RADA
Nie tylko można, ale nawet trzeba wystawić faktury, jeżeli nie zostały one wystawione zgodnie z terminami wskazanymi w przepisach. Należy to uczynić niezwłocznie. Z opisu przedstawionego w pytaniu wynika, że fakturę VAT należało wystawić najpóźniej w dniu odbioru nakładów poczynionych przez najemcę. Z treści umowy najmu lokalu wynika bowiem, że na ten dzień przypada termin płatności za świadczoną usługę najmu. Kolejne faktury z tytułu świadczonej usługi najmu za okresy następne po dokonaniu odbioru nakładów należało wystawić w terminie płatności określonym umową dla tych okresów.
UZASADNIENIE
Z treści pytania wynika, że Czytelnik świadczy usługi najmu lokalu na potrzeby prowadzonej przez najemcę działalności gospodarczej.
Obowiązek podatkowy w zakresie usług najmu został określony w sposób szczególny w art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT. Powstaje on z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż z upływem terminu płatności określonym w umowie lub na fakturze. Sądząc z tego, że istniał spór między wynajmującym a najemcą, zakładamy, że nie były dokonywane żadne płatności. Niezależnie od tego obowiązek podatkowy powstał w terminach płatności przewidzianych w umowie z najemcą. Najpóźniej w tych terminach należało również wystawić faktury.
Umowa najmu została zawarta w ten sposób, że określono w niej pierwszy termin płatności za świadczoną usługę najmu na dzień odbioru nakładów poczynionych przez najemcę w jego imieniu. W tym bowiem dniu w myśl umowy miało nastąpić „rozliczenie” z najemcą polegające na kompensacie należnego wynajmującemu czynszu z wartością nakładów poniesionych przez najemcę.
Przenosząc powyższy stan faktyczny na grunt podatku od towarów i usług, należy uznać, że wynajmujący wyświadczył usługę najmu (dokonał czynności opodatkowanej) dopiero w momencie odbioru poniesionych przez najemcę nakładów. W tym bowiem dniu powstał obowiązek podatkowy w zakresie VAT z tytułu świadczonej od 2004 r. usługi najmu. Również w tym dniu powstał obowiązek wystawienia pierwszej faktury przez wynajmującego z powyższego tytułu. Obowiązek wystawienia kolejnych faktur z tytułu świadczonej usługi najmu na podstawie powyższej umowy jest lub był uzależniony od zapisów umownych dotyczących określenia terminu płatności po dniu odbioru nakładów i dokonaniu „rozliczenia”. Ponieważ do tej pory nie została wystawiona żadna faktura z tytułu świadczonej usługi najmu, wynajmujący jest zobowiązany do niezwłocznego ich wystawienia i skorygowania rejestrów sprzedaży VAT, jak też deklaracji VAT-7 za okresy, w których powstał obowiązek podatkowy w VAT.
Należy również zaznaczyć, że uchylanie się od opodatkowania, polegające na nieujawnianiu właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania, jest wykroczeniem karnym skarbowym zagrożonym karą grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie (art. 54 Kodeksu karnego skarbowego).
Jednak nie podlega karze podatnik, który złoży prawnie skuteczną korektę deklaracji podatkowej wraz z uzasadnieniem przyczyny korekty i niezwłocznie w całości uiści podatek wraz z odsetkami za zwłokę (art. 16a Kodeksu karnego skarbowego).
W sytuacji opisanej w pytaniu podatnik wystawił faktury z dużym opóźnieniem. Należy zaznaczyć, że również niewystawienie faktury VAT, mimo istnienia takiego obowiązku, jest wykroczeniem karnym skarbowym zagrożonym karą grzywny do 180 stawek dziennych. W celu uniknięcia nałożenia grzywny należy wraz z wystawieniem zaległych faktur złożyć we właściwym urzędzie skarbowym tzw. „czynny żal” (art. 16 Kodeksu karnego skarbowego).
- art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029
- § 15 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 95, poz. 798; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 102, poz. 860
- art. 16, 16a, 54, 62 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - Dz.U. Nr 83, poz. 930; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 112, poz. 766
Paweł Łapacz
konsultant podatkowy
Radosław Kowalski
doradca podatkowy