rada
Kwoty zwrotu nie oblicza się w sposób wskazany w pytaniu. Kwota zwrotu jest to nadwyżka podatku naliczonego nad należnym. W deklaracji najpierw wykazuje się kwotę podatku należnego, następnie VAT naliczonego. Gdy kwota podatku naliczonego jest wyższa niż należnego, powstałą różnicę podatnik może wykazać do zwrotu bezpośredniego. W zależności od okoliczności konkretnego przypadku podatnik może się ubiegać o zwrot w terminie 60 lub 180 dni. Szczegóły w uzasadnieniu.
uzasadnienie
Podstawowe zasady rozliczania VAT są następujące:
l opodatkowanie dokonywanej sprzedaży podatkiem od towarów i usług stawką VAT przewidzianą dla danego rodzaju towaru i usługi (podatek należny),
l jednocześnie przy dokonywaniu sprzedaży opodatkowanej (np. stawką VAT w wysokości 3%) przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od dokonywanych zakupów towarów i usług z faktur (lub innych dokumentów uprawniających do odliczenia VAT) dokumentujących to nabycie (podatek naliczony),
l w celu ustalenia zarówno kwoty podatku należnego, jak i naliczonego za dany okres rozliczeniowy konieczne jest prowadzenie odpowiednich ewidencji (art. 109 ust. 3 ustawy o VAT); są one niezbędne do prawidłowego rozliczenia VAT w deklaracji podatkowej (ewidencje),
l wykazywanie w deklaracji łącznej kwoty podatku należnego od całego obrotu wykazanego w danym okresie rozliczeniowym (miesiącu lub dla podatników stosujących kwartalne rozliczenie VAT - kwartalne) (deklarowanie VAT należnego),
l wykazywanie w deklaracji łącznej kwoty podatku naliczonego za dany okres rozliczeniowy podlegającej odliczeniu za miesiąc (kwartał) rozliczeniowy (deklarowanie VAT naliczonego),
l rozliczanie kwot podatku należnego i naliczonego w deklaracjach VAT składanych za okresy miesięczne (VAT-7) lub kwartalne (VAT-7K) (rozliczenie VAT należnego i VAT naliczonego w deklaracji).
Rejestry zakupów i sprzedaży
W celu ustalenia kwot podatku należnego i naliczonego za dany okres rozliczeniowy podatnik powinien przede wszystkim prowadzić odpowiednie rejestry zakupu i sprzedaży. Na ich podstawie podatnik ustala kwoty podatku należnego i naliczonego za dany miesiąc od dokonanych w nim obrotów i zakupów. Przepisy ustawy o VAT nie narzucają formy prowadzenia tych ewidencji. W praktyce podatnik powinien prowadzić odrębnie ewidencje sprzedaży według rodzajów sprzedaży wykazanych w deklaracji VAT w dziale C, np. rejestr dostawy towarów oraz świadczenia usług opodatkowanych stawką 3%, rejestr dostawy towarów oraz świadczenia usług opodatkowanych stawką 22% itd. Natomiast w odniesieniu do dokonywania zakupów i ustalania kwot podatku naliczonego konieczne jest prowadzenie ewidencji zakupów w podziale na rejestr nabycia towarów i usług zaliczanych do środków trwałych oraz rejestr nabycia pozostałych towarów i usług (od których przysługuje prawo do odliczenia VAT).
Na podstawie sporządzonych ewidencji podatnik powinien wykazać w odpowiednich polach deklaracji wartości podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego odnośnie do sprzedaży w polach 20-39 deklaracji. Łączna kwota obrotu wynikała będzie z sumy wykazanej w polu 40 deklaracji, a łączna kwota podatku należnego w polu 41 deklaracji. Podobnie należy postąpić z wartością nabytych towarów i usług oraz kwotą podatku naliczonego podlegającą odliczeniu, wykazując je w polach 44-47 deklaracji. Wartość nabytych środków trwałych należy wykazać w poz. 44 i 45 deklaracji. Łączna kwota podatku naliczonego podlegająca odliczeniu wykazana zostanie w poz. 50 deklaracji. Następnie należy porównać ze sobą kwotę podatku należnego z kwotą podatku naliczonego. W zależności od tego, która z tych kwot będzie większa, ich różnica będzie stanowić albo kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego (poz. 53 deklaracji), albo nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym (poz. 55 deklaracji).
Powstała nadwyżka podatku naliczonego nad należnym może stanowić kwotę żądanego zwrotu na rachunek bankowy (poz. 56 deklaracji) albo też może zostać zadysponowana do przeniesienia do rozliczenia na następny okres rozliczeniowy (poz. 59 deklaracji). Nie ma przeszkód, aby podatnik wykazał całą kwotę nadwyżki podatku naliczonego jako kwotę przysługującego mu zwrotu bezpośredniego. W zależności od konkretnego przypadku zwrot może być dokonany w terminach 60 lub 180 dni od dnia złożenia deklaracji VAT. W terminie 60 dni podatnik może żądać zwrotu m.in. w przypadku nabycia środków trwałych lub też dokonywania sprzedaży opodatkowanej stawkami niższymi niż 22%. O takiej sytuacji Czytelnik wspomina w pytaniu. Należy zauważyć, że podatnicy mogą żądać zwrotu w terminach krótszych niż 180 dni tylko w przypadkach określonych przepisami art. 87 ustawy o VAT. W sytuacjach niewskazanych przepisami podatnikowi przysługuje zwrot w terminie 180 dni.
Zwrot w terminie 60 dni
Na podstawie regulacji art. 87 ust. 3 ustawy o VAT podatnik może żądać zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w terminie 60 dni. Podatnik może żądać zwrotu w tym terminie tylko kwoty nieprzekraczającej określonego limitu. Na podstawie tego przepisu kwota zwrotu nie może przekroczyć sumy: kwoty podatku naliczonego od nabycia środka trwałego i 22% obrotu opodatkowanego stawkami niższymi niż 22% oraz obrotu z tytułu czynności, których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju (wykazane w poz. 21 deklaracji). Sposób wyliczenia tej kwoty zaprezentowano w przykładzie.
PRZYKŁAD
Załóżmy, że w kwietniu rolnik nabył środek trwały o wartości netto 200 000 zł, VAT do odliczenia stanowi 44 000 zł. Ponadto nabył inne towary opodatkowane również stawką 22% o wartości łącznej netto 25 000 zł, od których odliczy VAT w kwocie 5500 zł.
Łączna wartość podatku naliczonego w poz. 50 deklaracji stanowiła kwotę 49 500 zł.
Jednocześnie w miesiącu tym rolnik dokonał sprzedaży towarów opodatkowanych stawką VAT 3% o wartości 34 000 zł. Kwota podatku należnego wynosi zatem w poz. 41 deklaracji wartość 1020 zł. Nadwyżka podatku naliczonego nad należnym stanowi kwotę (49 500 - 1020) = 48 480 zł. Limit kwoty zwrotu w terminie 60 dni należy ustalić następująco:
Wartość podatku naliczonego od zakupu środka trwałego 44 000 zł + 7480 zł (22% z kwoty obrotu opodatkowanego stawką niższą niż podstawowa, czyli 22% z 34 000 zł) = 51 480 zł.
Ze względu na fakt, że kwota nadwyżki podatku naliczonego wykazana w deklaracji nie przewyższa tak ustalonej kwoty limitu, rolnik ma prawo żądać zwrotu kwoty 48 480 zł na rachunek bankowy (zwrot bezpośredni) w terminie 60 dni od dnia złożenia deklaracji na podstawie art. 87 ust. 3 ustawy o VAT. W celu otrzymania zwrotu podatnik powinien wykazać całą wartość kwoty do zwrotu w poz. 57 deklaracji VAT.
Podstawa prawna
l art. 87 ust. 3, art. 109 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029
Mariusz Darecki
ekspert w zakresie VAT