Większość podatników wie, że zobowiązanie podatkowe wygasa w razie zapłaty podatku. Przepisy przewidują jednak również inne sytuacje, w których dochodzi do wygaśnięcia zobowiązania podatkowego.
Przepisy przewidują, że zobowiązania podatkowe wygasa w całości lub w części (art. 59 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, tekst jedn. Dz.U. nr 8, poz. 60 z późn. zm.) na skutek:
• zapłaty,
• pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta,
• potrącenia,
• zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku,
• zaniechania poboru,
• przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych,
• przejęcia własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym,
• umorzenia zaległości,
• przedawnienia,
• zwolnienia z obowiązku zapłaty na podstawie art. 14 m ustawy – Ordynacja podatkowa (chodzi o sytuację zastosowania się do interpretacji, która następnie została zmieniona lub nie została uwzględniona w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej, co powoduje zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku w zakresie wynikającym ze zdarzenia będącego przedmiotem interpretacji).
Polecamy: serwis Podatki osobiste
Polecamy: serwis Urząd skarbowy
Natomiast zobowiązanie płatnika lub inkasenta (czyli podmiotów zobowiązanych do pobrania podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu) wygasa w całości lub w części na skutek:
• wpłaty,
• zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku,
• umorzenia w przypadkach przewiedzianych w art. 67d § 3 Ordynacji podatkowej (chodzi o sytuację, w której kwota zaległości podatkowej nie została zaspokojona w zakończonym postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym,
• przejęcia własności nieruchomości lub przejęcia prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym,
• przedawnienia,
• zwolnienia z obowiązku zapłaty na podstawie art. 14 m wskazanym wyżej.
Czy zobowiązanie podatkowe może wygasnąć na podstawie dwóch różnych podstaw, np. na skutek zapłaty i przedawnienia?
Nie może być dwóch różnych podstaw wygaśnięcia zobowiązania podatkowego, co oznacza, że jeśli zobowiązanie to wygaśnie na skutek zapłaty, to nie może wygasnąć w wyniku przedawnienia. Późniejszy upływ terminu przedawnienia nie powoduje skutku w postaci wygaśnięcia zobowiązania podatkowego (tak orzekł m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 29 marca 2010 r., sygn. akt III SA/Gl 1580/09 oraz Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 18 lutego 2010 r., sygn. akt II FSK 1571/08
Przedawnienie zobowiązania podatkowego nie zwalnia organu podatkowego do wydania podatnikowi zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami, co stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 lipca 2009 r., sygn. akt II FSK 413/08.
Co istotne, jeśli podatnik zapłaci podatek, który wynika z decyzji podatkowej organu podatkowego pierwszej instancji będącej decyzją nieostateczną - to wykluczona jest wtedy możliwość przedawnienia zobowiązania podatkowego w toku postępowania odwoławczego.