Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że ograniczenie możliwości zastosowania zwolnienia podmiotowego przewidzianego w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT dotyczy również podatników VAT będących osobami fizycznymi, które nie mają miejsca zamieszkania w Polsce (vide wyrok z dnia 28 lutego 2018 r. o sygn. I FSK 751/16).
Powyższe zwolnienie dotyczy sytuacji, gdy sprzedaż dokonywana przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł (do 31 grudnia 2016 r. było to 150.000 zł), przy czym do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Ustęp 13 pkt 3 w/w artykułu wskazuje, że zwolnienia nie stosuje się do podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
Biorąc pod uwagę literalne brzmienie przepisu, można by przypuszczać, że odnosi się ono tylko do tych podatników VAT, którzy mają siedzibę działalności gospodarczej, czyli do osób prawnych i podmiotów niemających osobowości prawnej. A contrario, mogłoby się wydawać, że ograniczenie nie dotyczy osób fizycznych, które nie mają przecież siedziby. Tak też uważał podatnik VAT mieszkający za granicą, który wynajmował nieruchomości w Polsce.
NSA powołując się na wyrok TSUE zapadły w sprawie C-97/09 (Ingrid Schmeiz) wyjaśnił, że pojęcie „siedziba działalności gospodarczej na terytorium kraju”, które nie zostało zdefiniowane w ustawie o VAT, musi być jednak interpretowane w zgodzie z przepisami unijnymi (konkretnie - art. 283 ust. 1 lit. c) Dyrektywy 112). Oznacza to, że wykładni przepisu należy dokonać zgodnie z jego celem. Tym samym, należy zacząć od tego, że zwolnienie z obowiązku opodatkowania sprzedaży ma zastosowanie do (i) podatników prowadzących działalność na małą skalę (ii) na terenie kraju. Innymi słowy, limitowanie zwolnienia nie dotyczy tylko podatników VAT będących osobami prawnymi, jednostkami organizacyjnymi, ale także osób fizycznych.
NSA przypomniał, że odpowiednikiem siedziby prowadzenia działalności gospodarczej w kraju w przypadku osób fizycznych jest miejsce zamieszkania. Ponadto, interpretując przepisy, należy mieć na względzie zasadę powszechności i równości opodatkowania, które nie mogą dopuszczać do różnicowania zasad opodatkowania podatników ze względu na ich formę prawną.
Katarzyna Berej-Bartoszczyk, Starszy Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego Accreo Sp. z o.o.
Polecamy: VAT 2018. Komentarz