Zasadniczo prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje po spełnieniu ustawowych warunków. Odliczenie jest możliwe wówczas, gdy odliczenia dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.
Jednakże w przypadku wydatków związanych z samochodami, odliczenie podatku jest obwarowane jeszcze dodatkowymi wymogami, a przede wszystkim zgodnie z przepisem art. 86a ust. 1 ustawy o VAT, kwota podatku naliczonego stanowi raptem 50% kwoty podatku. Przy czym, ograniczenie nie ma zastosowania w przypadku gdy pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika lub konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie (artykuł skupia się na pierwszym rodzaju samochodów).
Polecamy: INFORLEX Biznes
Polecamy: Biuletyn VAT
Zgodnie z ustawą o VAT, pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli:
- sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub
- konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.
Ustawodawca wskazuje konkretnie, jakie samochody należą do grupy opisanej w punkcie drugim poprzez szczegółowe wyliczenie zawarte w przepisie art. 86a ust. 9 ustawy o VAT. Są to między innymi pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą:
- klasyfikowane na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub
- z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków.
Żeby organy podatkowe nie miały wątpliwości co do rzeczywistej konstrukcji samochodu, ustawa o VAT wymaga, aby spełnienie wymagań było potwierdzane na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu zawierającego odpowiednią adnotację o spełnieniu tych wymagań. Jest to zatem wymóg obowiązkowy warunkujący możliwość skorzystania z pełnego odliczenia podatku naliczonego.
Wyraźnie ten wymóg podkreślił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 26 września 2019 r., znak 0115-KDIT1-2.4012.446.2019.1.AD stwierdzając, że „Wykonanie dodatkowego badania technicznego potwierdzonego zaświadczeniem okręgowej stacji kontroli pojazdów oraz posiadanie stosownej adnotacji w dowodzie rejestracyjnym pojazdu staje się obowiązkiem podatnika, w sytuacji, gdy podatnik chce dokonać obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego od nabywanych przez podatnika wydatków związanych z samochodami wymienionymi w art. 86a ust. 9 pkt 1-2 ustawy o VAT. Dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony z tytułu poniesienia takich wydatków jest prawem podatnika, z którego to prawa podatnik może lecz nie musi skorzystać. Zatem jeżeli podatnik chce z powyższego prawa skorzystać powinien być w posiadaniu stosownych dokumentów (zaświadczenia i adnotacji w dowodzie rejestracyjnym), które by to prawo do odliczenia potwierdzały.”.
Paweł Terpiłowski, Radca prawny, Konsultant podatkowy
ECDP Tax Mazur i wspólnicy sp. k. Spółka doradztwa podatkowego