Podatek od wygranych w grach, loteriach, konkursach. Kto musi rozliczać PIT?

Autopromocja

Wygrane w loteriach

Wygrane pochodzące z udziału w grach liczbowych, telebingo, loterii pieniężnych, zakładów wzajemnych, loterii promocyjnych, loterii audiotekstowych (związanych z odpłatnym połączeniem telefonicznym lub wysłaniem wiadomości SMS przy użyciu publicznej sieci telekomunikacyjnej) i loterii fantowych korzystają ze zwolnienia podatkowego. Owo zwolnienie ma w tym przypadku charakter limitowany – dotyczy tylko takich wygranych, których wysokość nie przekracza 2280 złotych. W przypadku, w którym wartość wygranej przewyższa podaną kwotę, podatek płaci się od całości wygranej, nie zaś jedynie od nadwyżki przekraczającej kwotę zwolnienia.

Autopromocja

Szkolenie:
Jak się przygotować do najnowszej wersji KSeF?

Sprawdź

Zwolnieniu podlega wygrana w grach prowadzonych przez uprawniony podmiot. Warto tu zauważyć, iż prowadzenie działalności w zakresie gier liczbowych, loterii pieniężnych i gier telebingo stanowi monopol państwa, co oznacza, iż uprawnionym podmiotem w tym zakresie są jednoosobowe spółki Skarbu Państwa. W przypadku loterii fantowych, promocyjnych, audiotekstowych oraz gry w bingo pieniężne podmiot prowadzący musi posiadać zezwolenie – prowadzenie takiej działalności bez zezwolenia jest niezgodne z prawem.

Wygrane podlegają zwolnieniu do kwoty 2280 złotych, przy czym jest to wartość jednorazowej wygranej. Jeśli podatnik w ciągu roku podatkowego otrzymał większą ilość wygranych, nawet jeśli ich łączna suma przekracza kwotę 2280 zł, zwolnienie nadal będzie mu przysługiwać – pod warunkiem, iż żadna z pojedynczych wygranych nie przekroczyła owej kwoty. Zatem w przypadku uzyskania w ciągu roku podatkowego kilku wygranych, w każdym z tych przypadków można skorzystać z limitowanego zwolnienia podatkowego. Wartość wygranej rzeczowej określa się po jej cenie rynkowej lub w przypadku gdy owy przedmiot został zakupiony przez organizatora – przez cenę zakupu.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Wygrane w kasynach

Wygrane pochodzące z gier w kasynach, gier na automatach (także tych o niskich wygranych) oraz z gier w bingo pieniężne oraz fantowe. Prowadzone mogą być tylko przez podmiot, który posiada stosowne zezwolenie. Uczestnictwo w grach organizowanych przez podmioty działające bez zezwolenia może stanowić przestępstwo skarbowe, karane grzywną w wysokości do 120 stawek dziennych.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Kasyno ma możliwość organizowania następujących rodzajów gier: cylindrycznych, karcianych, w kości oraz na automatach - czyli urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych. Aby wygrana pochodząca z gier na automatach podlegała zwolnieniu, może być ona przeprowadzana jedynie w kasynach gry.

Wszystkie wygrane pochodzące z kasyn lub salonów gier w bingo podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego osób fizycznych. Zwolnienie to ma charakter nielimitowany – przysługuje na pełną kwotę wygranej.

Wygrane w konkursach

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje ulgę podatkową przysługującą przy wygranej w konkursie. Jest to jednak dość szerokie pojęcie, które zdefiniowane zostało stanowiskiem doktryny i orzecznictwem.

Konkurs definiowany jest jako przedsięwzięcie, mające na celu wyłonienie osób najlepszych w danej dziedzinie. Oznacza to, że aby dane przedsięwzięcie odpowiadało istocie konkursu, powinien w nim wystąpić element rywalizacji. Współzawodnictwo odbywa się według określonych wcześniej kryteriów, których spełnienie ocenia specjalna komisja wskazująca zwycięzcę (zwycięzców). Nagrody otrzymują najlepsi uczestnicy.

Każdy konkurs powinien posiadać swój regulamin. Ma on określać nazwę konkursu, jego organizatora i uczestników, a także przewidywaną nagrodę, sposób wyłonienia zwycięzców, ograniczenie liczby zwycięzców (nagrody nie mogą zostać przekazane wszystkim uczestnikom akcji), wskazanie osób odpowiedzialnych za prawidłowy, zgodny z regulaminem, przebieg akcji (komisja konkursowa, jury), zasady wydawania nagród zwycięzcy (zwycięzcom).

Bardzo istotny dla pojęcia konkursu jest element rywalizacji. W Słowniku Języka Polskiego pod zwrotem "rywalizować" wskazuje się, że oznacza to: "ubiegać się o pierwszeństwo, o wygraną, o zdobycie czegoś; współzawodniczyć; konkurować z kimś". Tylko konkursy zawierające ten element podlegają pod rygor ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jedyne ubieganie się o nagrodę przez zawodników bez elementu współzawodnictwa nie mieści się na jej gruncie pod pojęciem „konkurs”.

Wspomniany w ustawie konkurs powinien obejmować dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa lub sportu, a w przypadku konkursów z innych dziedzin jest to wyłącznie taki, którego organizatorem i emitentem (ogłaszającym) są środki masowego przekazu. Zostało to zasygnalizowane w piśmie z dnia 16 listopada 2011 r., sygn. IBPBII/1/415-732/11/BJ Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, zgodnie z którym „do skorzystania ze zwolnienia nie jest wystarczający sam fakt, że informacja o konkursie przekazana została w środkach masowego przekazu (prasa, radio, telewizja). Literalne brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy wymaga bowiem, aby konkursy takie były zarówno ogłaszane (emitowane) przez mass media, jak i środki masowego przekazu były ich organizatorem. Oba te elementy, tj. organizacja konkursu przez środki masowego przekazu i ich emisja (ogłaszanie) przez środki masowego przekazu, muszą wystąpić łącznie, aby zwolnienie miało zastosowanie. Świadczy o tym użyty w treści omawianej normy spójnik "i" w wyrażeniu "organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio, telewizja)". Stanowisko organów skarbowych jest jednak w tej kwestii poddawane krytyce.

Wartość wygranych rzeczowych w konkursach zwyczajowo oblicza się według wartości rynkowej nagrody lub według ceny jej zakupu. Nagrodę w konkursie może stanowić także obniżenie ceny zakupów, jeśli rabat jest faktycznym wyróżnieniem dla zwycięzcy, nie akcją promocyjną dla wszystkich biorących udział w konkursie.

Nagrody wygrane w konkursach podlegają zwolnieniu, które ma charakter limitowany. Przepisy stanowią o zwolnieniu wygranych, których jednorazowa wysokość nie przekracza 760 zł. Stąd też wartości wygranych nie kumulują się w ciągu roku podatkowego. Zwolnienie będzie zatem przysługiwać, jeżeli pojedyncze wygrane są niższe niż 760 zł, choćby nawet ich łączna wysokość w ciągu roku podatkowego przekroczyła tę kwotę.

Sprzedaż premiowana

Zgodnie z treścią ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są wartości nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług - jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 zł. Co istotne, zwolnienie to nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności, jednak gdy przedsiębiorca otrzymuje nagrodę tego rodzaju bez związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, to jej wartość korzysta ze wspomnianego zwolnienia podatkowego do wysokości 760 zł.

Zauważyć należy jednak, że podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą mogą korzystać także z innego rodzaju ulg przysługujących z tytułów wygranych. Ograniczenie to dotyczy jedynie sprzedaży premiowanej. Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku o sygnaturze II FSK 232/13: „Nie ma żadnych podstaw, aby z zakresu znaczeniowego zwrotu frazeologicznego "wygrane w konkursach" wyłączyć nagrody związane z działalnością gospodarczą, co potwierdza wykładnia systemowa wewnętrzna przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazująca iż art. 30 ust. 1 pkt 2 stanowi lex specialis w stosunku do zasad opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Gdyby z zakresu art. 30 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f. ustawodawca chciał wyłączyć nagrody i wygrane otrzymane w konkursach związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez ich uczestników, uczyniłby to poprzez stosowny zapis w treści tego przepisu. Brak takiego zapisu oznacza, że związek konkursu z działalnością gospodarczą podatnika nie wpływa na sposób opodatkowania wygranej (nagrody). Sprzedaż premiowa związana z działalnością gospodarczą także objęta jest zryczałtowanym podatkiem dochodowym przewidzianym w art. 30 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f, jednakże nagrody związane ze sprzedażą premiową otrzymane przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiące przychód z tej działalności, wyłączone zostały jedynie ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 68 u.p.d.o.f., nie zaś z zakresu zastosowania art. 30 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f. Dowodzi to, iż ustawodawca dostrzega fakt, że sprzedaż premiowa może dotyczyć zarówno przedsiębiorców, jak i osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej i stosownie do tego konstruuje opodatkowanie związanych z nią nagród, wprost uwzględniając przy tym związek nagród z działalnością gospodarczą podatnika - zdobywcy nagrody”.
 

Wygrane pochodzące zza granicy

Wygrane w kasynach gry, wideoloteriach, grach na automatach, grach na automatach o niskich wygranych oraz grach w bingo pieniężne i fantowe, które zostały uzyskane po 31 grudnia 2007 r. w innych państwach UE oraz państwach EOG w grach urządzanych na podstawie obowiązujących tam przepisów prawa - są zwolnione od podatku dochodowego.

Warunkiem zwolnienia jest istnienie podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, na którego terytorium loterie, gry lub zakłady wzajemne były urządzane i prowadzone. Warunek ten jest w obecnym stanie prawnym spełniony w odniesieniu do wszystkich państw członkowskich UE i wchodzących w skład EOG.

Na tych samych zasadach zwolnienie podatkowe dotyczy również wygranych uzyskiwanych w grach liczbowych, grze telebingo, loteriach pieniężnych, zakładach wzajemnych, loteriach promocyjnych, loteriach audiotekstowych i loteriach fantowych, które to gry i zakłady są urządzane i prowadzone przez podmiot uprawniony na podstawie przepisów obowiązujących w innym państwie członkowskim UE bądź w państwie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).

Państwami Unii Europejskiej, poza Polską, są obecnie: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy. Do Europejskiego Obszaru Gospodarczego poza państwami członkowskimi UE należą także Islandia, Norwegia i Liechtenstein.

Wygrane niepodlegające ulgom podatkowym

Zwolnieniom podatkowym nie podlegają wszelkie kwoty wygranych przekraczające progi przewidziane dla danego rodzaju wygranej.

Jeśli chodzi natomiast o wygrane w konkursach, zwolnieniom nie podlegają konkursy „zamknięte”, to jest przewidziane dla określonej wąskiej grupy osób, niepodane do publicznej wiadomości – np. konkurs pracowniczy ogłoszony przez radiowęzeł w zakładzie pracy. Ponadto konkursy które nie są z dziedzin nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa lub sportu są ogłaszana za pomocą massmediów, a nie organizowane przez nie, także nie podlegają zwolnieniom.

Sposób rozliczenia podatku

Jeśli od wygranej nie przysługuje żadne zwolnienie, pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10% wygranej lub nagrody. Kwota ta nie jest pomniejszona o koszt uzyskania dochodu. Podatek pobierany jest ryczałtowo, co wiąże się z tym, iż na podatniku nie ciąży obowiązek samodzielnego opłacenia podatku i składania deklaracji rocznej PIT.

Podmiotem obowiązanym do poboru zryczałtowanego podatku jest płatnik, który w tym przypadku jest po prostu organizatorem konkursu. Przekazuje on na rachunek organu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania lub siedziby płatnika podatek, przesyłając jednocześnie deklarację we wzorze PIT-8A. Ponadto zobligowany jest do przesłania podatnikowi deklaracji PIT-8C w terminie do końca lutego roku następującego po roku, w którym przekazano nagrodę. Stanowi to dla podatnika jedynie informację i nie wiąże obowiązkiem wypełnienia rocznej deklaracji podatkowej.  

Jeśli jednak nagroda wynika z prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, nie jest ona rozliczana ryczałtowo, a w ramach źródła przychodów. Wtedy obowiązek rozliczenia ciąży na podatniku. Podobnie 10% podatek nie wystąpi przy zaliczeniu wygranej do źródła przychodów, jakim jest działalność wykonywana osobiście, działalność sportowa czy też twórcza.

W przypadku nagrody uzyskanej w konkursie prowadzonym przez podmiot zagraniczny, podatek pobierany jest zgodnie z rygorem skarbowym obowiązującym w kraju jego pochodzenia.