Obowiązujące przepisy nakładają na podatnika obowiązek przechowywania dokumentacji, w oparciu o którą sporządza się deklaracje i dokonuje odliczeń. Zgodnie z § 21 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.; dalej: rozporządzenie w sprawie faktur) podatnicy są obowiązani przechowywać oryginały i kopie faktur oraz faktur korygujących, a także duplikaty dokumentów do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego (a zatem w okresie 5 lat, licząc od końca roku, w którym dokumenty te zostały wystawione).
Należy podkreślić, że zgodnie z art. 62 § 3 kodeksu karnego skarbowego kto wbrew obowiązkowi nie przechowuje wystawionej lub otrzymanej faktury lub rachunku, bądź dowodu zakupu towarów – podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.
Omawiana sytuacja jest o tyle istotna, że podatnik mając prawo do odliczenia podatku, jest zobowiązany dysponować fakturami które mu to umożliwiają nie tylko w momencie dokonywania odliczenia ale również w sytuacji wystąpienia kontroli, czyli np. po roku, czy dwóch od chwili dokonania odliczenia, tj. do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego (o którym była mowa wyżej).
Porównaj: Jak leasingobiorca ma rozliczyć kradzież przedmiotu leasingu
Dlatego też zgodnie z § 20 rozporządzenia w sprawie faktur jeżeli oryginał faktury lub faktury korygującej ulegnie zniszczeniu albo zaginie, sprzedawca na wniosek nabywcy ponownie wystawia fakturę lub fakturę korygującą, zgodnie z danymi zawartymi w kopii tej faktury lub faktury korygującej. Faktura i faktura korygująca wystawiona ponownie musi dodatkowo zawierać wyraz „DUPLIKAT” oraz datę jej wystawienia.
Duplikat faktury i faktury korygującej wystawia się w dwóch egzemplarzach, przy czym oryginał otrzymuje nabywca, a kopię zatrzymuje sprzedawca. Nabywca będący w sytuacji utraty faktur ma obowiązek podjąć wszelkie niezbędne kroki aby ukradzione dokumenty odtworzyć. „Obowiązek taki ciąży na nabywcy bez względu na okoliczności zniszczenia, czy zaginięcia faktur. Obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony można bowiem dokonać tylko wtedy, gdy posiada się wyżej wymienione dokumenty uprawniające do odliczeń.” (por. wyrok WSA w Krakowie z dnia 7 października 2008 r., I SA/Kr 915/08).
Prawo do odliczenia podatku naliczonego jest nierozerwalnie związana z posiadaniem przez podatnika oryginałów lub duplikatów faktur. Obowiązek posiadania faktur nie ustaje nawet w sytuacji niezawinionej ich utraty.
W cytowanym wyżej wyroku sąd zwrócił uwagę, że:
„W żadnym razie nie może stanowić okoliczności usprawiedliwiającej skarżącego to, iż utrata dokumentacji nastąpiła nie z jego winy. Prawo podatkowe nie posługuje się pojęciem winy albowiem obowiązek podatkowy jest kategorią prawną i faktycznie zobiektywizowaną.
Oznacza to, iż powstaje w warunkach przez prawo określonych, niezależnie od woli podmiotów temu obowiązkowi podlegających czy też podmiotów ustawowo zobowiązanych do różnych środków jego realizacji. Natomiast rzeczą podatnika jest takie zorganizowanie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, by miał nie tylko możliwość wykazania się tą dokumentacją ale również możliwość jej odtworzenia, gdyż w razie jej utraty skutki prawne na gruncie podatkowym obciążają zawsze podatnika.”
Polecamy: Jak skorygować błędne faktury VAT