W dniu 11 lutego 2016 roku przedstawiony został projekt ustawy o szczególnych zasadach wykonywania niektórych zadań z zakresu informatyzacji działalności organów administracji podatkowej i kontroli skarbowej. Zgodnie z komunikatem Ministerstwa Finansów, rozwiązania zaproponowane w ustawie mają służyć zapewnieniu administracji podatkowej i kontroli skarbowej dostępu do odpowiednich narzędzi służących analizie prawdopodobieństwa wystąpienia naruszenia prawa podatkowego. Zgodnie z projektem ustawy, w pierwszym kroku Ministerstwo Finansów planuje przeznaczyć co najmniej 5 mln PLN na stworzenie odpowiednich rozwiązań informatycznych.
Propozycja utworzenia spółki celowej o specjalnych kompetencjach budzi wiele wątpliwości, ale sam pomysł narzędzi informatycznych nie jest ewenementem w skali UE.
- Ministerstwo Finansów już w chwili obecnej ma dostęp do ogromnej ilości danych podatników. Narzędzia do ich analizy wydają się rzeczywiście potrzebne. Przedstawiona inicjatywa utworzenia spółki celowej o specjalnych kompetencjach może zostać uznana za kolejny krok Ministerstwa Finansów w kierunku wsparcia administracji podatkowej oraz skarbowej w walce z unikaniem opodatkowania poprzez wyposażenie jej w odpowiednie narzędzia analityczne. W kontekście niedawnych działań Ministerstwa, takich jak uznanie weryfikacji cen transferowych jako jeden z priorytetów działalności w 2016 roku oraz zaprezentowanie wysokości ujawnionych nieprawidłowości można uznać, że planowane narzędzia analityczne będą wykorzystywane także w celu identyfikacji potencjalnych nadużyć podatkowych w zakresie cen transferowych - mówi Tomasz Klusek, specjalista w zespole ds. cen transferowych w KPMG w Polsce.
Które branże pod lupą fiskusa w 2016 roku?
Komercyjne bazy danych są najczęściej wykorzystywanym narzędziem służącym uzyskaniu informacji dotyczących podmiotów powiązanych.
W ubiegłym roku Ministerstwo Finansów dokonało zakupu dostępu do bazy danych, zawierającej dane ze sprawozdań finansowych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na terenie Europy. Bazy danych są szeroko stosowane przez administracje podatkowe poszczególnych państw w celu weryfikacji rynkowego poziomu cen stosowanych w transakcjach zawieranych przez podmioty powiązane. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju w podręczniku pt. „Draft Handbook on Transfer Pricing Risk Assessment” opublikowanym 30 kwietnia 2013 roku, wskazała, że komercyjne bazy danych są najczęściej wykorzystywanym narzędziem służącym uzyskaniu informacji dotyczących podmiotów potencjalnie porównywalnych. Warto przypomnieć, administracje podatkowe korzystają głównie z baz zawierających dane finansowe podmiotów posiadających siedzibę na terenie danego kraju lub regionu, a bazy obejmujące cały świat są wykorzystywane znacznie rzadziej.
- Większą skuteczność w walce z nadużyciami podatkowymi w zakresie cen transferowych mają również zapewnić wchodzące w życie z dniem 1 stycznia 2017 roku przepisy zwiększające obowiązki dokumentacyjne podatników zawierających transakcje z podmiotami powiązanymi. Szczególną rolę na etapie typowania podmiotów mogą odegrać informacje przedstawione w sprawozdaniach CIT-TP, zwłaszcza w połączeniu z wprowadzeniem obowiązku przekazywania danych z ksiąg podatkowych na żądanie organu podatkowego w ujednoliconej formie elektronicznej, tzw. Jednolitym Pliku Kontrolnym. Przyjęte rozwiązania pozwolą organom podatkowym i skarbowym na dostęp do najistotniejszych danych w kontekście identyfikacji ryzyka zaniżania podstawy opodatkowania, co w połączeniu z informacjami wymaganymi w ramach dokumentacji cen transferowych prawdopodobnie zwiększy skuteczność kontroli podatkowych - mówi Monika Palmowska, dyrektor w zespole ds. cen transferowych w KPMG w Polsce.
E-kontrole podatkowe za pomocą Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK)
- Coraz większą rolę w zakresie tworzenia rozwiązań oraz narzędzi służących walce z zaniżaniem podstawy opodatkowania odgrywa również współpraca międzynarodowa. Jednym z elementów tej współpracy jest platforma utworzona w lutym 2012 roku przez Globalne Forum OECD do spraw przejrzystości i wymiany informacji, pozwalająca na wymianę doświadczeń pomiędzy poszczególnymi jurysdykcjami podatkowymi - dodaje Palmowska.