Właściwość instancyjna
Właściwość instancyjna, znana również jako właściwość funkcjonalna organu podatkowego to potwierdzona przepisami prawa materialnego zdolność do rozpatrywania określonej kategorii spraw dotyczących zobowiązań podatkowych bądź też innych spraw. Zasadą jest, iż od każdego organu podatkowego przysługiwać powinno odwołanie do innego organu – wyjątki określają przepisy szczególne. Organ odwoławczy uważa się za organ lepiej przygotowany merytorycznie, bardziej fachowy.
Organem odwoławczym od rozstrzygnięć naczelnika urzędu skarbowego jest dyrektor izby administracji skarbowej.
Organem odwoławczym od rozstrzygnięć naczelnika urzędu celno-skarbowego jest dyrektor izby administracji skarbowej lub on sam.
Organem odwoławczym od rozstrzygnięć wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa jest samorządowe kolegium odwoławcze.
Organem odwoławczym od rozstrzygnięć dyrektora izby administracji skarbowej jest on sam.
Organem odwoławczym od rozstrzygnięć samorządowego kolegium odwoławczego jest ono samo. Analogicznie w przypadku rozstrzygnięć Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej oraz ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
Właściwość miejscowa
Właściwością miejscową jest kompetencja organu do rozstrzygania w danym terenie. Nie może istnieć sprawa, w której nie byłoby organu właściwego. Zasadą ogólną jest, iż o ile w przepisach szczególnych zawartych w ustawach podatkowych nie ma odrębnych regulacji, właściwość miejscową ustala się według miejsca zamieszkania bądź też adresu siedziby podatnika, płatnika oraz inkasenta.
Jeżeli w trakcie trwającego okresu rozliczeniowego nastąpi zdarzenie w wyniku którego właściwość miejscowa organu podatkowego ulegnie zmianom, organem podatkowym właściwym miejscowo za ten okres rozliczeniowy pozostaje ten organ podatkowy, który był właściwy w pierwszym dniu roku podatkowego lub okresu rozliczeniowego. Jeżeli zmiana ta nastąpi po zakończeniu okresu rozliczeniowego, co do zasady organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawach dotyczących poprzednich lat podatkowych lub innych okresów rozliczeniowych staje się organ właściwy po zaistnieniu owych zdarzeń.
Właściwość rzeczowa
Właściwość rzeczowa to przyznana przez przepisy podatkowe zdolność organu podatkowego do prowadzenia i rozstrzygania spraw danego rodzaju, określonej kategorii. Najczęściej właściwość rzeczową danego organu podatkowego określają przepisy go statuujące, które opisują zakres jego działań.
Polecamy: Pakiet żółtych książek - Podatki 2018
Spory o właściwość
Doktrynalnie uważa się, iż występują dwa rodzaje sporów o właściwość. Spór pozytywny ma miejsce wówczas, gdy dwa lub więcej organów dopatruje się swojej właściwości w danej sprawie. Spór negatywny zachodzi natomiast wówczas, gdy do prowadzenia i rozstrzygnięcia danej sprawy za właściwy nie uważa się żaden z organów podatkowych. Rozstrzyganie tego rodzaju sporów odbywa się w oparciu o przepisy ordynacji podatkowej.
Organami, przed którymi toczy się postępowanie są dyrektorzy izb administracji krajowej, Szef Krajowej Administracji Skarbowej, samorządowe kolegia odwoławcze bądź też sądy administracyjne.