PIT 2018 - najważniejsze zmiany

Głównym źródłem zmian jest ustawa z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. poz. 2175). Wprowadziła ona m.in. następujące rozwiązania.

1) Zmiana terminu zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej według jednolitej 19% stawki podatku - z 30 listopada roku poprzedzającego rok podatkowy na 20 stycznia roku podatkowego. (art. 9a ust. 8 ustawy PIT).

2) Zakwalifikowanie przychodów uzyskanych z realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych lub innych praw pochodnych, które zostały otrzymane jako nieodpłatne świadczenie lub świadczenie w naturze, (z wyjątkiem realizacji tych praw w ramach programów motywacyjnych) do tego źródła, w ramach którego powstał przychód z tytułu otrzymania pochodnych instrumentów finansowych lub praw pochodnych, jako nieodpłatne świadczenie lub świadczenie w naturze.

Dotychczas przychody te kwalifikowano do źródła kapitały pieniężne. (art. 10 ust. 4 i art. 22 1dc ustawy PIT).

3) Zaliczenie do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej przychodów z odpłatnego zbycia wierzytelności dotyczącej prowadzonej działalności gospodarczej w wysokości jej wartości wyrażonej w cenie zawartej w umowie (art. 14 ust. 2 pkt 7ca ustawy PIT).

Uregulowano również przypadki, gdy zbywana wierzytelność wcześniej została w całości lub części zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.

4) Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów, w przypadku zbycia udziałów (akcji), nabytych w wyniku realizacji praw majątkowych albo pochodnych instrumentów finansowych lub praw majątkowych, wartości przychodu, jaki był określony i podlegał opodatkowaniu przy nabyciu zbywanych akcji (art. 22 ust. 1db ustawy PIT).

5) Podwyższenie z 3.500 zł do 10.000 zł limitu jednorazowej amortyzacji środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, który umożliwia jednorazowe zaliczenie wydatków na nabycie tych środków lub wartości do kosztów uzyskania przychodów (art. 22d ust. 1, art. 22e ust. 1 i 2, 22f ust. 3, art. 22g ust. 17 oraz art. 22k ust. 9 ustawy PIT).

Polecamy: PIT 2018. Komentarz

Podatki 2018

6) Ograniczenie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności uprzednio zaliczonej do przychodów należnych do kwoty uprzednio wykazanego przychodu (art. 23 ust. 1 pkt 34 ustawy PIT).

W ten sam sposób ograniczono zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności umorzonych (art. 23 ust. 1 pkt 41 ustawy PIT).

7) Doprecyzowanie, że pod pojęciem nabycia, o którym mowa w art. 22b ust. 1 ustawy PIT rozumie się wyłącznie nabycie wtórne (od innego podmiotu), a nie nabycie pierwotne.

8) Wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych nieodpłatnie, jeżeli nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn (art. 23 ust. 1 pkt 45a ustawy PIT).

9) Ograniczenie wysokości zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od niektórych wartości niematerialnych i prawnych oraz wydatków z tytułu korzystania z opłat i należności licencyjnych (art. 23 ust. 1 pkt 45c i pkt 64 ustawy PIT).

Dotyczy to sytuacji gdy uprzednio te wartości niematerialne i prawne lub prawa były własnością podatnika, a następnie zostały przez niego zbyte. W takim przypadku kosztem nie będą odpisy amortyzacyjne oraz opłaty i należności licencyjne w części przekraczającej przychód uzyskany przez podatnika z ich zbycia.

10) Rozszerzenie katalogu przychodów (dochodów) z udziału w zyskach osób prawnych o:

• przychody ze zmniejszenia wartości udziałów (akcji) (art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy PIT),
• przychody z pożyczki partycypacyjnej, tj. takiej od której odsetki są uzależnione od osiągniętego zysku przez osobę prawną lub spółkę (art. 24 ust. 5 pkt 10 ustawy PIT),
• przychody z tytułu zapłaty w gotówce, w przypadku wymiany udziałów (art. 24 ust. 5 pkt 11 ustawy PIT).

Zmianie uległ również sposób ustalania dochodu z podziału spółek, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Dochód stanowić będzie nadwyżka emisyjnej wartości udziałów (akcji) przydzielonych w spółce przejmujące lub nowo zawiązanej nad kosztami nabycia lub objęcia udziałów (akcji) w spółce dzielonej (art. 5a pkt 29a, art. 24 ust. 5 pkt 7 i ust. 8e ustawy PIT).

11) Zmiana sposobu ustalania kosztu uzyskania przychodu przy obliczaniu dochodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) objętych w związku z podziałem spółek (z wyjątkiem podziału wskazanego w art. 24 ust. 5 pkt 7 ustawy PIT).

Kosztem uzyskania przychodów będzie wysokość wydatków na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) spółki dzielonej w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego wspólnika wartość wydzielonej części majątku spółki dzielonej do wartości majątku spółki dzielonej bezpośrednio przed podziałem. Pozostała część kwoty tych wydatków stanowi koszt uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółek podzielonych przez wydzielenie. (art. 24 ust. 8 pkt 3 i ust. 8e ustawy PIT).

12) Doprecyzowanie zasady określania dochodu uzyskanego w wyniku realizacji programów motywacyjnych (art. 24 ust. 11-12a ustawy PIT).

W przypadku otrzymania akcji spółek akcyjnych w ramach realizacji programów motywacyjnych przychód powstanie w momencie odpłatnego zbycia tych akcji. Jednocześnie doprecyzowano pojęcie programu motywacyjnego oraz pojęcie spółki dominującej.

13) Wyłączenie stosowania przepisów art. 24 ust. 8a ustawy PIT (wymiana udziałów) i art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy PIT (zwolnienie przychodu w związku z aportem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części), w przypadku gdy wymiana udziałów lub wniesienie wkładu nie wynika z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych (art. 24 ust. 19 i 20 ustawy PIT).

14) Likwidacja obowiązku zawiadamiania naczelnika urzędu skarbowego o zaprowadzeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów w roku podatkowym, jeżeli przedsiębiorca rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej lub w poprzednim roku prowadził księgi rachunkowe lub opodatkowany był w formach zryczałtowanych.

Zlikwidowano również obowiązek zawiadamiania naczelnika urzędu skarbowego o powierzeniu prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów biuru rachunkowemu, jeżeli przedsiębiorca zawarł umowę z biurem rachunkowym na prowadzenie tej księgi (art. 24a ust. 3a-3c ustawy PIT).

15) Wyłączenie Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego oraz ich związków z zakresu stosowania przepisów dotyczących podmiotów powiązanych (art. 25 ust. 4 ustawy PIT).

16) Modyfikacja przepisów dotyczących unikania opodatkowania poprzez tworzenie kontrolowanych spółek zagranicznych (Controlled Foreign Company – CFC) w państwach, które stosują preferencyjne reżimy opodatkowania, w tym w tzw. rajach podatkowych (art. 30f ustawy PIT).

17) Wprowadzenie tzw. „minimalnego podatku dochodowego" w odniesieniu do podatników posiadających nieruchomości komercyjne handlowo-usługowe oraz budynki sklasyfikowane jako biurowe (art. 30g oraz art. 23 ust. 1 pkt 65 ustawy PIT).

Regulacja dotyczy wyłącznie składników majątkowych o znacznej wartości, tj. takich, których wartość początkowa przekracza 10 mln zł. Podatek będzie odliczany od należnego CIT.
Więcej na ten temat w osobnym tekście pt. "Rozliczanie podatku dochodowego od nieruchomości komercyjnych w 2018 r." .

18) Zniesienie obowiązku wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, jeżeli kwota zaliczki podlegająca wpłacie nie przekracza 1.000 zł (art. 44 ust. 15 i 16 ustawy PIT).

19) Zmiana załącznika nr 1 do ustawy PIT pn. „Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych". Zmiana podyktowana jest potrzebą dostosowania treści załącznika do aktualnego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 października 2016 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) (Dz. U. poz. 1864).

20) W zakresie zwolnień przedmiotowych – art. 21 ustawy PIT:

• podwyższenie kwoty limitu zwolnień w zakresie:

o   zapomóg z funduszu zakładowej organizacji związkowej z 638 zł do 1000 zł (art. 21 ust. 1pkt 9a),

o   diety i zwrotu kosztów dla osób wykonujących czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich z 2280 zł do 3000 zł (art. 21 ust. 1 pkt 17),

o   zapomóg związanych ze zdarzeniem losowych nie finansowanych przez Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) z 2280 zł do 6000 zł (art. 21 ust. 1 pkt 26 lit.b),

o   przychodów z zamiany rzeczy lub praw z 2280 zł do 6000 zł (art. 21 ust. 1 pkt 32b),

o   świadczeń od zakładu pracy na rzecz emerytów i dla członków rodzin zmarłych pracowników oraz zmarłych emerytów lub rencistów z 2280 zł do 3000 zł (art. 21 ust. 1 pkt 38 i 92),

o   świadczeń z ZFŚS z 380 zł do 1000 zł (art. 21 ust. 1 pkt 67),

o   świadczeń na opiekę w żłobkach i przedszkolach nie finansowanych przez ZFŚS z 200 zł/400 zł do 1000 zł na każde dziecko (art. 21 ust. 1 pkt 67b),

o   dopłat do wypoczynku osób do 18 roku życia nie finansowanych przez ZFŚS z 760 zł do 2000 zł miesięcznie (art. 21 ust. 1 pkt 78 lit.b);

• likwidacja limitów zwolnień w zakresie:

o   zapomóg związanych ze zdarzeniem losowych finansowanych z ZFŚS (art. 21 ust. 1 pkt 26 lit.a),

o   świadczeń od uczelni z tytułu praktyk zawodowych (art. 21 ust. 1 pkt 89);

• wprowadzenie zwolnień dla:

o   wynagrodzeń za udzielanie pomocy służbom państwowym wypłacanych z funduszu operacyjnego (art. 21 ust. 1 pkt 83b), przy jednoczesnym uchyleniu pkt 5 w art. 30 w ust. 1,

o   świadczeń uzyskanych z tytułu uczestnictwa w szkoleniach z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej (art. 21 ust. 1 pkt 90b - wcześniej zaniechanie poboru podatku),

o   przychodów z tytułu umorzenia należności czynszowych (art. 21 ust. 1 pkt 97b) wcześniej zaniechanie poboru podatku).