Czym jest barter?
Barter to transakcja, w ramach której dwie firmy rozliczają się bez użycia pieniądza. W barterze można wymienić się zarówno towarem materialnym, jak i wymienić go za usługę, bądź po prostu wymienić się usługami. Zasadą jest tu to, że towar lub usługa podlegające wymianie są sobie finansowo równoważne (mówiąc wprost – obie strony transakcji zgadzają się, że towary/usługi, które wymieniają między sobą, mają taką samą wartość). Ta wartość musi mieć jednak rzeczywiste uzasadnienie w cenach rynkowych. Nie można w ramach barteru wycenić swojej usługi 10-krotnie drożej niż średnia cena rynkowa tylko po to, by uzasadnić barterem otrzymany od drugiej strony towar. Urząd skarbowy ma prawo zakwestionować umowę barterową, jeśli uzna, że wartość wymienianych towarów lub usług nie odpowiada średnim cenom rynkowym obowiązującym na danym terenie.
Polecamy produkt: VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.
Po co księgować barter?
Mimo że taka transakcja odbywa się bezgotówkowo, to nadal wymaga zaksięgowania. Dlaczego? W przypadku usług jest to może mniej oczywiste, ale łatwo to zrozumieć, jeśli pomyślimy o tym, że w barterze wymieniamy również towar. Firma musi zaksięgować jego wydanie i (jeśli w ramach barteru otrzymuje również towar) jego przyjęcie. Ponadto to, co dostajemy w barterze, jest przychodem firmy – ma zatem skutki podatkowe. Barter podlega również opodatkowaniu podatkiem VAT.
Jak księgować barter?
W księgach rachunkowych do ewidencji transakcji barterowych stosuje się zasady stosowane przy umowach kupna-sprzedaży. W barterze każda strona jest zarówno nabywcą, jak i kupującym. Zarówno koszt, jak i przychód będą dla każdej firmy w tym przypadku identycznymi kwotami, dlatego też jest to transakcja podatkowo neutralna. Poza fakturą lub rachunkiem za usługę albo towar kontrahenci powinni spisać umowę barterową (która dokumentuje transakcję), w której określone zostaną strony umowy, przedmiot transakcji, jego wartość oraz termin wykonania usług/dostawy towarów.
Barter w księgach rachunkowych i ewidencji podatkowej
Umowa barterowa a VAT
Wszystkie towary lub usługi wymieniane w ramach barteru na gruncie podatku VAT uznawane są za odpłatne (płatnością za nie jest inny towar lub usługa). Z tego powodu towary i usługi rozliczane barterowo objęte są podatkiem VAT ze stawką właściwą dla danego kontrahenta (czyli każdy rozlicza VAT tak jak przy normalnej sprzedaży). Jeśli stawki podatku VAT dla obu kontrahentów są identyczne, sprawa jest prosta, ale może się zdarzyć, że wymieniany towar lub usługi objęte są różnymi stawkami. Co wtedy? W takiej sytuacji umowa barterowa pod względem uregulowania podatku VAT przestaje być podatkowo neutralna. Może się zatem zdarzyć, że wymieniając towar na usługę zwolnioną z VAT-u, obowiązek podatkowy powstanie jednie po jednej stronie transakcji.
Jak organy podatkowe sprawdzają zasadność zwrotu VAT
Barter w KPiR-ze
A czy w Księdze Przychodów I Rozchodów barter musi zostać ewidencjonowany? Oczywiście! Wartość transakcji wpisuje się zarówno w koszt, jak i w przychód prowadzenia działalności.
Autor: SaldeoSMART
Podyskutuj o tym na naszym FORUM