W dniu 9 maja 2011 r. nastąpiło opublikowanie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27 kwietnia 2011 r. w sprawie zakresu i warunków korzystania z elektronicznej platformy usług administracji publicznej (Dz. U. 2011 r., Nr 93, poz. 546) oraz rozporządzenia z dnia 27 kwietnia 2011 r. w sprawie zasad potwierdzania, przedłużania ważności, wykorzystania i unieważniania profilu zaufanego elektronicznej platformy usług administracji publicznej (Dz. U. 2011 r., Nr 93, poz. 547). Wskazane wyżej rozporządzenia weszły w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, tj. 9 czerwca 2011 r.
Czym jest ePUAP?
Zgodnie z art. 3 pkt 13 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2005 r. Nr 5, poz. 65 z późn. zm.)- elektroniczna platforma usług administracji publicznej jest systemem teleinformatycznym, w którym instytucje publiczne udostępniają usługi przez pojedynczy punkt dostępowy w sieci Internet.
Natomiast przez profil zaufany ePUAP (art. 3 pkt 14 w/w ustawy) należy rozumieć zestaw informacji identyfikujących i opisujących podmiot lub osobę będącą użytkownikiem konta na ePUAP (potwierdzony w wiarygodny sposób). Profil zaufany ePUAP jest więc niczym innym jak nowym sposobem potwierdzania tożsamości w systemach administracji publicznej, identyfikującym nadawcę informacji, który może być wykorzystany również do potwierdzania przekazywanych informacji.
Profil zaufany ePUAP pozwala zatem na autoryzację kierowanych przez nas do organów administracji państwowej pism.
Profil zaufany ePUAP potwierdza, przedłuża ważność lub unieważnia punkt potwierdzający, którym jest konsul, naczelnik urzędu skarbowego, wojewoda, Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Za zgodą ministra funkcję tę może również pełnić inny podmiot, o którym w art. 2 wspomina ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (np. organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa, sądów, jednostek organizacyjnych prokuratury, a także jednostek samorządu terytorialnego i ich organów).
Zgodnie z brzmieniem rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Admisnistracji z dnia 27 kwietnia 2011 r. w sprawie zasad potwierdzania, przedłużania ważności, wykorzystania i unieważniania profilu zaufanego elektronicznej platformy usług administracji publicznej, potwierdzenie profilu zaufanego ePUAP jest procesem weryfikacji zgodności danych zawartych w profilu użytkownika (tj. dane opisujące osobę fizyczną korzystającą z ePUAP) ze stanem faktycznym połączonym z nadaniem uprawnień wynikających z posiadania profilu zaufanego ePUAP.
Możliwość korzystania z profilu zaufanego ePUAP wiąże się z koniecznością wykonania kilku czynności. I tak w pierwszej kolejności należy zalogować się na stronę www.epuap.gov.pl, zarejestrować się, a następnie złożyć wniosek o profil zaufany ePUAP i osobiście potwierdzić swoje dane osobowe w jednostkach będących Punktami Potwierdzeń (tj. oddziały ZUS, urzędy skarbowe, urzędy wojewódzkie oraz konsulaty).
Praktyczne zastosowanie ePUAP w sprawach celnych i podatkowych
Omawianą możliwość dokonania identyfikacji strony postępowania należy wiązać z wymogami jakie stawiają przepisy postępowania, w tym przepisy Ordynacji podatkowej, dla wnoszonych do organu podań tj. żądań, wyjaśnień, odwołań, zażaleń, ponagleń oraz wniosków.
Należy także zauważyć, iż korzystanie z profilu zaufanego ePUAP będzie możliwe na gruncie postępowań celnych (w kwestiach nieuregulowanych we Wspólnotowym Kodeksie Celnym oraz w zawartych umowach międzynarodowych stosujemy odpowiednio przepisy art. 12 oraz działu IV ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów prawa celnego), postępowań kontrolnych (art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 roku o kontroli skarbowej odsyła w kwestiach nieuregulowanych w tej ustawie do Ordynacji podatkowej), oraz w związku z prowadzonymi postępowaniami podatkowymi.
Nie jest jednakże jasne, czy będzie możliwe korzystanie z nowego sposobu identyfikacji w toku czynności sprawdzających (art. 272 – 280 Ordynacji podatkowej) oraz w związku z prowadzoną kontrolą podatkową (art. 281 – 292 Ordynacji podatkowej).
Wątpliwość powyższa jest związana z brakiem odesłania w sprawach nieuregulowanych (w tych postępowaniach) do przepisów dotyczących wymogów formalnych podania, w tym do możliwości uwierzytelnienia podania przy użyciu mechanizmów określonych w art. 20a ust. 1 i 2 ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, a zatem m.in. poprzez zastosowanie profilu zaufanego ePUAP (art. 168 § 3a Ordynacji podatkowej).
Artykuły 280 oraz 292 Ordynacji podatkowej pomijają możliwość odpowiedniego stosowania w toku czynności sprawdzających jak i kontroli podatkowej rozdziału 8 działu IV Ordynacji podatkowej, w którym to rozdziale zawarty przepis art. 168 § 3a Ordynacji podatkowej.
Jak się wydaje, nie ma istotnych racji przemawiających za ścisłą wykładnią wskazanego odesłania i tym samym ograniczenia możliwości stosowania nowej możliwości w dwóch wyżej opisanych przypadkach.
Zgodnie z art. 168 Ordynacji podatkowej podania mogą być wnoszone pisemnie (własnoręcznie podpisane przez wnoszącego), ustnie do protokołu (protokół podpisują wnoszący podanie oraz pracownik który sporządził protokół) albo w formie dokumentu elektronicznego (podanie musi w tym wypadku być uwierzytelnione przez zastosowanie kwalifikowanego certyfikatu przy zachowaniu zasad przewidzianych w ustawie z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450, z późn. zm.8)), lub certyfikatu podpisu osobistego przy zachowaniu zasad przewidzianych w ustawie z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz. U. Nr 167, poz. 1131), lub profilu zaufanego ePUAP.
Dane w postaci elektronicznej opatrzone podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP są równoważne pod względem skutków prawnych dokumentowi opatrzonemu podpisem własnoręcznym, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej (art. 20b ust. 2 ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publicznej). Opatrzenie dokumentu elektronicznego podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP będzie zatem jednym z wymogów formalnych pisma strony.
Spełnienie tego wymogu, niezależnie, czy w formie podpisu własnoręcznego, czy w innej formie przewidzianej przepisami prawa, ma na celu jednoznaczną i pewną identyfikację osoby składającej dokument.
Polecamy: Karta podatkowa - poradnik użytkownika
Polecamy: serwis Podatki osobiste
Podobnie jak w przypadku innych wymogów formalnych, brak podpisu będzie obligował organ prowadzący postępowanie do wezwania strony do uzupełnienia braków formalnych podania w terminie 7 dni, pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia (art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej). Wezwanie winno uwzględniać formę w jakiej wniesiono dokument, tak aby uczynieniu zadość temu wezwaniu nadawało walor skuteczności podjętej czynności.
Pan Jan wnosi w formie elektronicznej, w przewidzianym w przepisach terminie 14 dni odwołanie od decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w sprawie określenia zaległości podatkowej w podatku od towarów i usług za miesiące lipiec – wrzesień 2008 roku. Odwołanie jest niepodpisane. Naczelnik Urzędu Skarbowego winien zatem wezwać do uzupełnienia braku odwołania. Treść żądania organu winna uwzględniać fakt wnoszenia dokumentu w formie elektronicznej, a zatem organ podatkowy nie będzie miał możliwości zobowiązania podatnika do uzupełnienia braku poprzez złożenie własnoręcznego podpisu, czy też wniesienie odwołania w formie pisemnej z własnoręcznym podpisem. Może natomiast skutecznie żądać, aby Pan Jan uzupełnił brak w dokumencie elektronicznym stosownie do art. 168 § 3a Ordynacji podatkowej.