Przekazanie środków trwałych stanowi dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, podlegającą – zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Transakcja nie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, gdyż spółka wykorzystywała te środki trwałe do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W związku z tym spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących te czynności, gdyż jest podatnikiem VAT czynnym, a środki trwałe są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 5 sierpnia 2014 r., nr ITPP2/443-633/14/EK.
We wniosku o wydanie interpretacji podatkowej przedstawiono następujący stan faktyczny. W dniu 18 marca 2014 r. została zawarta w formie aktu notarialnego umowa nabycia udziałów przez Sp. z o.o. w celu ich umorzenia oraz umowa przeniesienia. Stronami tej umowy są: członek zarządu (wspólnik 1) oraz Wnioskodawca (wspólnik 2). Wnioskodawca w tej umowie oświadczał, że:
- jest wspólnikiem 2 w Sp. z o.o. i posiada w kapitale zakładowym tej Spółki X udziałów o łącznej wartości X złotych,
- przedmiotowe udziały są całkowicie opłacone i z tytułu tych udziałów nie zalega on z żadnymi świadczeniami na rzecz Spółki, a poza tym udziały te są równe, niepodzielne i nieuprzywilejowane, udziały te prawnie istnieją i nie posiadają żadnych wad prawnych,
- wszystkie udziały Wnioskodawcy w Spółce nie są zajęte, zabezpieczone, zastawione, przewłaszczone na zabezpieczenia, bądź w inny sposób obciążone, do udziałów tych nie jest skierowana egzekucja sądowa bądź administracyjna,
- Wnioskodawca złożył Spółce odrębne pismo - oświadczenie, w którym wyraził zgodę na dobrowolne umorzenie wszystkich X udziałów przysługujących mu w jej kapitale zakładowym, w drodze nabycia ich przez wymienioną Spółkę, bez obniżenia kapitału zakładowego i za wynagrodzeniem,
- nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Sp. z o. o., w ramach aktu notarialnego, podjęło m.in. Uchwałę nr 1 o dobrowolnym umorzeniu wszystkich przysługujących Wnioskodawcy X udziałów, w drodze ich nabycia przez Spółkę w celu umorzenia,
- zgodnie z ww. uchwałą, z tytułu umorzenia wymienionych udziałów Wnioskodawcy zostanie wypłacone wynagrodzenie w wysokości po X za każdy umorzony udział, tj. wynagrodzenie w łącznej kwocie X, w następujący sposób:
- w drodze spełnienia świadczenia pieniężnego w kwocie X,
- w drodze przeniesienia na rzecz Wnioskodawcy prawa własności niezabudowanej nieruchomości gruntowej,
- w drodze przeniesienia własności, na rzecz Wnioskodawcy, przysługujących Spółce środków trwałych w postaci koparki, maszyn budowlanych, samochodów itp.
Wnioskodawca w imieniu własnym oświadczył, że przenosi na rzecz Sp. z o. o. X udziałów o wartości nominalnej po X każdy udział, o łącznej wartości nominalnej wynoszącej X, w celu umorzenia tych udziałów przez wymienioną Spółkę, stosownie do treści art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, a wspólnik 1 w imieniu Sp. z o. o. oświadczył, że przeniesienie to przyjmuje oraz, że reprezentowana przez niego Spółka dokonuje nabycia przedmiotowych udziałów, które są jej udziałami własnymi, zgodnie art. 200 § 1 w zw. z art. 199 przywołanej wyżej ustawy, wyłącznie w celu ich umorzenia. Wspólnik 1 w imieniu Spółki oświadczył, że z tytułu umorzenia przez reprezentowaną przez niego Spółkę udziałów nabytych przez Wnioskodawcę, Sp. z o.o. zobowiązana jest do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy wynagrodzenia w wysokości X za każdy umorzony udział, tj. wynagrodzenie w łącznej kwocie X w taki sposób, że - (jak powyżej opisano w punktach a, b, c).
Zobacz wskaźnik: Limit odliczenia VAT od samochodów osobowych
Aport przedsiębiorstwa do spółki z o.o. a PCC
Wnioskodawca w imieniu własnym oświadczył, że przeniesienie to, w ramach swojego majątku osobistego przyjmuje. Jest mu znany stan prawny nieruchomości oraz stan techniczny środków trwałych. Wydanie przedmiotów tej umowy w posiadanie nabywającego - Wnioskodawcy następuje z dniem 18 marca 2014 r. i od tego dnia nabywający ponosi wszelkie koszty i ciężary związane z ich utrzymaniem. W dniu 31 marca 2014 r. Sp. z o.o. wystawiła fakturę VAT naliczając 23% podatek, zgodnie z aktem notarialnym na niezabudowaną nieruchomość oraz środki trwałe w postaci koparki, maszyn budowlanych, samochodów itd.
Wnioskodawca chciałby nadmienić, że od dnia 20 stycznia 2014 r. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą polegającą na wykonywaniu usług budowlanych. Jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, a sprzęt opisany w punkcie c wykorzystuje do prowadzenia działalności. Wszystkie środki trwałe były wykorzystywane przez Sp. z o.o. do prowadzenia opodatkowanej działalności gospodarczej.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie: Czy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach wystawionych przez Spółkę z o.o. na sprzęt (środki trwałe), zgodnie z aktem notarialnym?
Zdaniem Wnioskodawcy, przysługuje prawo do odliczenia podatku od towarów i usług. Umorzenie udziałów w Sp. z o.o. w zamian za przekazane rzeczy, w świetle art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spółka przekazując rzeczy, dokona bowiem przeniesienia władztwa ekonomicznego nad nimi, co wypełnia definicję dostawy towarów. Będziemy mieli do czynienia również z odpłatnością, gdyż udziałowiec otrzyma rzeczy ruchome w zamian za umorzone udziały - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 września 2011 r., sygn. akt I FSK 1212/10). W związku z powyższym, skoro czynność przeniesienia towarów w zamian za umorzenie udziałów jest opodatkowana, przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy.
Bydgoski organ podatkowy uznał stanowisko podatnika za prawidłowe. Wyjaśnił jednocześnie, że stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Wypłata dywidendy rzeczowej w spółce z o.o.
W myśl ust. 2 pkt 1 powyższego artykułu, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r., kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
- nabycia towarów i usług,
- dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z treści art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, przy nabyciu których podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług oraz niepodlegających temu podatkowi.
Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ww. ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Jak stanowi art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Według regulacji art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy).
Zasady dotyczące umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością zostały zawarte w art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1030, z późn. zm.).
W myśl art. 199 § 1 Kodeksu spółek handlowych, udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki.
Jak stanowi § 2 powyższego artykułu, umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników. W przypadku umorzenia przymusowego uchwała powinna zawierać również uzasadnienie.
Z powyższych przepisów wynika, że umorzenie udziałów jest czynnością zmierzającą do likwidacji pewnej partii lub wszystkich udziałów. Umorzenie udziałów powoduje w konsekwencji likwidację określonej części kapitału zakładowego albo samych udziałów, gdy umorzenie nie jest połączone z obniżeniem kapitału zakładowego (odbywa się z czystego zysku). Umorzenie dobrowolne jest dokonywane za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (np. sprzedaż, darowizna).
Należy zauważyć, że dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu „jak właściciel” zawiera się możliwość uznania za dostawę faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług „dostawa” oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego).
Odpłatność czynności (dostawy towarów, czy świadczenia usług) oznacza wykonanie tej czynności za wynagrodzeniem. Aby uznać daną czynność za odpłatną konieczny jest bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem. Dostawcę towarów lub usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia za dokonanie tych czynności. Wynagrodzenie musi być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu.
Jak stanowi art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.
Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.
Oprócz stawki podstawowej, na wybrane grupy towarów i usług, ustawodawca przewidział stawki preferencyjne oraz możliwość stosowania zwolnień podatkowych.
Według regulacji art. 43 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r., zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Analiza przedstawionego stanu faktycznego oraz treści przywołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że na skutek przekazania przez Wnioskodawcę udziałów Spółce, między stronami zaistniała więź o charakterze zobowiązaniowym. Spółka zobowiązała się przenieść na rzecz Wnioskodawcy środki trwałe (koparkę, maszyny budowlane, samochody itd.), a udziały, które nabyła od Wnioskodawcy są wynagrodzeniem za tę czynność. Zaistniał zatem bezpośredni związek między dostawą towarów – środków trwałych, a wynagrodzeniem stanowiącym konkretną wartość wyrażalną w pieniądzu. Podkreślić przy tym należy, że zapłaty (wynagrodzenia) nie można utożsamiać jedynie ze świadczeniem pieniężnym. Także świadczenie o charakterze rzeczowym jest wynagrodzeniem.
Wobec powyższego przekazanie środków trwałych stanowiło dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą - zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Ww. transakcja nie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, gdyż Spółka wykorzystywała te środki trwałe do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. A zatem Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących te czynności, gdyż jest podatnikiem VAT czynnym, a ww. środki trwałe są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Podyskutuj o tym na naszym FORUM
oprac. Adam Kuchta