Podatników interesuje kwestia czy pieniądze lub inna pomoc materialna świadczone przez organizacje pożytku publicznego osobom potrzebującym wsparcia mogą być opodatkowane. Okazuje się, że tak.
Obdarowany 1% PIT przez OPP może zapłacić podatek
Jak informuje Ministerstwo Finansów decydujące znaczenie w kwestii skutków podatkowych pomocy udzielanej potrzebującym przez organizacje pożytku publicznego ma kwalifikacja formy prawnej świadczonej pomocy, a zatem treść konkretnej umowy wiążącej strony.
Strony dokonują wyboru rodzaju czynności prowadzącej do udzielenia pomocy, przy wykorzystaniu nie tylko ogólnej zasady swobody zawierania umów oraz postanowień statutu tych organizacji, ale także z uwzględnieniem skutków podatkowych tych czynności, wybierając najkorzystniejsze w tym zakresie rozwiązanie.
Podatek od spadków i darowizn
W większości przypadków świadczenia organizacji pozarządowych na rzecz swoich podopiecznych przekazywane są pod tytułem darowizny.
Oznacza to, że jeżeli w przypadku konkretnej pomocy mamy do czynienia z darowizną organizacji pozarządowej na rzecz osoby fizycznej, zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768, z późn. zm.).
Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768, z późn. zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw majątkowych, m.in. w drodze umowy darowizny. Podatkiem od spadków i darowizn objęte są darowizny w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Nabycie przez osobę fizyczną od OPP środków pieniężnych będzie podlegało podatkowi od spadków i darowizn w przypadku, gdy pomoc nastąpi w drodze darowizny i jej wartość przekroczy kwotę wolną od podatku. Kwota ta dla nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej (osoby obce) wynosi 4902 zł i obliczana jest z uwzględnieniem zasady kumulacji wartości majątku nabytego przez jedną osobę od tej samej OPP w ciągu 5 lat.
Jeżeli wartość pomocy otrzymanej tytułem darowizny przez jedną osobę od jednej OPP przekroczy kwotę wolną od podatku, nabywca jest zobowiązany do złożenia zeznania podatkowego o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-3). Wysokość zobowiązania podatkowego ustali naczelnik urzędu skarbowego, według skali określonej w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn dla III grupy podatkowej. Termin płatności podatku wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji naczelnika urzędu skarbowego ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego.
Nie każde jednak bezpłatne przysporzenie, w tym pomoc świadczona przez OPP na rzecz osoby fizycznej, może być traktowane jako darowizna, bowiem może ono wynikać z innego tytułu prawnego (889 Kodeksu cywilnego).
Jeżeli pomoc udzielana przez OPP dokonana jest na podstawie innego tytułu, niż wymieniony w ustawie o podatku od spadków i darowizn, nie podlega temu podatkowi.
Umowa dożywocia powoduje powstanie przychodu w PIT
Darowizna na leczenie żony pracownika – skutki podatkowe
Podatek dochodowy
Mogą też wystąpić przypadki, w których do otrzymanych od organizacji pożytku publicznego świadczeń znajdą zastosowanie postanowienia ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - zwanej dalej „ustawą o PIT”.
Jak stanowi bowiem art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów zwolnionych od podatku na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa zaniechano poboru podatku.
Na podstawie art. 2 pkt 3 ustawy, przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. W konsekwencji dochody osoby fizycznej, do których ma zastosowanie określone powyżej wyłączenie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Opodatkowaniu nie podlegają również przychody mieszczące się w katalogu zwolnień podatkowych określonym w art. 21 ustawy o PIT. Wolne od podatku dochodowego są na przykład zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci, lub świadczenia z pomocy społecznej, o których mowa odpowiednio w art. 21 ust. 1 pkt 26 i 79 ustawy o PIT.
Podyskutuj o tym na naszym FORUM
PDF - Podróże służbowe - Raporty INFOR
Otrzymane od organizacji świadczenia, które nie podlegają przepisom o podatku od spadków i darowizn, jak również nie mieszczą się w katalogu zwolnień podatkowych podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych wg skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT.
Ministerstwo Finansów nie planuje zmian w przepisach prowadzących do zwolnienia z opodatkowania darowizn dla osób potrzebujących pomocy, w tym na cele ochrony zdrowia.
Zdaniem resortu finansów (odpowiedź na zapytanie poselskie nr 6238 z 18 lutego 2014 roku) bardzo utrudnione w praktyce byłoby kontrolowanie sposobu przeznaczenia otrzymanych darowizn, co byłoby konieczne do zapewnienia szczelności systemu podatkowego.
Jak twierdzi Ministerstwo, w większości przypadków wartość darowizn mieści się w kwotach wolnych od podatku.
Jeżeli wartość otrzymanej pomocy przekroczy kwotę wolną od podatku, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, na wniosek podatnika, naczelnik urzędu skarbowego może udzielić indywidualnych ulg w spłacie zobowiązań podatkowych na podstawie art. 67a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), w tym odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć na raty jego zapłatę (zaległości podatkowej) albo umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe wraz z odsetkami za zwłokę.
Wobec tego, że wpływy z tytułu podatku od spadków i darowizn stanowią dochody gmin, ulga może być udzielona za zgodą właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.