Tak wynika z interpretacji podatkowej Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej z dnia 31 marca 2017, o sygn. 2461-IBPB-2-1.4515.42.2017.1.MZ
Nieodpłatne przeniesienie udziału w nieruchomości (zniesienie współwłasności)
Podatnik jest współwłaścicielem nieruchomości obciążonej hipoteką, zabezpieczającą kredyt, który został zaciągnięty na kupno mieszkania. Wraz z drugim właścicielem, wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę znoszącą współwłasność. Drugi właściciel przeniesie swoją część w nieruchomości na rzecz podatnika.
Dotychczas, współwłaściciele posiadali po ½ nieruchomości. W wyniku umowy, podatnik stanie się właścicielem całego mieszkania.
Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM
Jednocześnie trzeba zaznaczyć, że właściciele zdecydowali się na zniesienie współwłasności bez dopłat czy spłat. Jedynym obowiązkiem nowego właściciela będzie spłata zaciągniętego przez strony kredytu. W związku z tym, nieodpłatne nabycie części w dotąd wspólnej własności będzie podlegało podatkowi od spadków i darowizn.
Jednak ustanowiona wartość hipoteki przewyższa wartość całej nieruchomości oraz ½ jej wartości. Zdaniem wnioskodawcy, w sytuacji, gdy wartość zadłużenia przewyższa wartość nabytych udziałów, podstawa opodatkowania jest równa zero.
Podatnik postanowił zwrócić się do organu podatkowego z pytaniem” Czy do nieodpłatnego zniesienia współwłasności ma zastosowanie art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (upsd)?
W opisanym wypadku, obowiązek podatkowy powstałby w momencie zawarcia umowy lub ugody, w której jedna ze stron decyduje się na przekazanie swojej części, zgodnie art. 6 ust. 1 pkt 7 upsd. Jeżeli natomiast o końcu współwłasności orzeka sąd, obowiązek rodzi się wraz z uprawomocnieniem się wyroku.
Jak liczyć podatek przy zniesieniu współwłasności?
Podstawą opodatkowania jest, na podstawie 7 ust. 6 upsd, wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, dotychczas przysługującego nabywcy. Innymi słowy, podstawą opodatkowania będzie wartość nieruchomości minus część którą dotychczas posiadał wnioskodawca. Jednak ustawodawca w pozwala na odliczenie od tej podstawy długów i innych ciężarów, w myśl art. 7 ust. 1 upsd. Czyli podatek będzie odliczany od „czystej wartości” otrzymanej części, zgodnie z istotą podatku od spadków i darowizn, który zakłada opodatkowanie jedynie rzeczywistego przyrostu w majątku podatnika.
Podstawę opodatkowania ustalamy wobec tego w dwóch krokach.
W pierwszym obliczamy wartość rzeczy lub praw majątkowych, których własność będzie zniesiona. Przy uwzględnieniu powyższych zasad, np. odejmując od wartości ciężary na nieruchomości.
Następnie należy ustalić dotychczasowych udział współwłaściciela. Obowiązek podatkowy rodzi nadwyżka nad tym udziałem.
Nieodpłatne nabycie udziału we współwłasności nieruchomości obciążonej hipoteką bez podatku
Wartość nieruchomości określa nabywca. Organ podatkowy ma natomiast obowiązek ją przyjąć, zgodnie art. 8 ust. 1 upsd, jeżeli zgodna jest z wartością rynkową. Tę ostatnią ustala się, mając na uwadze przeciętne ceny stosowane w danej miejscowości w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku. Ponadto uwzględnia się stan rzeczy i stopień ich zużycia.
Należy także pamiętać, że w przypadku spadków i darowizn, wysokość tego podatku zależy od grupy, do której należy nabywca. Przynależność do niej jest natomiast uwarunkowana stosunkiem osobistym między stronami. W omawianym przykładzie, współwłaściciele należą do III grupy podatkowej. Co za tym idzie, obowiązek podatkowy powstanie, jeżeli wartość darowizny przekroczy 4.902 zł.
Jednak Dyrektor KIS przyznał rację wnioskodawcy, że w tym przypadku nieodpłatne przeniesienie udziału we współwłasności nie rodzi konieczności odprowadzenia podatku. Decydujący dla takiej decyzji jest fakt obciążenia nieruchomości hipoteką. Jej wartość przewyższa wartość udziału, który nabędzie podatnik. Trzeba pamiętać, że dla obliczenia podatku, wartość udziału, który nabywa podatnik dla celów podatkowych powinna być pomniejszona o przypadającą na niego część hipoteki. Jak podawał podatnik, kwota przypadającej na niego hipoteki wynosi więcej niż wartość części nieruchomości, która wnioskodawca otrzyma na własność. Zatem podstawa opodatkowania, jak wskazywał wnioskodawca, wyniesie zero. I mimo, że obowiązek podatkowy w tym wypadku istnieje, to nie ma konieczności zapłaty podatku, podsumowuje Dyrektor KIS.
W tym przypadku, gdyby zaistniałą konieczność odprowadzenia podatku, płatnikiem od nieodpłatnej umowy zniesienia współwłasności w formie aktu notarialnego byłby notariusz, zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 2 upsd.
Patrycja Szeląg