Faktury dokumentujące czynności zwolnione z VAT

Czy podatnik zwolniony z VAT może wystawiać rachunki

Dopiero założyłem firmę i z pewnością w tym roku będę miał tak małe obroty, że nie przekroczę li­mitu, po którym zostaje się vatowcem. Czy mimo wszystko mam obowiązek wystawiać faktury? Czy mogę wystawiać rachunki?

Nie. Podatnicy zwolnieni z VAT - z powodu zbyt małych obrotów (jak w Pana przypadku) albo wyko­nywania czynności zwolnionych z VAT - nie muszą wystawiać faktur. To ich wybór. Fakturę muszą jednak wystawić, gdy nabywca wystąpi z takim żądaniem w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w któ­rym dostarczyli towar lub wykonali usługę bądź otrzymali całość lub część zapłaty. Od 1 stycznia 2014 r. podatnik zwolniony z VAT nie może już wystawiać rachunków.

Potwierdzają to organy podatkowe. W piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 16 kwiet­nia 2014 r. (sygn. ITPP3/443-68/14/AT), który odpowiadał na pytania podatnika zwolnionego z VAT, czy ma wystawić rachunek czy fakturę, czytamy:

Wnioskodawca winien wystawiać faktury VATna rzecz nabywców usług żądających wystawienia MF faktury przed upływem 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym wykonano usługę, bądź otrzymano całość lub część zapłaty. W przedmiotowej sprawie, gdy żądają tego nabywcy, Wnio­skodawca nie może wystawiać rachunków w rozumieniu przepisu art. 87 § 1 ustawy Ordynacja podatko­wa - przepisy art. 106b ust. 1 pkt 1 w zw. z ust. 3 pkt 2 są przepisami szczególnymi względem postano­wień Ordynacji podatkowej.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 106b ust. 2 i 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 312.

Polecamy: 500 pytań o VAT odpowiedzi na trudne pytania z interpretacjami Ministerstwa Finansów (PDF)

Polecamy: Przewodnik po zmianach w ustawie o rachunkowości 2015/2016 (PDF)

Jak podatnik zwolniony z VAT powinien dokumentować sprzedaż samochodu na złom

Prowadzę jednoosobowo działalność gospodarczą. Korzystam ze zwolnienia z VAT ze względu na wy­sokość obrotów. Sprzedałam samochód na złom. Otrzymałam potwierdzenie wagi i kwoty od odbior­cy. Czy powinnam wystawić fakturę z adnotacją „odwrotne obciążenie"?

Nie, nie ma Pani takiego obowiązku. W przypadku, gdy sprzedawcą jest podatnik zwolniony, nie wystąpi odwrotne obciążenie. Nabywca samochodu przeznaczonego na złom nie jest zobowiązany rozliczyć VAT z tytułu tej transakcji, gdyż korzysta ona ze zwolnienia z VAT. Wprawdzie sprzedaż samochodów, które można sklasyfikować jako wraki pod symbolem PKWiU 38.11.49.0, podlega opo­datkowaniu na zasadach szczególnych (VAT rozlicza nabywca), ale wymaga to spełnienia dodatko­wych warunków.

Grupowanie to obejmuje m.in. zużyte samochody, co potwierdziło Ministerstwo Finansów w broszurze pt. Zmiany wprowadzone ustawą z dnia 26 lipca 2013 r. Można w niej przeczytać, że:

(...) w grupowaniu tym znajduje się m.in. zużyty sprzęt gospodarstwa domowego (np. lodówki, MF pralki, odkurzacze, kuchenki, telewizory, radia), zużyta elektronika użytkowa (np. komputery, monitory, laptopy itp.), zużyte transformatory, silniki, zużyte samochody, wagony kolejowe itp. Oznacza to, że podatnikami z tytułu dostaw samochodów na złom mogą być nabywcy.

Jednak zasada ta nie ma zastosowania, gdy sprzedawca - tak, jak w Pani przypadku - jest podatnikiem zwolnionym z VAT. Obecnie nie ma też wątpliwości, że zwolnienie na podstawie art. 113 ustawy o VAT obejmuje również sprzedaż samochodów osobowych innych niż nowe środki transportu, zaliczanych do środków trwałych podlegających amortyzacji.

Dlatego w omawianym przypadku ma Pani obowiązek wystawić fakturę, stosując zwolnienie, gdy na­bywca wystąpi z takim żądaniem w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dokonano do­stawy samochodu na złom. Nie może Pani natomiast wystawić faktury z adnotacją „odwrotne obciążenie".

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 17 ust. 1 pkt 7, art. 17 ust. 2, art. 106b ust. 2, ust. 3 pkt 2, art. 113 ust. 13 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 312.

Dokumentacja VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.

Monitor Księgowego – prenumerata

Biuletyn VAT

Kiedy przy działalności zwolnionej z VAT wystawia się faktury

Jestem technikiem dentystycznym. Moja działalność jest zwolniona z VAT. Czy to oznacza, że w żad­nym przypadku nie muszę wystawiać faktur?

Niestety, nie! Chociaż jako podatnik zwolniony z VAT nie musi Pan wystawiać faktur, o ile tylko do­konuje Pan sprzedaży zwolnionej od podatku, to są od tej reguły dwa wyjątki. Po pierwsze, może Pan oczywiście wystawiać faktury, jeśli Pan sobie tego życzy. Po drugie, ma Pan obowiązek wystawienia faktury, jeśli zażąda tego nabywca towaru lub usługi w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty. Warto dodać, że nie musi być to osoba fizyczna, bowiem z takim żądaniem może wystąpić też inny przed­siębiorca.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 106b ust. 2 i ust. 3 pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 312

Czy świadcząc usługi zwolnione z VAT trzeba podać podstawę prawną zwolnienia

Jestem dentystą. W swoim gabinecie wystawiam klientom faktury. Świadczone przeze mnie usługi są zwolnione z VAT. Czy powinienem to wyraźnie zaznaczyć na fakturze?

Tak. Jeśli sprzedaje Pan towary lub świadczy usługi zwolnione z VAT ma Pan obowiązek podać na fak­turze podstawę prawną, z której to wynika. Za podstawę taką uznaje się, albo odpowiedni przepis ustawy o podatku od towarów i usług lub aktu wykonawczego do niej, albo przepis dyrektywy 2006/112/WE wprowadzający zwolnienie od podatku na sprzedawany towar lub świadczoną usługę lub innej podstawy prawnej, zgodnie z którą podatnik stosuje zwolnienie od podatku. Usługi dentystyczne są zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 lit. a) ustawy o VAT.

PODSTAWA PRAWNA:

• § 3 pkt 1 lit. h) rozporządzenia Ministra Finansów z 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur - Dz.U. z 2013 r. poz. 1485.

Czy podatnik zwolniony z VAT z powodu małych obrotów ma obowiązek podawania na fakturze podstawy prawnej zwolnienia

Dopiero rozpoczynam działalność gospodarczą i będę korzystał ze zwolnienia z VAT, bo nie przekro­czę określonego w ustawie limitu. Będę jednak wystawiał faktury. Czy muszę na nich podawać pod­stawę prawną zwolnienia z VAT?

Nie, nie musi Pan tego robić. Chociaż ustawa o VAT wprowadza zasadę, że podatnik korzystający ze zwolnienia od tego podatku ma obowiązek podawania na fakturze podstawy prawnej zwolnienia, z któ­rego korzysta, to od tej zasady przewidziano dwa wyjątki. Pierwszy dotyczy podatników korzystających ze zwolnienia ze względu na wysokość obrotów, a drugi - podatników świadczących usługi finansowo- -ubezpieczeniowe.

PODSTAWA PRAWNA:

• § 3 pkt. 2 i 3 rozporządzenia Ministra Finansów z 3 grudnia 2013 w sprawie wystawiania faktur - Dz.U. z 2013 r. poz. 1485

Czy sprzedaż towarów zwolnionych z VAT wymaga podawania symbolu PKWiU na fakturze

Prowadzę usługi zwolnione z VAT - uczę języka obcego. Czy na fakturach wystawianych moim klien­tom mam obowiązek podawać symbol PKWiU?

Nie. W przypadku świadczenia usług lub sprzedaży towarów zwolnionych z VAT - a tak jest z na­uczaniem języka obcego - nie ma Pani obowiązku podawania symbolu PKWiU na fakturze. W zamian, musi Pani wskazać na fakturze przepis ustawy lub aktu wydanego na podstawie ustawy, upoważniający do zastosowania zwolnienia. Zamiast ustawy albo aktu wydanego na jej podstawie można też podać przepis dyrektywy, który zwalnia dostawę towaru lub świadczenie usługi od podatku, albo też wskazać inną podstawę prawną, z której wynika, że dostawa towarów lub świadczenie usług korzysta ze zwolnie­nia. W przypadku nauczania języka obcego na fakturze powinna Pani napisać „zwolnione na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku od towarów i usług".

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 106e ust. 1 pkt 19 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług- j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 312

Jak dokumentować na życzenie klienta dostawę towarów i świadczenie usług zwolnionych z VAT

Jestem osobą fizyczną. Należący do mnie lokal wynajmuję na cele mieszkaniowe. Czynsz z tego tytułu dostaję co miesiąc. Ostatnio lokator zażądał ode mnie, żebym mu wystawiła fakturę za zeszłomiesięczny czynsz. Nie jestem vatowcem, więc powinnam mu chyba wystawić tylko zwykły rachunek?

Nie. Od 1 stycznia 2014 r. wszyscy podatnicy zwolnieni z VAT (a najem nieruchomości o charak­terze mieszkalnym na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe jest zwolniony z podatku od towarów i usług) mają prawo wystawiać faktury. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług wprost stanowią, że w sytuacji, gdy nabywca towaru lub usługi (w Pani przypadku najemca lokalu) zażąda od Pani, jako sprzedawcy, w ciągu trzech miesięcy - licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano na jego rzecz usługę albo otrzymano część lub całość zapłaty - potwierdzenia, że doszło do takiej transakcji, to nawet podatnik zwolniony z VAT (jak Pani) musi wówczas wystawić fakturę.

Wyjątek dotyczy usług wymienionych w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy, do których zaliczają się usługi najmu. W ich przypadku podatnik nie ma obowiązku wystawienia faktury na żądanie.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 312.

Ile czasu na wystawienie faktury na żądanie nabywcy ma podatnik zwolniony z VAT

Jestem lekarzem. Świadczone przez mnie w prywatnym gabinecie usługi są zwolnione z VAT. Jeden z moich pacjentów zażądał wystawienia faktury za wizytę, która odbyła się 15 czerwca 2014 r. Ile mam czasu na wystawienie takiego dokumentu?

Wszystko zależy od tego, kiedy Pana pacjent, czyli nabywca usługi zażądał wystawienia faktury. Jeżeli do podatnika, który nie ma obowiązku wystawienia faktury (czyli np. Pana jako lekarza prowadzącego własny gabinet i świadczącego usługi zwolnione z VAT) zwróci się nabywca z żądaniem wystawienia ta­kiego dokumentu, to powinien on zostać wystawiony:

• jeśli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone w tym samym miesiącu, w którym nastąpiła sprze­daż (czyli pacjent był u lekarza) lub wpłacono zaliczkę - do 15. dnia miesiąca następującego po miesią­cu, w którym nastąpiła dostawa towaru lub wykonanie usługi bądź podatnik otrzymał część lub całość zapłaty przed dokonaniem sprzedaży,
• jeżeli nabywca towaru lub usługi zażądał wystawienia faktury po miesiącu, w którym nastąpiła sprzedaż lub wpłata zaliczki - w ciągu 15 dni od dnia zgłoszenia żądania. Tak będzie w Pana przy­padku. Powinien Pan wystawić fakturę w ciągu 15 dni od dnia, w którym pacjent wystąpił z takim żądaniem.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 106i ust. 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług- j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 312