Zmiana przeznaczenia części budynku firmowego na cele osobiste podatnika - korekta VAT
W analizowanym przypadku podatnik powinien dokonać korekty części odliczonego podatku. Korekta wynika z faktu, że część nieruchomości będzie przeznaczona na cele mieszkalne, i powinna być dokonana w deklaracji za maj 2022 r. Szczegóły w dalszej części artykułu.
Związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi - warunek odliczenia VAT
Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które w ogóle nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Jednocześnie w art. 86 ust. 7b ustawy o VAT ustawodawca wskazał, że w przypadku nakładów ponoszonych na nabycie, w tym na nabycie praw wieczystego użytkowania gruntów, oraz wytworzenie nieruchomości stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, wykorzystywanej zarówno do celów wykonywanej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów osobistych, gdy przypisanie tych nakładów w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość jest wykorzystywana do celów działalności gospodarczej.
Część lokalu użytkowego przekształcona w lokal mieszkalny podatnika - niezbędna korekta podatku naliczonego
W analizowanej sytuacji podatnik wprowadził lokal użytkowy do środków trwałych. Lokal ten był związany z działalnością opodatkowaną i podatnik skorzystał z prawa do odliczenia podatku naliczonego od inwestycji w całości.
Obecnie część lokalu użytkowego zostanie przekształcona w lokal mieszkalny. W lokalu tym będą mieszkać właściciele. Tym samym nie tylko zostanie przekształcona część lokalu, ale także ulegnie zmianie jego przeznaczenie. Lokal mieszkalny nie będzie już użytkowany w prowadzonej działalności opodatkowanej.
Do tej sytuacji odnosi się art. 90a ustawy o VAT. Wynika z niego, że jeśli w ciągu 120 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nieruchomość stanowiąca część przedsiębiorstwa podatnika została przez niego oddana do użytkowania, nastąpi zmiana w stopniu wykorzystania tej nieruchomości do celów działalności gospodarczej, to dokonuje się korekty podatku naliczonego odliczonego przy jej nabyciu lub wytworzeniu. Korekty dokonuje się w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła ta zmiana, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty.
Ważne!
Podatnik jest zobowiązany skorygować część odliczonego VAT, gdy w ciągu 120 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nieruchomość stanowiąca część jego przedsiębiorstwa została przez niego oddana do użytkowania, nastąpi zmiana w stopniu wykorzystania tej nieruchomości do celów działalności gospodarczej.
Jak dokonać korekty VAT?
1. Ustalenie, czy nie minął okres korekty
Najpierw należy ustalić, czy w omawianym przypadku nie minął okres korekty, który liczymy od czerwca 2014 r., czyli miesiąca, w którym rozpoczęto użytkowanie. To oznacza, że do kwietnia 2022 r., czyli ostatniego okresu, kiedy budynek był w całości wykorzystany do działalności, minęło dopiero 95 miesięcy. Korekcie podlega zatem 25 miesięcy, jakie pozostały do końca korekty.
2. Ustalenie, jak zmienił się zakres wykorzystania nieruchomości
Następnie trzeba ustalić, jak zmienił się sposób wykorzystania nieruchomości w działalności. W tym przypadku początkowo nieruchomość była wykorzystana w 100%. Po zmianie jest to 47% (75/160). Natomiast w 53% jest używana do celów prywatnych. Ustalając proporcję bierzemy powierzchnię używaną do działalności w całym metrażu nieruchomości.
3. Obliczenie kwoty korekty
Korekty dokonuje się w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty.
Wzór na ustalenie, jaka kwota VAT podlega korekcie:
K = (OV x P - O) x n/120
gdzie:
K - oznacza kwotę korekty,
OV - oznacza VAT od dokonanych zakupów,
P - oznacza procent, w jakim po zmianie nieruchomość jest wykorzystana do działalności,
n - oznacza liczba miesięcy pozostałych do końca okresu korekty, liczoną od miesiąca, w którym nastąpiła zmiana,
O - oznacza faktycznie odliczony VAT.
W omawianym przypadku korekcie podlega więc kwota (-7619 zł) [(69 000 x 47% - 69 000) x 25/120].
Przykład
Podatnik posiada lokal usługowo-mieszkalny, w którym prowadzi działalność gospodarczą i ma mieszkanie. Lokal został wprowadzony do ewidencji w czerwcu 2014 r. Wartość inwestycji - 300 000 zł netto. VAT był odliczony w wysokości 45 540 zł (69 000 zł x 66%). Podatnik w maju 2022 r. powiększył lokal mieszkalny (z 55 m2 do 85 m2 ze 160 m2). W tym przypadku wykorzystanie lokalu do celów firmowych zmniejszyło się z 66% do 47%. Dlatego korekcie podlega kwota (- 2790 zł) [(69 000 zł x 47% - 45 821 zł) x 25/120].
4. Korekta w JPK_V7
Korekty dokonuje się w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła ta zmiana, czyli w omawianym przypadku za maj. Ponieważ nastąpiło zmniejszenie stopnia wykorzystania nieruchomości, będzie to korekta "in minus". Do ewidencji kwotę korekty wpisujemy na podstawie dokumentu wewnętrznego. Kwota korekty musi być poprzedzona znakiem (-). Wpisujemy ją w pozycji K_44 i P_44 JPK_V7.
Jak wynika z art. 90a ust. 2 ustawy o VAT, podatnicy wywiązujący się z obowiązku dokonywania korekty nie muszą naliczać podatku należnego z tytułu wykorzystywania nieruchomości na cele prywatne na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.
Podstawa prawna: art. 86 ust. 7b, art. 90a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1137
Tomasz Burchard, doradca podatkowy