Zawieszenie poboru opłaty targowej na 2021 r.
Zawieszenie poboru opłaty targowej w roku 2021 zostało zaproponowane w projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (druk sejmowy nr 704), nad którym trwają obecnie prace parlamentarne.
Wyjaśnijmy, że opłatę targową, która jest opłatą lokalną, pobiera się od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach. Z opłaty zwolniona jest sprzedaż dokonywana w budynkach lub w ich częściach. Zwolnione z niej są także osoby i jednostki, które są podatnikami podatku od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach.
Oznacza to, że opłata targowa pobierana jest niemal wyłącznie od drobnych przedsiębiorców, nieposiadających infrastruktury handlowej, dokonujących sprzedaży osobiście, przy pomocy członków rodziny lub pojedynczych pracowników. Dla takich podmiotów konieczność uiszczania choćby niewysokich opłat jest odczuwalnym obciążeniem. W związku z tym brak konieczności uiszczania tej opłaty byłby odczuwalnym wsparciem.
Opłata targowa jako dochód gminy
Opłata targowa stanowi dochód gminy. Od decyzji gminy zależy zarówno czy opłata będzie w ogóle pobierana oraz w jakiej wysokości i na jakich zasadach będzie wyliczana.
W 2019 r. dochody z opłaty targowej, jak podaje ustawodawca w uzasadnieniu do projektu, uzyskało 1649 gmin na 2477 ogółem. W wielu gminach był to wpływ rzędu kilkuset-kilku tysięcy złotych (mniej niż połowa gmin osiągnęła kwotę powyżej 20 tys. zł). Przy czym, dla części gmin posiadających duże targowiska lub o charakterze uzdrowiskowym/turystycznym wpływy z opłaty są istotną pozycją budżetową.
Rekompensata z tytułu braku opłaty targowej w 2021 r.
Projekt przewiduje dla gmin rekompensatę, ze środków Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, dochodów utraconych z tytułu braku opłaty targowej w 2021 r. Ze względu na fakt, że w niektórych gminach dochody z tytułu opłaty targowej nie są wysokie, projekt przewiduje zwrot dochodów w przypadku, gdy przekraczały one w danej gminie 10 tys. zł. Za punkt odniesienia przyjmuje się rok 2019.
W 2019 r. opłatę targową faktycznie pobrało 1649 gmin. Z tego dla 877 gmin wpływy z tytułu opłaty targowej wyniosły powyżej 10 tys. zł, natomiast w przypadku 772 gmin wpływy nie przekroczyły tej kwoty. Łączne wpływy wszystkich gmin z opłaty targowej w 2019 r. wyniosły 139 337 182,31 zł. Natomiast 772 gminy poniżej progu 10 tys. zł rocznie, miało wpływy łącznie na poziomie 2 293 352,76 zł.
Rezygnacja z poboru opłaty targowej
Obowiązujące przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych pozwalają na rezygnację z pobierania opłaty targowej. Nie czkając na projektowaną przez rząd ustawę niektóre gminy już rezygnują z poboru opłaty targowej. Przykładowo, w październiku tego roku radni Szczecina podjęli decyzję o rezygnacji z opłaty targowej od 1 stycznia 2021 r.
Jak wskazano w uzasadnieniu do podjętej uchwały: "zmniejszenie obciążenia finansowego jest istotne zwłaszcza dla małych przedsiębiorców (kolekcjonerzy, drobni kupcy, wytwórcy), gdyż z uwagi na nieopłacalne koszty (opłata targowa i opłata eksploatacyjna), często rezygnowali z udziału w organizowanych imprezach. Obniżenie kosztów działalności handlowej prowadzonej na targowiskach, jarmarkach lub bazarach przyczyni się do promocji lokalnych produktów oraz promowania ekologicznego trybu życia wśród mieszkańców".
Za zniesieniem opłaty targowej przemawia także obecna sytuacja epidemiczna. "Obecnie, gdy wiele podmiotów prowadzących działalność gospodarczą (sprzedaż towarów) zmaga się z ekonomicznymi skutkami pandemii, rezygnacja z opłaty targowej będzie ukłonem samorządu, mającym na celu wsparcie lokalnego rynku i mieszkańców miasta" - czytamy w uzasadnieniu uchwały.
Co to jest opłata targowa?
Zasady dotyczące pobierania opłaty targowej określone zostały w przepisach art. 15. ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej także "ustawa").
Wskazuje się w nich, że to rada gminy może wprowadzić opłatę targową. Oznacza to, że jej wprowadzenie na terenie gminy jest wyłącznie prawem, a nie obowiązkiem. Rada gminy może, ale nie musi wprowadzać opłaty targowej na terenie gminy.
Jeżeli chodzi o wysokość opłaty targowej, to ustawa określa górną granicę stawki. Stawka ta jest corocznie waloryzowana, tj. informację o maksymalnej stawce opłaty targowej zawiera obwieszczenie resortu finansów, które jest ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
Dla 2021 roku stawka maksymalna opłaty targowej został określona obwieszczeniem Ministra Finansów z dnia 23 lipca 2020 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2021 (Monitor Polski rok 2020 poz. 673). Zgodnie z tym obwieszczeniem stawka opłaty targowej w 2021 r. nie może przekroczyć 823,11 zł dziennie.
Kto płaci opłatę targową?
Podmiotami zobowiązanymi do uiszczenia opłaty targowej są zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które dokonują sprzedaży na targowiskach. Przy czym, opłacie targowej nie podlega sprzedaż dokonywana w budynkach lub w ich częściach.
Targowiskami, w rozumieniu ustawy, są wszelkie miejsca, w których jest prowadzona sprzedaż.
Opłatę targową pobiera się niezależnie od należności przewidzianych w odrębnych przepisach za korzystanie z urządzeń targowych oraz za inne usługi świadczone przez prowadzącego targowisko.
Kto pobiera opłatę targową?
Opłatę pobiera gmina, tzn. rada gmina może zarządzić pobór opłaty targowej w formie inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso.
Z takiej formy poboru gminy często korzystają, z uwagi na aspekty praktyczne - inkasent pobiera opłatę targową bezpośrednio od sprzedawcy na targowisku - jest więc mała szansa na uniknięcie obowiązku uiszczenia opłaty targowej.
Kto jest zwolniony z opłaty targowej?
Kwestie dotyczące zwolnienie od opłaty targowej określa art. 16. ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
W świetle obowiązujących przepisów, zwalnia się od opłaty targowej osoby i jednostki wymienione w art. 15 ust. 1 ustawy, które są podatnikami podatku od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach.
Warunkiem skorzystania z tego zwolnienia jest więc to, by podatek od nieruchomości dotyczył przedmiotu opodatkowania położonego na targowiskach, w którym prowadzona jest sprzedaż. Przy czym, chodzi tu o inne przedmioty opodatkowania niż budynki. Od osób prowadzących sprzedaż w budynkach nie jest pobierana opłata targowa.
Opłaty targowej nie zapłaci również właściciel gruntu, na którym prowadzona jest sprzedaż, pod warunkiem, że grunt taki jest opodatkowany podatkiem od nieruchomości, a nie np. podatkiem rolnym lub leśnym.
Zwolnienie dotyczy podatników podatku od nieruchomości, a zatem właściciel gruntu, będący podatnikiem podatku od nieruchomości, wynajmie grunt innemu podmiotowi na prowadzenie tam sprzedaży, to najemca będzie zobowiązany do uiszczenia opłaty targowej, ponieważ nie jest on podatnikiem podatku od nieruchomości.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych - t.j. z dnia 25 czerwca 2019 r. (Dz.U. z 2019 r., poz. 1170),
- obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 23 lipca 2020 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2021 - Monitor Polski rok 2020 poz. 673.