Strona, pełnomocnik strony, świadek lub biegły, którzy mimo prawidłowego wezwania organu podatkowego:
1) nie stawili się osobiście bez uzasadnionej przyczyny, mimo że byli do tego zobowiązani, lub
2) bezzasadnie odmówili złożenia wyjaśnień, zeznań, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin lub udziału w innej czynności, lub
3) bez zezwolenia tego organu opuścili miejsce przeprowadzenia czynności przed jej zakończeniem, mogą zostać ukarani karą porządkową do 2 600 złotych (od 2012 roku do 2.700 zł).
Karą porządkową mogą również zostać ukarane:
1) osoby trzecie, które bezzasadnie odmawiają okazania przedmiotu oględzin;
2) uczestnicy rozprawy, którzy poprzez swoje niewłaściwe zachowanie utrudniają jej przeprowadzenie;
3) osoba, która wyraziła zgodę na powołanie jej na biegłego.
Kary porządkowe nie mają zastosowania w wypadku strony, która jest przesłuchiwana w ramach postępowania dowodowego.
Organ podatkowy określa wysokość kary wedle własnego uznania z zastrzeżeniem jej maksymalnej wysokości. W praktyce najwyższy wymiar kary jest dopuszczalny jedynie w sytuacjach wyjątkowych, gdyż organ musi podać przesłanki za tym przemawiające.
O nałożeniu kary porządkowej oraz o jej uchyleniu rozstrzyga organ podatkowy, przed którym toczy się postępowanie.
Karę porządkową nakłada się w formie postanowienia, a termin płatności wynosi 7 dni od dnia jego doręczenia. Na postanowienie nakładające karę służy zażalenie. Zakwestionować można przy tym nie tylko sam fakt nałożenia kary, ale również jej wysokość.
Osoba, która otrzymała postanowienie o nałożeniu na nią kary porządkowej, może starać się usprawiedliwić swoje zaniedbania i tym samym uniknąć kary. Wniosek w tej sprawie należy wnieść w ciągu 7 dni od chwili otrzymania postanowienia do organu podatkowego, który je wydał.
Organ podatkowy, który nałożył karę porządkową, może wówczas uznać za usprawiedliwione niestawiennictwo lub niewykonanie innych obowiązków i uchylić postanowienie nakładające karę.
W orzecznictwie zwykło się podkreślać, iż o braku winy w niedopełnieniu obowiązku można mówić tylko w przypadku stwierdzenia, że jego dopełnienie stało się niemożliwe z powodu przeszkody nie do przezwyciężenia, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku. Tym samym trzeba się liczyć z tym, że organ podatkowy nie będzie skłonny do pochopnego uchylenia kary.
Na postanowienie o odmowie uchylenia kary przysługuje zażalenie.
Ukaranie karą porządkową nie wyklucza możliwości zastosowania wobec opornego świadka lub biegłego środków przymusu przewidzianych w przepisach szczególnych.
Trzeba pamiętać, iż maksymalna wysokość kary porządkowej podlega w każdym roku podwyższeniu w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszych dwóch kwartałach danego roku w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku, a jeżeli wskaźnik ten ma wartość ujemną, kwota nie ulega zmianie.
Kwotę tą ogłasza minister właściwy do spraw finansów publicznych, w porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski", do dnia 15 sierpnia danego roku, zaokrąglając ją do pełnych setek złotych (z pominięciem dziesiątek złotych).