RADA
Z przepisów nie wynika obowiązek aktualizacji VAT-26, jeśli dojdzie do zakończenia wykorzystywania samochodu w prowadzonej działalności gospodarczej bez względu na przyczyny, tj. zakończenie najmu czy też jego sprzedaż. Niestety organy podatkowe prezentują odmienny pogląd stojący w sprzeczności z objaśnieniami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie określenia wzoru informacji VAT-26.
UZASADNIENIE
Z art. 86a ust. 12 ustawy o VAT wynika, że podatnicy wykorzystujący wyłącznie do działalności gospodarczej pojazdy samochodowe, dla których są obowiązani prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, mają obowiązek złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację o tych pojazdach w terminie 7 dni od dnia, w którym poniosą pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami. Z kolei z art. 86a ust. 14 ustawy o VAT wynika, że w przypadku zmiany wykorzystywania pojazdu samochodowego podatnik jest obowiązany do aktualizacji informacji VAT-26 najpóźniej przed dniem, w którym dokonuje tej zmiany.
Konsekwencje niezłożenia informacji VAT-26
Z treści tych przepisów wynika, że podatnik ma obowiązek aktualizacji informacji o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej VAT-26 tylko wtedy, gdy ma zamiar zmienić przeznaczenie pojazdów. Będzie to miało miejsce w sytuacji, w której samochód przestaje być wykorzystywany wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej, a jest wykorzystywany również do innych celów, np. prywatnych. Potocznie mówi się o mieszanym przeznaczeniu samochodu. Natomiast ustawodawca nie nałożył na podatników VAT obowiązku aktualizacji informacji VAT-26 w przypadku zaprzestania wykorzystywania samochodów w działalności gospodarczej bez względu na rodzaj zdarzenia go powodującego, jak na przykład jego likwidacja, sprzedaż czy zakończenie umowy najmu, na podstawie której był używany.
Potwierdzają to również objaśnienia do formularza informacji VAT-26. W przypisie nr 3 tych objaśnień Minister Finansów wskazał, że:
Aktualizację informacji składa się w przypadku zmiany wykorzystania pojazdu samochodowego (z wykorzystania wyłącznie do działalności gospodarczej na wykorzystanie do celów działalności gospodarczej i do celów innych niż działalność gospodarcza) najpóźniej przed dniem, w którym podatnik dokonuje tej zmiany.
Polecamy: 500 pytań o VAT odpowiedzi na trudne pytania z interpretacjami Ministerstwa Finansów (PDF)
Po zmianie wykorzystywania samochodu jest on faktycznie nadal przez podatnika wykorzystywany, ale nie wyłącznie do działalności gospodarczej. Ponadto w informacji VAT-26 podaje się datę „zmiany wykorzystywania samochodu”, natomiast brak jest „daty zaprzestania używania samochodu w działalności gospodarczej”. Zakończenie wykorzystywania samochodu w działalności gospodarczej nie jest tożsame ze zmianą jego wykorzystywania. Są to zupełnie odmienne zdarzenia. Dlatego należy przyjąć, że z przepisów nie wynika obowiązek składania VAT-26 w przypadku zakończenia najmu samochodu lub jego sprzedaży.
Niestety innego zdania są organy podatkowe. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 8 października 2015 r., sygn. IPTPP3/4512-352/15-2/OS, stwierdził, że:
Skoro druk VAT-26 jest informacją o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej, a samochody w wyniku sprzedaży nie będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, to w wyniku tych zdarzeń następuje obowiązek złożenia aktualizacji informacji VAT-26, ponieważ z tym dniem nastąpi zmiana wykorzystywania pojazdu samochodowego.
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
W przedstawionej interpretacji widać, że organ podatkowy „zakończenie wykorzystywania” uznaje za „zmianę wykorzystywania” (taki sam pogląd MF zaprezentował również w interpretacjach z 8 października 2015 r., sygn. IPTPP3/4512-351/15-2/UNR i sygn. IPTPP3/4512-353/15-2/ALN). Jest to niezgodne z zasadami prawidłowego rozumowania i sprzeczne z objaśnieniami do informacji VAT-26 zawartymi w rozporządzeniu wydanym przez Ministra Finansów. Nie zmienia to faktu, że nie składając VAT-26 w sytuacji zakończenia najmu samochodu lub jego sprzedaży, podatnik naraża się na spór z organami podatkowymi.
PODSTAWA PRAWNA:
● art. 86a ust. 12 i 14 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1649
● § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 21 marca 2014 r. w sprawie wzoru informacji o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej – Dz.U. z 2014 r., poz. 371
Jakub Rychlik
prawnik, doradca podatkowy, autor licznych publikacji podatkowych