EKSPERT WYJAŚNIA
MARLENA KUCIŃSKA
prawnik, ekspert podatkowy, Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów Nowakowski i Wspólnicy (zrzeszona w Consortio Lex)
Przywrócenie terminu może nastąpić wyłącznie na wniosek zainteresowanego, co oznacza, że instytucja przywrócenia terminu nie może być uruchomiona z urzędu przez organ podatkowy. Ordynacja podatkowa nie definiuje pojęcia osoby zainteresowanej. Przyjąć jednak należy, iż zainteresowanym jest osoba, której został wyznaczony termin. Trzeba mieć na uwadze to, że dla przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji podatkowej konieczne jest łączne spełnienie czterech przesłanek. Po pierwsze, musi nastąpić uchybienie terminowi (ma miejsce w przypadku, kiedy skutecznie doręczono decyzję wydaną przez organ podatkowy, natomiast podatnik nie złożył w przypisanym terminie odwołania od tej decyzji np. na skutek pobytu w szpitalu). Po drugie, złożenie wniosku o przywrócenie terminu musi nastąpić w określonym terminie, czyli siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi. Kolejnym wymogiem jest uprawdopodobnienie braku winy po stronie podatnika. Przesłanka ta jest bezpośrednio związana ze wskazaniem przyczyny naruszenia terminu. Przyczyna uchybienia zostanie poddana ocenie organu podatkowego. O braku winy w niedopełnieniu obowiązku można mówić tylko w przypadku stwierdzenia, że dopełnienie obowiązku stało się niemożliwe z powodu przeszkody nie do przezwyciężenia. Taką przeszkodą może być np. poważny wypadek samochodowy, związany z hospitalizowaniem w ostatnich dniach upływu terminu itp. Sama choroba jako taka nie jest samoistną okolicznością wystarczającą do uznania, że uchybienie terminowi nastąpiło bez winy podatnika. Nie będzie również potwierdzeniem braku winy samo posiadanie zwolnienia lekarskiego. Nie wyklucza ono bowiem możliwości dokonania przez podatnika czynności procesowej, tzn. sporządzenia odwołania i nadania go przez pocztę osobiście lub przez domownika. Oprócz zwolnienia lekarskiego należy jednak brać pod uwagę inne okoliczności towarzyszące sprawie. Jeżeli bowiem rodzaj choroby i przyjmowane środki uniemożliwiają działanie, którego dotyczy zwłoka, jak i zlecenie tej czynności osobie trzeciej, to przywrócenie terminu będzie uzasadnione. Ponadto istotne jest również to, że do okoliczności faktycznych, uzasadniających brak winy w uchybieniu terminowi, zalicza się również nagłą chorobę, która nie pozwoliłaby się podatnikowi wyręczyć inną osobą. Aby uprawdopodobnić brak winy, podatnik powinien uwiarygodnić stosowną argumentacją swoją staranność oraz fakt, że przeszkoda była niezależna i istniała cały czas aż do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu, czyli że np. pobyt w szpitalu na skutek choroby czy wypadku samochodowego miał miejsce aż do dnia wniesienia wniosku o przywrócenie terminu. Zgodnie z ostatnim wymogiem jednocześnie ze złożeniem wniosku należy dokonać czynności, dla której przewidziany był termin.
(MGM)
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 162 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).