Zwolnienia z PIT 2018 – wyższe limity i nowe zwolnienia

Propozycje te są zawarte w projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, który przechodzi ostatnie modyfikacje przed skierowaniem go do Sejmu.

INFORAKADEMIA poleca: Zwolnienia w PIT

Świadczenia z ZFŚS

Aktualnie zwolniona z PIT jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi (art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT).

Minister Rozwoju i Finansów w omawianym projekcie nowelizacji ustawy o PIT proponuje podniesienie limitu (rocznego) tego zwolnienia z 380 zł do 1000 zł .

Obecny limit zwolnienia w wysokości 380 zł obowiązuje 15 lat. Wysokość otrzymywanych świadczeń z ZFŚS jest uzależniona od sytuacji rodzinnej, materialnej i życiowej uprawnionego. Oznacza to, że świadczenia w kwocie powyżej limitu 380 zł otrzymują osoby, które są w trudniejszej sytuacji, najgorzej sytuowane. Zdaniem Ministra Rozwoju i Finansów utrzymanie przez ustawodawcę niskiego ograniczenia zwolnienia nie jest zasadne społecznie.

Polecamy: PIT 2018. Komentarz

Zapomogi w przypadkach losowych

Aktualnie zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci są wolne od podatku do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł (art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o PIT).

Minister Rozwoju i Finansów zwraca uwagę, że kwota tego zwolnienia nie ulegała zmianie od dłuższego czasu. Proponowana zmiana jest powrotem do brzmienia przepisu obowiązującego w latach wcześniejszych i polega na:

1)  zlikwidowaniu limitu zwolnienia w sytuacji gdy zapomoga finansowana jest z określonych źródeł, np. z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, funduszy związków zawodowych oraz zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra oraz

2)  podniesieniu limitu zwolnienia zapomóg jeżeli są finansowane z innych źródeł niż określone w przepisie z 2280 zł rocznie do 6000 zł .

Wprowadzenie takiego rozróżnienia jest zdaniem Ministra zasadne, przede wszystkim ze względu na wyeliminowanie nadużyć jakie mogłyby występować przy okazji likwidacji limitu, np. wypłata części wynagrodzenia w formie zapomogi.

Zapomogi od związków zawodowych (inne niż z tytułu zdarzeń losowych)

Zapomogi, inne niż wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o PIT (czyli inne niż z tytułu zdarzeń losowych, klęśk żywiołowych, choroby, czy śmierci), wypłacane z funduszy zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej pracownikom należącym do tej organizacji, są obecnie zwolnione z podatku do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 638 zł (art. 21 ust. 1 pkt 9a ustawy o PIT).

Od 2018 roku limit tego zwolnienia ma wzrosnąć do 1000 zł.

Jak wskazuje Minister Rozwoju i Finansów w uzasadnieniu projektu nowelizacji, zwolnienie to zostało wprowadzone ustawą z 17 lipca 2009 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i wówczas stanowiło połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w roku 2009. Proponowane rozwiązanie stanowi zatem poprawę obecnego stanu prawnego, aczkolwiek nie osiągnie połowy wartości minimalnego wynagrodzenia za pracę, które w 2018 roku ma wynosić 2100 zł.

Minimalne wynagrodzenie i minimalna stawka godzinowa w 2018 r.

Zapomoga jest bezzwrotną pomocą materialną przyznawaną osobie znajdującej się w trudnej sytuacji materialnej, losowej lub w sytuacji wiążącej się z koniecznością poniesienia wyższych wydatków.

Diety radnych, ławników, członków komisji wyborczych

Z podatku dochodowego są w pewnym zakresie zwolnione także diety i zwrot kosztów dla osób wykonujących czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich (art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o PIT). Chodzi tu w szczególności o świadczenia otrzymywane z tytułu uczestnictwa w organach samorządu terytorialnego (np. radni), zawodowego, z tytułu pracy w komisjach wyborczych, czy z tytułu bycia ławnikiem w sądzie.

Limit (miesięczny) tego zwolnienia ma wzrosnąć od 2018 roku z 2280 zł do 3000 zł.

Przychody z zamiany rzeczy lub praw

Aktualnie zwolnione z podatku dochodowego są przychody z zamiany rzeczy lub praw, jeżeli z tytułu jednej umowy nie przekraczają kwoty 2280 zł (art. 21 ust. 1 pkt 32b ustawy o PIT).

Od 2018 roku limit tego zwolnienia ma wzrosnąć do 6000 zł.

Jak argumentuje Minister Rozwoju i Finansów w uzasadnieniu projektu nowelizacji,  podwyższenie limitu zwolnienia podatkowego do wysokości 6000 zł, sprowadza się do przywrócenia pierwotnego limitu zwolnienia podatkowego, obowiązującego do końca 2002 r. tj. ustalonego wówczas na poziomie trzykrotności najniższego wynagrodzenia za pracę.

Analizując to zwolnienie warto wiedzieć, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie podlega przychód z zamiany rzeczy, jeżeli podatnik  był  właścicielem  przez okres co najmniej 6 miesięcy (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit.d ustawy o PIT). W przypadku gdy do zamiany rzeczy dojdzie przed upływem 6 miesięcy, wówczas zamiana ta jest wolna od opodatkowania, pod warunkiem że przychody uzyskane z tytułu umowy zamiany nie przekraczają (obecnie) kwoty 2 280 zł. Limit zwolnienia dotyczy jednej umowy zamiany.

Jak ocenia Minister, ograniczenie kwotowe w zakresie zwolnienia podatkowego w przypadku zamiany rzeczy lub praw powinno odpowiadać realiom gospodarczym. Nie sposób uznać, że owe realia w ciągu 15 lat pozostały względnie niezmienione. Ponadto, zdaniem Ministra zachodzi prawdopodobieństwo, że z uwagi na zbyt niski limit zwolnienia istotna część przychodów z tytułu zamiany jest nieewidencjonowana.

Świadczenia zakładu pracy na rzecz emerytów, rencistów i ich rodzin

Obecnie zwolnione z PIT są świadczenia otrzymywane przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł. Ponadto zwolnione z PIT są świadczenia otrzymane na podstawie odrębnych przepisów przez członków rodzin zmarłych pracowników oraz zmarłych emerytów lub rencistów, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł (art. 21 ust. 1 pkt 38 i pkt 92 ustawy o PIT).

Zwolnienie to dotyczy przede wszystkim świadczeń wypłacanych z ZFŚS byłym pracownikom – emerytom lub rencistom, lub członkom ich rodzin po śmierci pracownika lub emeryta.

Minister Rozwoju i Finansów w omawianym projekcie nowelizacji ustawy o PIT proponuje:

- zniesienie limitu tego zwolnienia podatkowego w przypadku świadczeń dla byłych pracowników – emerytów lub rencistów;

- zniesienie limitu tego zwolnienia w przypadku świadczeń dla członków rodzin zmarłych byłych pracowników o ile pochodzą z funduszu socjalnego, czy zakładowego funduszu świadczeń socjalnych;

- podwyższenie limitu zwolnienia (do 3000 zł) w przypadku świadczeń dla członków rodzin zmarłych byłych pracowników jeżeli świadczenia te są finansowane z innych źródeł.

Zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych uprawnieni do korzystania z ZFŚS są pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści - byli pracownicy i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał w regulaminie prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z ZFŚS. Zdaniem Ministra Rozwoju i Finansów, osoby te powinny mieć zapewnione takie same uprawnienia do świadczeń jak pracownicy.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS przyznawanie świadczeń i wysokość dopłat z Funduszu uzależnione jest od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej. Ponadto, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w piśmie z 17 lutego 2011 r. (SPS-023-20599/11) wskazało, że (...) ze względu na występujące w praktyce zróżnicowanie sytuacji materialnej poszczególnych osób uprawnionych, świadczenia socjalne nie powinny być przyznawane w oparciu o posiadany status pracownika lub emeryta, ale w największym rozmiarze powinny trafiać do osób znajdujących się w obiektywnie najtrudniejszej sytuacji materialnej (...).

Wobec powyższego, zdaniem Ministra Rozwoju i Finansów, nie sposób doszukać się istotnego interesu społecznego w utrzymywaniu bardzo niskiego limitu zwolnienia od podatku dochodowego świadczeń otrzymywanych przez osoby będące w obiektywnie najtrudniejszej sytuacji materialnej.

Jednakże likwidując limit zwolnienia zasadne stało się także doprecyzowanie od jakiego podmiotu otrzymane świadczenia będą korzystały ze zwolnienia (przy obowiązującym limicie nie miało większego znaczenia wskazywanie takiego podmiotu). Ma to zapobiec chęci podciągnięcia pod przedmiotowe zwolnienie świadczeń, które podlegają opodatkowaniu. Przedmiotowe zwolnienie ma bowiem dotyczyć wyłącznie takich świadczeń, które otrzymuje członek rodziny pracownika/emeryta od pracodawcy/byłego pracodawcy a także od jego następcy prawnego.

Dlatego też w przypadku świadczeń otrzymywanych przez członków rodzin przyjęto, iż:

- zwolnienie bez limitu dotyczyć będzie świadczeń finansowanych z określonych źródeł, np. z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,

- natomiast jeżeli świadczenie będzie finansowane z innych źródeł, wówczas będzie miał zastosowanie limit zwolnienia w wysokości 3000 zł (co oznacza podniesienie limitu z 2280 zł).

Świadczenia spoza ZFŚS na żłobki i przedszkola

Obecnie zwolnione z PIT są świadczenia, które nie są finansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, otrzymane od pracodawcy z tytułu:

a) objęcia dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczania dziecka pracownika do żłobka lub klubu dziecięcego, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 400 zł,

b) uczęszczania dziecka pracownika do przedszkola, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 200 zł

– na każde dziecko, o którym mowa w art. 27f ust. 1.

(art. 21 ust. 1 pkt 67b ustawy o PIT)

Zwolnienie to zostało dodane ustawą z 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o podatku  dochodowym od osób fizycznych oraz  ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. poz. 1296) i pozwoliło na zwolnienie od podatku dochodowego świadczeń ze źródeł innych niż ZFŚS otrzymywanych od pracodawcy, związanych z objęciem dziecka opieką dziennego opiekuna, uczęszczaniem dziecka do żłobka lub klubu dziecięcego do kwoty 400 zł lub do przedszkola do kwoty 200 zł. Wcześniej świadczenia tego rodzaju w ogóle nie podlegały zwolnieniu.

Minister Rozwoju i Finansów w omawianym projekcie nowelizacji ustawy o PIT proponuje, by od 2018 roku zostało zniesione zróżnicowanie kwoty zwolnienia w zależności od rodzaju opieki sprawowanej nad dzieckiem i wprowadzenie jednego limitu w wysokości 1000 zł. 

Zdaniem projektodawcy takie rozwiązanie wydaje się być bardziej sprawiedliwe. Można bowiem argumentować, że pracownicy małych zakładów pracy, które nie posiadają ZFŚS, ale otrzymują świadczenia tego rodzaju od pracodawcy ze środków bieżących zakładu, są traktowani mniej korzystnie.

Według Ministra Rozwoju i Finansów taka zmiana podniesie atrakcyjność tego rodzaju świadczeń zarówno w oczach pracodawców, jak i rodziców. Wyższy limit zwolnienia będzie stanowić zachętę do ich przyznawania. Ponadto przedstawione rozwiązanie idealnie wpisuje się w strategiczny projekt rządu „Polityka rodzinna i opieka nad dziećmi”, który ma na celu kompleksowe i systemowe wspieranie rodzin z dziećmi.

Wygrane w konkursach organizowanych przez media

Aktualnie zwolniona z PIT jest wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług – jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 zł; zwolnienie od podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności (art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT).

Od 2018 roku limit tego zwolnienia ma wzrosnąć do 2000 zł.

Zdaniem Ministra Rozwoju i Finansów zwolnienie to można zastosować tylko wówczas, gdy konkurs jest nie tylko emitowany przez środki masowego przekazu, ale także przez takie środki organizowany. Oznacza to, że organizatorem takiego konkursu musi być podmiot będący środkiem masowego przekazu (np. gazeta, stacja telewizyjna, stacja radiowa). W przeciwnym razie każda nagroda w konkursie, podlega opodatkowaniu (por. wyrok NSA z 4 lutego 2016 r. II FSK 3410/13).

Minister zauważył też, że ze względu na bardzo niską kwotę limitu, organizatorzy konkursów chętnie go omijają przekazując nagrodę w darowiźnie podatnikowi. Świadczenie takie podlega wtedy podatkowi od spadków i darowizn, od którego zwolnione są świadczenia do wartości 4902 zł.

Zatem realia gospodarcze pokazują, że pożądane jest podniesienie limitu zwolnienia, a także uzależnienie go od zmiennej aktualizowanej rokrocznie.

Dopłaty do wypoczynku zorganizowanego

Obecnie zwolnione z PIT są dopłaty do: wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu – dzieci i młodzieży do lat 18:

a) z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra – niezależnie od ich wysokości,

b) z innych źródeł – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł;

(art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT).

Od 2018 roku limit (roczny) tego zwolnienia (tj. dla dopłat z „innych źródeł”) ma wzrosnąć z 760 zł do 2000 zł. 

Zdaniem Ministra Rozwoju i Finansów utrzymywanie limitu zwolnienia w wysokości 760 zł przez ostatnie 15 lat doprowadziło do istotnego zmniejszenia znaczenia i atrakcyjności tego zwolnienia. Dlatego niezbędne jest urealnienie tego limitu.

Świadczenia dla studentów skierowanych na praktyki zawodowe

Aktualnie zwolniona z PIT jest wartość świadczeń otrzymanych przez studentów od uczelni, na podstawie odrębnych przepisów, w związku ze skierowaniem przez uczelnię na studenckie praktyki zawodowe – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł (art. 21 ust. 1 pkt pkt 89 ustawy o PIT).

Minister Rozwoju i Finansów zauważył, że w praktyce uczelnie bardzo rzadko wypłacają studentom świadczenia w związku ze skierowaniem na praktyki zawodowe (najczęściej dotyczy to praktyk pedagogicznych, ale także wtedy student otrzymuje znacznie niższe wsparcie finansowe niż obowiązujący limit). Dlatego od 2018 roku nie będzie obowiązywał jakikolwiek limit tego zwolnienia.

Nowe zwolnienia z PIT od 2018 roku

Minister Rozwoju i Finansów proponuje ponadto wprowadzenie od 2018 roku następujących nowych zwolnień z PIT.

1. Zwolnienie dla wynagrodzeń za udzielanie pomocy służbom państwowym wypłacanych z funduszu operacyjnego (Policji, funkcjonariuszom Służby Celno-Skarbowej, Straży Granicznej, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Żandarmerii Wojskowej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu).

Dodany będzie nowy pkt 83b w art. 21 ust. 1 ustawy o PIT, a jednocześnie zostanie uchylony pkt 5 w art. 30 ust. 1 ustawy o PIT dotyczący opodatkowania tych wynagrodzeń zryczałtowanym 20% podatkiem dochodowym.

Minister Rozwoju i Finansów zauważył, że w zdecydowanej większości przypadków osoba udzielająca pomocy organom otrzymuje wypłaty od 12 zł do 1000 zł. Zatem kwoty podatku odprowadzane od takich sum są niewielkie. Likwidacja obowiązku podatkowego zwiększy wysokość otrzymywanego świadczenia przez osoby współpracujące z tymi organami, co może zachęcić do wspierania działań tych jednostek.

2. Zwolnienie dla świadczeń uzyskanych z tytułu uczestnictwa w szkoleniach z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej (dodawany pkt 90b w art. 21 ust. 1 ustawy o PIT),

3. Zwolnienie dotyczące o umorzeń należności pieniężnych związanych z użytkowaniem lokalu mieszkalnego (dodawany pkt 97b 90b w art. 21 ust. 1 ustawy o PIT).

Źródło: Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne – wersja z 26 września 2017 r.