Począwszy od 1 września 2010 r. zostały wprowadzone zmiany w zakresie opodatkowania akcyzą energii elektrycznej. Na czym one polegały?
Przede wszystkim została zmieniona definicja nabywcy końcowego, a tym samy zostało rozstrzygnięte, kto i z jakiego tytułu powinien opodatkować energię elektryczną dostarczaną do podmiotu, który posiada jedynie koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej, a nie posiada koncesji na przesyłanie, obrót, czy dystrybucję.
W nowym stanie prawnym, jeżeli nabywca energii elektrycznej ma którąkolwiek z koncesji (chociażby tylko na wytwarzanie), nie może on zostać uznany za nabywcę końcowego. Tym samym opodatkowaniu akcyzą nie podlega sprzedaż energii elektrycznej takiemu nabywcy.
Akcyzą opodatkowane będzie natomiast zużycie tej energii elektrycznej przez nabywcę posiadającego koncesję wyłącznie na wytwarzanie energii elektrycznej.
Uregulowano również kwestię związaną z tzw. nielegalnym poborem energii elektrycznej („NPEE”). Przed 1 września 2010 r., dostawcy energii elektrycznej mieli dylemat, czy NPEE powinni opodatkowywać akcyzą, czy nie.
W praktyce większość spółek, z ostrożności opodatkowywała akcyzą NPEE na zasadach ogólnych. Jeszcze przed 1 września pojawiły się interpretacje indywidualne, w których Minister Finansów potwierdzał, że co prawda NPEE podlega opodatkowaniu akcyzą, ale nie przez dostawcę energii elektrycznej z tytułu sprzedaży, ale przez podmiot, który ją nielegalnie pobrał z tytułu zużycia.
Po 1 września 2010 r. ta praktyka została ukonstytuowana poprzez wprowadzenie do ustawy o podatku akcyzowym odpowiednich przepisów w tym zakresie.
Wprowadzono również szereg zmian w zakresie sposobu rozliczania należnej akcyzy od energii elektrycznej (zrezygnowano z tzw. „wpłat miesięcznych”).
Uproszczono i skrócono wykaz danych, jakie powinna zawierać ewidencja energii elektrycznej oraz w sposób formalny wprowadzono zasadę jednofazowości podatku akcyzowego od energii elektrycznej (zasada ta obowiązywała przed 1 września w stosunku do wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych).
Sprowadza się ona do tego, że jeżeli powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do energii elektrycznej z tytułu jednej z czynności podlegających opodatkowaniu, to kolejna czynność opodatkowana dotycząca tej energii elektrycznej nie prowadzi do powstania obowiązku podatkowego, pod warunkiem, że kwota akcyzy została zadeklarowana i rozliczona w należnej wysokości w związku z pierwszą czynnością opodatkowaną.
Polecamy: VAT 2011
Polecamy: Podatki 2011
Czy zostały wprowadzone jakieś zmiany w zakresie zwolnień od akcyzy?
Tak. Skoro przed chwilą rozmawialiśmy o zmianach w zakresie sposobu opodatkowania akcyzą energii elektrycznej, warto w tym miejscu wspomnieć o modyfikacji zwolnień akcyzowych w tym zakresie.
Nadal istnieje zwolnienie od akcyzy energii elektrycznej zużywanej do produkcji energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu. W nowym stanie prawnym natomiast nie ma już wymogu, że taka produkcja musi mieć miejsce w elektrociepłowni.
Podobnie sytuacja ma się ze zwolnieniem od akcyzy w zakresie wykorzystywania wyrobów energetycznych w procesie produkcji energii elektrycznej. Dla zastosowania zwolnienia produkcja nie musi mieć miejsca w elektrowni.
Niemniej jednak są również zmiany niekorzystne dla podatników.
Przed 1 września 2010 r., podatnicy produkujący w składzie podatkowym wyroby akcyzowe, mogli obniżyć podatek należny od produkowanych wyrobów o akcyzę zapłaconą od wyrobów akcyzowych zużywanych w procesie produkcji. Tym samym np. podatnik produkujący w składzie podatkowym piwo mógł następnie obniżyć akcyzę należną od tego piwa o kwotę akcyzy zapłaconą od energii elektrycznej wykorzystanej do procesów produkcyjnych.
Po 1 września 2010 r. takie możliwości już nie ma, bowiem akcyzę należną od wyrobów produkowanych w składzie podatkowym można obniżyć jedynie o akcyzę zapłaconą od innych wyrobów akcyzowych zużywanych do produkcji, które stanowią składnik produkowanych wyrobów.
W tym kontekście trudno mówić o energii elektrycznej jako o składniku jakiegokolwiek innego wyrobu akcyzowego.
Czy zostały wprowadzone zmiany w zakresie zwolnień akcyzowych od innych wyrobów akcyzowych?
Istotna zmiana została wprowadzona w zakresie wyrobów zwolnionych z akcyzy ze względu na przeznaczenie. Chodzi tu o paliwa lotnicze oraz wyroby energetyczne zużywane do celów żeglugowych.
Pierwsza zmiana w tym zakresie wiąże się z rozszerzeniem zakresu przedmiotowego zwolnienia dla wyrobów zwolnionych z akcyzy ze względu na przeznaczenie na cele żeglugowe. Przed 1 września zwolnieniem mogły zostać objęte jedynie niektóre wyroby akcyzowe (tj. niektóre oleje smarowe, oleje napędowe lub olej opałowe). Po 1 września 2010 r., zwolnienie może potencjalnie dotyczyć wszystkich wyrobów energetycznych przeznaczanych na cele żeglugowe.
Druga zmiana wiąże się ze zmianą definicji podmiotu zużywającego w sytuacji, w której nie posiada on miejsca zamieszkania, siedziby lub miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju. Przed 1 września, zwolnienie od akcyzy mogło mieć miejsce, jeżeli „zagraniczny” podmiot zużywający posiadał jednostkę pływającą lub statek powietrzny, do którego były przeznaczone wyroby zwolnione oraz jeżeli rozpoczęcie zużycia tych wyrobów do eksploatacji statku powietrznego lub jednostki pływającej następowało na terytorium Polski.
W praktyce zarówno spełnienie przesłanki posiadania jednostki pływającej / statku powietrznego, jak również przesłanki rozpoczęcia zużycia wyrobu energetycznego na terytorium Polski dostarczały podatnikom wielu wątpliwości interpretacyjnych.
Obecnie zrezygnowano z obowiązku spełnienia obydwu tych przesłanek przez „zagraniczny” podmiot zużywający. Zastąpiono je natomiast dwiema innymi, a mianowicie:
- zwolnione ze względu na przeznaczenie wyroby energetyczne muszą być nabywane bezpośrednio do zbiornika na stałe zamontowanego na statku powietrznym / jednostce pływającej;
- a statek powietrzny / jednostka pływająca musi zostać wskazana w dokumencie dostawy.
Praktyka pokaże, w jakim stopniu zmiana ta uprości i ujednolici zasady stosowania zwolnienia od akcyzy dla paliwa lotniczego oraz wyrobów energetycznych przeznaczanych na cele żeglugowe. Już teraz można jednak zwrócić uwagę na nieprecyzyjne zwroty „bezpośredniego nabywania” tych wyrobów do „zbiornika na stałe zamontowanego” na statku powietrznym / jednostce pływającej. W tym kontekście należałoby się np. zastanowić nad możliwością zwolnienia wyrobów energetycznych dostarczanych w beczkach na statki pływające, które zużywają te wyroby energetyczne podczas rejsów.
Poza tą zmianą, ustawodawca zdecydował się również wprowadzić nowy przypadek, w którym możliwe jest zastosowanie zwolnienia od akcyzy ze względu na przeznaczenie. Przypadkiem tym jest zużycie wyrobu akcyzowego zwolnionego ze względu na przeznaczenie przez podmiot pośredniczący występujący jako podmiot zużywający. Możliwość ta wynika ze zmiany definicji podmiotu pośredniczącego, którym może być również skład podatkowy.
Nowelizacja przewiduje także kompletnie nowe zwolnienie od podatku akcyzowego dla olejów opałowych wykorzystywanych do prowadzenia prób zdawczych u producentów silników dla morskich jednostek pływających. Ta regulacja jest o tyle ciekawa, że została wprowadzona dla jednego podmiotu, który będzie mógł z takiego zwolnienia skorzystać (potwierdza to zresztą uzasadnienie do projektu ustawy).
Źródło: taxonline.pl