Co to jest ulga z VAT na złe długi?
Ulga daje przedsiębiorcy możliwość skorygowania już odprowadzonego podatku należnego. Można z niej skorzystać w sytuacji, gdy przedsiębiorca nie otrzymał całej, należnej mu od dłużnika kwoty.
Ulga może spowodować odzyskanie zapłaconego VAT po wystawieniu faktury, która nie została uregulowana przez kontrahenta. Jednak, aby móc skorzystać z tej regulacji, muszą wystąpić poniżej opisane warunki.
Są one uregulowane w art. 89 a) i 89 b) ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.), zwanej dalej ustawą.
1. Dostawa towaru lub świadczenie usług miało miejsce na terytorium kraju.
2. Dostawa towaru lub świadczenie usług dokonane zostało na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
3. Wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny.
4. Wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty byli podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni.
5. Wierzytelności nie zostały zbyte.
6. Od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
7. Wierzyciel zawiadomił dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego a dłużnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie uregulował należności w jakiejkolwiek formie.
W tej sytuacji podatnik (dłużnik) ma obowiązek do odpowiedniego pomniejszenia podatku naliczonego podlegającego odliczeniu lub w przypadku jego braku, do odpowiedniego powiększenia kwoty podatku należnego, o kwotę podatku wynikającą z nieuregulowanych faktur.
Powinien uczynić to poprzez korektę deklaracji za okres, w którym dokonał odliczenia.
Zgodnie z treścią wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 kwietnia 2011 roku (I FSK 569/10) Ulga na złe długi w VAT została wprowadzona dopiero 11 miesięcy po wejściu Polski do UE. Nie są nią objęte wierzytelności powstałe wcześniej. Taka regulacja jest zgodna z prawem wspólnotowym.
Natomiast Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 25 lutego 2009 roku ( I SA/Sz 628/08) orzekł, że Brak jest podstaw do odmiennego rozumienia w podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowym od osób prawnych, pojęcia wierzytelności odpisane jako nieściągalne.
Polecamy: Zasady odliczania w VAT
Nieotrzymana wierzytelność
Ulga dotyczy wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Przyjmuje się, że nieściągalność wierzytelności zostanie uprawdopodobniona, jeśli nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Jeżeli wierzytelność została częściowo uregulowana przed upływem wskazanych 14 dni, korekta będzie dotyczyć podatku naliczonego przypadającego na niezapłaconą część należności.
Ponadto, aby wierzytelności była uznana za wierzytelność nieściągalną musi zostać udokumentowana:
1) postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2) postanowieniem sądu o:
a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub
b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a), lub
c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
3) protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.
Obowiązek dłużnika
Jak już było powyżej wskazane w punkcie 7, po zawiadomieniu przez wierzyciela o zamiarze skorygowania podatku należnego, dłużnik ma obowiązek odpowiedniego pomniejszenia podatku naliczonego.
W takim zawiadomieniu powinno znaleźć się określenie, jakiego rodzaju wierzytelności dotyczy odpis. Jeżeli wierzyciel otrzyma potwierdzenia o odebraniu zawiadomienia powinien jeszcze przez 14 dni nie korzystać z ulgi, ponieważ w tym czasie dłużnik może wpłacić zaległą kwotę.
Anna Kobielska w artykule „Ulga za złe długi” (Biul.Skarb.2009.6.7) pisze, że Odmowa odebrania pisma przez dłużnika, czy też uchylanie się w inny sposób od odebrania stosownego zawiadomienia, nie stanowi dla wierzyciela przeszkody w skorzystaniu z ulgi na złe długi i nie uchroni dłużnika przed koniecznością dokonania korekty odliczonego podatku.
Polecamy: VAT-7, VAT-7K i VAT-7D – kiedy jaka deklaracja?
Spłacone długi a ulga z VAT za złe długi.
Ulga z VAT za złe długi dotyczy należności nieuiszczonej, nieściągalnej. Powstaje pytanie czy możliwe jest, aby zastosować ją wobec długów spłaconych.
Taka sytuacja może zaistnieć, jeśli dłużnik uprawdopodobni istnienie pewnych okoliczności, które mogą wskazywać na dokonanie częściowej zapłaty długu np. poprzez potrącenie należności wynikającej z noty księgowej wystawionej przez dłużnika.
Potrącenie jest możliwe jeśli obie (kiedy każda ze stron umowy jest jednocześnie i wierzycielem i dłużnikiem) wierzytelności są wymagalne. Regulacje podatkowe zakładają, że potrącenie wywoła skutek w momencie złożenia oświadczenia drugiej stronie (czyli następują one ex nunc).
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z dnia 16 listopada 2011 roku orzekł, że regulacja zawarta w art. 89 a) ustawy nie może oznaczać, że w wyniku otrzymania zawiadomienia o skorzystaniu z ulgi, podatnik-dłużnik ma obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego, bez względu na to, czy dług faktycznie istnieje.
Dłużnik powinien mieć możliwości zakwestionowania kwoty nieściągalnej wierzytelności, ponieważ po otrzymaniu zawiadomienia ma obowiązek do odpowiedniego pomniejszenia podatku naliczonego. Pozbawienie takiego prawa dłużnika powoduje, że musiałby dokonać korekty podatku naliczonego w wysokości ustalonej w oparciu jedynie o twierdzenia wierzyciela i przedstawiane przez niego dokumenty.
Jeśli dłużnik potrącił ze swojego długu kary umowne, faktycznie mu należne, to w tej części nie powinien oddawać urzędowi skarbowemu podatku VAT, który odliczył od podatku należnego z tytułu własnej działalności gospodarczej
Ulga podatkowa w VAT na złe długi nie może dotyczyć długu już spłaconego.