Zgodnie z brzmieniem art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające towary, jeżeli dokonującym ich dostawy na terytorium kraju jest podatnik nieposiadający siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju.
Natomiast jak czytamy w ust. 2 powołanego przepisu (w brzmieniu obowiązujący od dnia 1 kwietnia 2011 r.), w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.
Załóżmy, że Spółka dokonała nabycia paliwa na terytorium Polski. Tankowanie dotyczyło zarówno samochodów osobowych jak i ciężarowych. Przedmiotowa transakcja została udokumentowana przez zagranicznego sprzedawcę za pomocą faktury VAT . Dostawca w przedmiotowej transakcji posłużył się numerem identyfikacji podatkowej potwierdzającej zarejestrowanie na potrzeby podatku VAT w Polsce (VAT-PL XXXXXXXXXX). Wystawiona przez ww. kontrahenta faktura VAT nie zawiera kwoty ani stawki podatku. W fakturze znajduje się adnotacja: „odwrotne obciążenie”.
Spółka dokonała rozliczenia przedmiotowej transakcji jako dostawy, dla której podatnikiem jest nabywca. Przy czym przedmiotowe rozliczenie potraktowało jako zdarzenie neutralne podatkowo (podatek należny był równy podatkowi naliczonemu). Czy słusznie?
Zakładając, że określony w ww. przykładzie kontrahent nie posiada w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (powyższe powinien potwierdzić ww. podmiot), obowiązek rozliczenia transakcji dostawy towarów będzie spoczywać na nabywcy. W tym zakresie bez znaczenia jest okoliczność, iż ww. kontrahent zarejestrował się na potrzeby podatku od towarów i usług.
Tym samym, zdaniem Autora, Spółka powinna rozliczyć przedmiotową transakcję jako dostawę dla której podatnikiem jest nabywcy. W tym zakresie Spółka powinna odprowadzić podatek należny. Natomiast ustalając czy będzie uprawniona do odliczenia kwoty podatku naliczonego winna przeanalizować przepisy umożliwiające i ograniczające taką sposobność.
Polecamy: Jaka stawka VAT na montaż opraw oświetleniowych w mieszkaniach?
Prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego przysługuje w zakresie w jakim nabyte towary i usługi służą lub będą służyć do wykonywana działalności opodatkowanej. Jednakże, jak czytamy w art. 4 ustawy nowelizującej z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (Dz.U. z 2010 r. nr 247, poz. 1652), w okresie od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy do dnia 31 grudnia 2012 r., obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych, o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony (poza nielicznymi wyjątkami).
W konsekwencji, przedmiotowa transakcja nie będzie dla podatnika neutralna podatkowo. Spółka zobowiązana jest odprowadzić podatek należny w 100%. Natomiast VAT naliczony jest uprawniona odliczyć jedynie w zakresie zakupu paliwa do tych samochodów wykorzystywanych do działalności gospodarczej, co do których takie uprawnienie przysługuje (z całą pewnością nie będą to samochody osobowe, które nie przeszły specjalistycznych badań potwierdzających spełnienie warunków umożliwiających odliczenie podatku w 100%).
Polecamy: Jakie obowiązki podatkowe ma przedsiębiorca przesyłowy korzystający z cudzej nieruchomości?
Obowiązek podatkowy dla tego typu transakcji należy rozpoznać co do zasady z chwilą wystawienia faktury przez sprzedawcę (zobacz art. 19 ust. 20 ustawy o VAT). Natomiast prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego Spółce przysługuje w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca lub za jeden z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych (vide art. 86 ust. 10 pkt 2 w zw. z ust. 11 tej ustawy).
Czynność należy udokumentować za pomocą faktury wewnętrznej VAT. Transakcja powinna zostać opodatkowana wg podstawowej stawki podatku VAT (tut. 23%).
Transakcję należy wykazać w poz. 41 i 42 (podatek należny) deklaracji VAT-7 z chwilą powstania obowiązku podatkowego, oraz w poz. 51 i 52 (podatek naliczony) z chwilą skorzystania z prawa do odliczenia kwoty podatku VAT.