Otóż zwykle przedsiębiorcy kupują artykuły spożywcze, które kolejno przekazują pracownikom w formie tzw. paczek świątecznych. Często przedmiotowe zakupy finansowane są z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.
Pozostała część przedsiębiorców w ogóle takie funduszu nie prowadzi, dlatego w tym celu wykorzystują własne środki obrotowe. W związku z powyższym mają wątpliwość czy przy zakupie takich art. spożywczych przysługuje im prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego, oraz czy ewentualnie istnieje konieczność opodatkowania nieodpłatnego przekazania paczek na gruncie VAT.
Prawo do odliczenia
W tym miejscu warto powołać przepis art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w którym czytamy, że w zakresie w jakim nabywane przez podatnika towary i usługi służą lub będą służyć wykonywaniu działalności opodatkowanej, podmiot ten ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Jak wynika z cytowanego wyżej przepisu, w chwili dokonania nabycia towarów bądź usług Podatnik zobowiązany jest ocenić, czy nabywane przez niego towary i usługi będą wykorzystywane w prowadzonej przez niego działalności opodatkowanej. W konsekwencji, Podatnik może obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jedynie w sytuacji, gdy występuje związek pomiędzy poniesionymi wydatkami a wykonywanymi z tytułu prowadzonej działalności czynnościami opodatkowanymi.
Jednocześnie należy zauważyć, iż ustawodawca nie precyzuje w jaki sposób i w jakim zakresie towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby możliwym było dokonanie odliczenia podatku naliczonego. W związku z powyższym podkreślenia wymaga, iż związek ten nie musi być ściśle bezpośredni i natychmiastowy.
Polecamy: VAT 2011
Polecamy: Podatki 2011
Z całokształtu działalności podatnika musi wynikać, iż finalnym elementem i celem jego nabycia był związek z prowadzoną działalnością i czynnościami opodatkowanymi. Stanowisko to potwierdza orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
Wprawdzie w opinii ETS związek między dokonanymi zakupami a prawem do odliczenia podatku naliczonego powinien być co do zasady bezpośredni. Niemniej jednak w niektórych przypadkach prawo do odliczenia może przysługiwać również w sytuacji braku konkretnej, bezpośrednio związanej z zakupem czynności opodatkowanej, jeśli zakup związany jest z działalnością opodatkowaną podatnika (vide wyrok z dnia 8 czerwca 2000 r., w sprawie C-98/98 pomiędzy Midland Bank a Commisioner of Customs and Excise).
Należy zatem rozstrzygnąć kwestię, czy nabycie przez podatnika artykułów spożywczych, które kolejno zostaną nieodpłatnie przekazane w formie paczek świątecznych wykazuje wymagany (chociażby pośredni) związek z działalnością opodatkowaną przedsiębiorstwa.
Zdaniem Autora, przedmiotowe nabycie artykułów spożywczych nie wykazuje wskazanego, pośredniego związku z działalnością opodatkowaną. Co więcej podatnik z chwilą dokonania zakupu zakłada, że artykuły spożywcze kupuje w celu nieodpłatnego przekazania pracownikom.
Przekazanie pracownikom paczek świątecznych, choć może wpłynąć na polepszenie relacji wewnątrz organizacji, to jednak trudno w takim przypadku wskazać związek z prowadzoną działalnością opodatkowaną podatnika. Podatnik de facto nabywa artykuły spożywcze jedynie w celu zaspokojenia prywatnych (konsumenckich) potrzeb pracowników. W tym zakresie ewentualne korzyści po stronie podatnika są niewątpliwie mniej dostrzegalne niż leżące po stronie pracowników.
W konsekwencji, zdaniem Autora, podatnikowi który dokonał zakupu artykułów spożywczych nie przysługuje prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów do paczek świątecznych dla pracowników.
Nieodpłatne przekazanie towarów
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu tym podatkiem podlega m.in. odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług dokonane na terytorium kraju. W tym miejsce należy zdefiniować co należy rozumieć przez odpłatną dostawę towarów. I tak zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.
Należy również wskazać, iż zgodnie z obecnym brzmieniem ust. 2 analizowanego artykułu (Ustawodawca planuje zmianę przepisu od 1 stycznia 2011 r.), przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:
1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny
– jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.
W konsekwencji aby nieodpłatne przekazanie towarów podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, konieczne jest spełnienie łącznie dwóch przesłanek:
- przekazanie nie jest związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, oraz
- podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego w zakresie nabytych towarów/usług.
Skoro podatnik nie spełnia drugiej z ww. przesłanek (bowiem ustaliliśmy już że prawo to nie będzie mu przysługiwało), nieodpłatne przekazanie paczek świątecznych pracownikom nie będzie opodatkowane na gruncie przepisów ustawy o VAT.