REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Pierwsze zasiedlenie w VAT - rozstrzygnięcia TSUE

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Pierwsze zasiedlenie w VAT - rozstrzygnięcia TSUE
Pierwsze zasiedlenie w VAT - rozstrzygnięcia TSUE
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

Kolejny wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej miał rozstrzygnąć spór o polską definicję dotyczącą pierwszego zasiedlenia zawartą w ustawie o VAT. I rozstrzygnął, ale zasiał kolejną wątpliwość.

REKLAMA

Okazało się, że przy ocenie, czy ulepszenie budynku spełnia definicję pierwszego zasiedlenia, nie wystarczy policzyć, czy wydatki na ten cel przekraczały 30 proc. wartości początkowej budynku lub budowli. Przede wszystkim trzeba zbadać, czy zmiany były istotne. A to – jak mówią eksperci – nie jest ani proste, ani oczywiste.

REKLAMA

Nie rozstrzygnęły tego również pierwsze wyroki, które zapadły po wyroku unijnego trybunału: orzeczenie WSA w Warszawie z 22 stycznia 2018 r. (sygn. akt III SA/Wa 758/15, nieprawomocny) oraz wyrok NSA z 23 listopada 2017 r. (sygn. akt I FSK 312/16 w sprawie, która była przedmiotem wyroku TSUE).

W obu sprawach chodziło o spółki, które chciały sprzedać budynki po ich ulepszeniu. Z ustawy o VAT wynika, że jeśli poniesione nakłady spowodują, iż wartość początkowa nieruchomości wzrośnie o co najmniej 30 proc., to wówczas dostawę takiej nieruchomości trzeba opodatkować. Chyba że po ulepszeniu nieruchomość zostanie wykorzystana do czynności opodatkowanych (np. sprzedana, wynajęta, wydzierżawiona lub nawet – co orzekł TSUE – używana przez podatnika w ramach własnej firmy) i miną dwa lata. Wówczas po upływie dwóch lat można ją sprzedać bez VAT (za to z PCC).

Spółki chciały się upewnić, że planowane przez nie dostawy nieruchomości będą zwolnione z VAT. Fiskus uznał, że nie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Co rozstrzygnął TSUE

Gdy obie sprawy czekały na rozpatrzenie w sądzie, zapadł wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie Kozuba (z 16 listopada 2017 r., C-308/16). Wskutek tego sądy zwróciły sprawy do organów podatkowych, każąc im zbadać „istotność” zmian przeprowadzonych w ramach ulepszenia.

TSUE rozstrzygnął dwa problemy związane z pierwszym zasiedleniem w VAT. Uznał, że:

sprzedaż nieruchomości jest zwolniona z VAT także wtedy, gdy pierwszy właściciel budynku sam go używał na własne potrzeby przez co najmniej dwa lata;

● jeden budynek może być pierwszy raz zasiedlony nawet kilkakrotnie – po każdym istotnym ulepszeniu. W ustawie o VAT zapisany jest jedynie warunek, aby wydatki na ulepszenie przekraczały 30 proc. wartości początkowej. Niemowy o tym, że zmiana (przebudowa) ma być istotna.

Zmiany muszą być istotne

REKLAMA

WSA w Warszawie i NSA uznały, że trzeba najpierw zbadać, czy zmiany w budynku były istotne, a dopiero w drugiej kolejności, czy przekraczały próg 30 proc. Polskie sądy nie rozstrzygnęły jednak tego, jakie zmiany w nieruchomości należy uznać za istotne.

Marek Przybylski, doradca podatkowy i menedżer w MDDP, przypomina, że TSUE podał jedynie kilka ogólnych wskazówek dotyczących istotności ulepszenia. Z istotną zmianą (przebudową) będziemy mieli do czynienia np., gdy:

● w budynku zostały przeprowadzone pełne lub dostatecznie zaawansowane prace, po zakończeniu których zostanie on przeznaczony do innych celów, lub

● na skutek prac dokonanych w starym budynku będzie mógł on zostać przyrównany do nowego budynku.

Oba warunki

Co więcej, według dr. Michała Wilka, radcy prawnego i doradcy podatkowego z kancelarii Wilk Latkowski, fiskus będzie mógł żądać VAT tylko wtedy, gdy spełnione będą łącznie oba kryteria: dojdzie do zmiany przeznaczenia lub istotnej przebudowy oraz wydatki na ulepszenie przekroczą 30 proc. wartości początkowej.

Co innego podatnik. Powołując się na dyrektywę, będzie mógł naliczyć VAT (gdy będzie to korzystniejsze dla nabywcy niż PCC), nawet gdy wartość ulepszeń nie przekroczyła 30 proc. (wyniosła np. 29 proc.), ale doszło do istotnej przebudowy (patrz opinia).

Polecamy: VAT 2018. Komentarz

Kiedy ulepszenie

– Nie ulega wątpliwości, że np. zaadaptowanie powierzchni poprzemysłowej na potrzeby mieszkaniowe lub usługowe będzie spełniać kryterium istotności. Kłopoty może natomiast sprawiać sytuacja, gdy zachowany zostanie sposób wykorzystania nieruchomości, ale dojdzie do renowacji pomieszczeń wynikającej ze zmiany oczekiwań klientów co do aranżacji lokalu – mówi Tomasz Groszyk, menedżer w Crido Taxand.

Zdaniem Katarzyny Adamowicz, doradcy podatkowego i menedżera w Gekko Taxens, za istotną przebudowę będzie można uznać np. wydzielenie z jednorodzinnego domu niezależnych od siebie mieszkań. Marek Przybylski podaje z kolei przykład przebudowy 20-letniego biurowca (bez burzenia jego ścian zewnętrznych) na budynek wyższej klasy, np. B+.


Potrzebne ekspertyzy

Kto i w jaki sposób powinien oceniać istotność?

Zdaniem Katarzyny Adamowicz podatnicy być może będą musieli się tu posiłkować opiniami niezależnych ekspertów budowanych. – Pozostaje oczywiście pytanie, na ile tego typu opinie będą respektowane przez organy podatkowe – kończy ekspertka.

– Niewątpliwie nie może tego dokonać dział księgowości, ponieważ potrzebna jest w tym zakresie wiedza czysto techniczna z zakresu budownictwa – uważa Marek Przybylski. Zwraca uwagę, że nawet w przepisach o podatkach dochodowych, do których odsyła ustawa o VAT (art. 2 pkt 14a), nie znajdziemy prostej odpowiedzi, czym jest ulepszenie. Są tam jedynie wymienione takie kryteria jak: wzrost wartości użytkowej, wydłużenie okresu używania, obniżenie kosztów eksploatacji.

– Wydaje się, że przebudowa, o której mówił TSUE to nie tylko przebudowa w rozumieniu prawa budowlanego, ale w niektórych wypadkach również wspomniane tam odbudowa i nadbudowa, o ile oczywiście były istotne – dodaje ekspert MDDP.

I zaleca, aby podatnicy dla potrzeb dowodowych zbierali ekspertyzy inżynierów budownictwa, jak również własnych działów technicznych i remontowych, ewentualnie sięgali do dokumentów składanych w związku ze zgłoszeniem robót budowlanych lub załączanych do wniosku o pozwolenie na budowę. ⒸⓅ

infoRgrafika

OPINIA

Praktyka powinna być korzystna dla podatnika

Dr Michał Wilk radca prawny i doradca podatkowy z kancelarii Wilk Latkowski

Po wyroku TSUE w sprawie C-308/16 Kozuba podatnik może powołać się na dyrektywę i stosować kryterium ulepszenia w oderwaniu od jego rozumienia na gruncie podatków dochodowych oraz 30-procentowego progu, o ile tylko wykaże, że prace budowlane, w ramach których poniesiono wydatki (których wartość osiągnęła np. 29 proc. wartości początkowej) doprowadziły do istotnej zmiany wykorzystania budynku bądź znaczącej zmiany warunków zasiedlenia.

W typowej sytuacji będzie to odpowiadało pojęciu ulepszenia w rozumieniu przepisów o podatkach dochodowych, choć nie musi odpowiadać kryterium 30 proc. wartości początkowej. Przebudowa budynku, w ramach której poniesiono wydatki w wysokości 29 proc. jego wartości początkowej, może być uznana za prace przeprowadzone w celu istotnej zmiany wykorzystania budynku bądź znaczącej zmiany warunków zasiedlenia.

Co ważne, odejście od brzmienia polskiej ustawy o VAT byłoby niedopuszczalne, gdyby na dyrektywę VAT powoływał się organ podatkowy w sporze z podatnikiem.

Dopóki zatem ustawa o VAT nie zostanie w tym zakresie znowelizowana, zmiany, które do pojęcia pierwszego zasiedlenia wprowadza wyrok TSUE, powinny oddziaływać na praktykę podatkową wyłącznie w zakresie, w jakim jest to korzystne dla podatnika. ⒸⓅ

Łukasz Zalewski

Patrycja Dudek

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec z bieganiem po zaświadczenia! Rewolucyjne zmiany w podatku od spadków i darowizn, dotyczące zaświadczeń z urzędu skarbowego oraz rozliczeń rent prywatnych

Koniec z obowiązkiem przedstawiania zaświadczeń z urzędu skarbowego przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny! Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn upraszcza formalności i rozliczenia rent prywatnych. Sprawdź, co dokładnie się zmienia i kiedy nowe przepisy wchodzą w życie.

2 mln zł zamiast 1 mln! Rząd luzuje zasady w podatku PIT – to przełom dla przedsiębiorców, którzy korzystają z rozliczenia kasowego

Rząd szykuje istotną zmianę w podatku dochodowym – limit przychodów uprawniający do kasowego PIT ma wzrosnąć z 1 mln do 2 mln zł. To ogromna ulga dla tysięcy firm, które dzięki nowym przepisom poprawią swoją płynność finansową i uproszczą rozliczenia z fiskusem.

Wystawianie faktur ustrukturyzowanych narusza konstytucyjne prawo do prywatności

Istotna część podatników, mimo istnienia formalnego obowiązku, nie będzie mogła wystawiać faktur ustrukturyzowanych, gdyż nie pozwalają im na to zawarte umowy, w których nabywcy zastrzegają sobie zachowanie tajemnicy handlowej. Wystawianie faktur ustrukturyzowanych w sposób oczywisty narusza tę zasadę, bowiem ich treść będzie w sposób nieograniczony dostępna dla długiej listy organów państwa – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I dodaje: Organy te będą mogły bez jakichkolwiek ograniczeń czerpać informacje o tajemnicach handlowych, a zwłaszcza o towarach i usługach oraz cenach stosowanych przez podatników.

Nowe Centrum Kompetencyjne i Zespół ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego – jest ważny krok w uszczelnianiu CIT

Ministerstwo Finansów ogłosiło powstanie Centrum Kompetencyjnego ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT oraz nowego Zespołu analizującego systemowe rozwiązania w tym obszarze. KAS zmienia też priorytety kontroli – liczyć się będą efekty, nie liczba postępowań.

REKLAMA

Nowe projekty KSR do konsultacji publicznych: wartości niematerialne i inwestycje w nieruchomości

Komitet Standardów Rachunkowości opublikował dwa projekty Krajowych Standardów Rachunkowości – dotyczące wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomości. Dokumenty mają ujednolicić zasady ewidencji, wyceny i prezentacji tych aktywów. Opinie można zgłaszać do 30 września 2025 r.

Nowa opłata 2 euro od każdej paczki do UE albo 50 eurocentów po spełnieniu szeregu formalności. Na walce Unii z chińskim e-commerce skorzysta europejska logistyka

Komisja Europejska i Parlament Europejski chcą ograniczenia napływu chińskiego e-commerce przez wprowadzenie opłaty manipulacyjnej wynoszącej 2 euro dla każdej paczki, niezależnie od jej wartości. Nowy podatek będzie można obniżyć do 50 eurocentów, ale najpierw przesyłka będzie musiała trafić do magazynu na terenie Unii, skąd będzie dystrybuowana do klienta końcowego. Oznacza to, że każda z 4,6 mld paczek, bo tyle zaimportowano ich w 2024 r., będzie wymagała indywidualnej obsługi logistycznej, którą mogą zapewnić europejscy operatorzy. W opinii ekspertów to wielka dla sektora logistyki kontraktowej, również w Polsce, ale do walki o największych graczy e-commerce należy się dobrze przygotować.

Tajemnica przedsiębiorstwa pod ochroną – rząd szykuje rewolucję w przepisach o znakach towarowych

Rząd pracuje nad długo wyczekiwaną nowelizacją Prawa własności przemysłowej. Projekt UDER85 wprowadzi skuteczne mechanizmy ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniach przed Urzędem Patentowym. To przełom, który zmieni zasady gry w sporach o znaki towarowe i zwiększy bezpieczeństwo firmowych danych.

Ubezpieczenie zdrowotne przy delegowaniu pracownika do Niemiec – formularz A1, EKUZ i kasy chorych

Delegowanie pracowników do Niemiec wiąże się z szeregiem obowiązków administracyjnych. Jednym z kluczowych aspektów, często niedocenianym przez pracodawców, jest właściwe zabezpieczenie zdrowotne osoby delegowanej. W praktyce powtarzają się pytania: czy wystarczy formularz A1? Czy EKUZ chroni pracownika w Niemczech w razie wypadku? Co pokrywa niemiecka AOK? I czy warto wykupić prywatne ubezpieczenie? W tym artykule odpowiemy na te i inne pytania, wyjaśnimy czym jest formularz A1, co zapewnia karta EKUZ w Niemczech oraz czy trzeba zgłaszać się do niemieckiej kasy chorych?

REKLAMA

Kryzys na rynku księgowych? Specjaliści są przemęczeni, a chętnych i wykwalifikowanych kandydatów do pracy brakuje

Co drugi pracownik obszaru księgowości uważa, że branża boryka się z niedoborem wykwalifikowanych specjalistów – wynika z badania SaldeoSMART. Wśród głównych powodów luki kompetencyjnej respondenci wymieniają trudność w nadążaniu za zmieniającymi się przepisami (64%) oraz wypalenie zawodowe (53%). Siedmiu na dziesięciu ankietowanych przyznaje, że w ostatnim kwartale często lub bardzo często odczuwało przeciążenie obowiązkami zawodowymi. Jednocześnie 44% upatruje w sztucznej inteligencji szansy na odciążenie pracowników i zwiększenie ich efektywności.

3 poprawki Senatu do ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF

Ustawa wprowadzająca Krajowy System e-Faktur została uchwalona przez Sejm 25 lipca 2025 roku i trafiła do Senatu. Na posiedzeniu w dniu 30 lipca 2025 r. Senacka Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zaproponowała jedynie 3 poprawki redakcyjne do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, nie wprowadzając innych zmian.

REKLAMA