzywd związanych z przedmiotowym uszkodzeniem, zwiększeniem przyszłych składek ubezpieczeniowych. Potwierdzeniem wypłacenia wspomnianego zadośćuczynienia był dokument w formie papierowej. Powstało więc pytanie, czy uzyskane w takiej formie zadośćuczynienie wnioskodawca powinien wykazać w zeznaniu podatkowym za rok 2017 i czy podlega ono opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Zadośćuczynienie, odszkodowanie – kwestie podatkowe
Przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT wskazuje, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych (…), układów zbiorowych pracy, (…) porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów. Z unormowań ustawowych wynika więc, że ze zwolnienia od podatku dochodowego nie korzystają wszystkie otrzymane odszkodowania czy zadośćuczynienia, ale jedynie te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone zgodnie z zacytowanym wyżej przepisem. Ponadto, ustawa enumeratywnie wymienia wyjątki od tej reguły – zwolnienie nie dotyczy między innymi: odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę, odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, czy wreszcie odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
Polecamy: PIT 2018. Komentarz
Zadośćuczynienie uzyskane na podstawie ugody
Z kolei art. 21 ust. 1 pkt 3b) ustawy o PIT określa, że nie podlegają opodatkowaniu odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej (do wysokości tam określonej). Tutaj także ustawodawca przewidział jednak wyjątki, opodatkowane są bowiem te odszkodowania/zadośćuczynienia, które dotyczą prowadzonej przed podatnika działalności gospodarczej lub dotyczą korzyści, które mógłby on osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody (nawet jeśli otrzymano je na podstawie wyroku lub ugody sądowej).
Wspomniany przepis nie znajdzie jednak zastosowania w tym przypadku, ponieważ nie została spełniona jedna z przesłanek ustawowych – wnioskodawca z żoną otrzymali bowiem zadośćuczynienie na podstawie ugody pozasądowej. Nie zmienia tej kwalifikacji fakt, że sporządzono na piśmie dokument potwierdzający wypłatę odpowiedniej kwoty. Dlatego też takie zadośćuczynienie nie korzysta ze zwolnienia. Według art. 20 ust. 1 ustawy o PIT opodatkowaniu podlegają przychody z innych źródeł, których przykłady zostały wymienione we wspomnianym przepisie. Jest to jednak katalog otwarty, dlatego też nie ma przeszkód, by do owych „innych źródeł” zakwalifikować także odszkodowania czy zadośćuczynienia, które nie podlegają zwolnieniu. Dlatego też konieczne jest wykazanie go w zeznaniu podatkowym za rok 2017.
Komentując wydane rozstrzygnięcie, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał także, że w poprzednim stanie prawnym (sprzed 1 stycznia 2009 r.) nie istniała wyraźna podstawa prawna do zwolnienia od podatku zadośćuczynienia. Niemniej jednak ze względu na charakter tego przychodu stosowana była szeroka interpretacja obowiązujących wówczas przepisów prawnych, dzięki czemu ze zwolnienia podatkowego korzystało także zadośćuczynienie.
Źródło: Interpretacja Indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 13 grudnia 2017 r., sygn. 0114-KDIP3-3.4011.475.2017.2.JK3.