Dzięki odpowiedniemu zarejestrowaniu karty paliwowej, jej użytkownik może płacić faktury zbiorczo, jednocześnie weryfikując zużycie na każdej karcie, przypisanej do konkretnego pojazdu lub kierowcy w formach różnych raportów i zestawień. Część kierowców zwraca również uwagę, że jest to rozwiązanie dla nich bezpieczne, ponieważ nie muszą już przy sobie wozić pieniędzy na paliwo. Nic więc dziwnego, że prawie wszyscy posiadacze samochodów firmowych i użytkowanych służbowo, prędzej czy później, będą zastanawiać się nad zastosowaniem kart paliwowych w swoim przedsiębiorstwie.
Polecamy: Biuletyn VAT
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
Karta paliwowa, a ujęcie księgowe – zasady ogólne i ustawa o VAT
W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że karta paliwowa jako taka nie jest dokumentem w rozumieniu księgowym. Jest tylko narzędziem płatniczym czy instrumentem do korzystania z jakiegoś rodzaju programu paliwowego. Dokumentem księgowym będzie natomiast odpowiednia faktura VAT za zakupione paliwo i to ona dopiero będzie przedmiotem ewidencji księgowej. Z założenia, tego typu faktura zbiorcza będzie księgowana na zasadach ogólnych – należy jednak pamiętać o specyfice rozliczania samochodów służbowych oraz paliwa. W szczególności o zapisach Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (zwana „ustawą o VAT”) art. 86a, które w dużym uproszczeniu - ograniczają możliwość rozliczenia do 50% tych kosztów (w większości przypadków).
Wyciąg z przepisów:
Art. 86 a Ustawa o VAT
- W przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 50% kwoty podatku:
1) wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika.
Do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, o których mowa w ust. 1, zalicza się wydatki dotyczące: [...]
3) nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.
Z założenia ograniczenie do 50% może zostać wyłączone (przepis nie ma zastosowania w specjalnie określonych przez ustawodawcę wyjątkach), na przykład w przypadkach gdy tankowane paliwo jest odpowiednio do pojazdu samochodowego wykorzystywanego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika lub konstrukcyjnie przeznaczonego do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie.
Wyciąg z przepisów
art. 86 a ust 4 ustawy o VAT
4. Pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli:
- sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub
- konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.
Warto pamiętać, że w każdym wypadku, podatnik powinien zweryfikować odpowiednie kryteria do kwalifikacji wydatku oraz możliwości ich wyliczenia – a także warunki do zakwalifikowania pojazdu jako wykorzystywanego wyłącznie do działalności gospodarczej lub nie oraz inne.
Wyrok Trybunału z 15 maja 2019 r. – opis kazusu Vega
Jedna z firm korzystająca w swoim działaniu z kart paliwowych, weszła w spór z Urzędem Skarbowym w Warszawie. Chodziło o Spółkę Vega International Car Transport and Logistic – Trading GmbH z Austrii, która udostępniała karty paliwowe swojej „spółce córce”, czyli Vega Poland w Polsce. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie odmówił spółce z Austrii zwrotu podatku VAT związanego z transakcjami nabycia paliwa z wykorzystaniem kart paliwowych. Chodziło o kwotę ponad 100 tysięcy złotych. Pojazdy Vega Poland tankowane były przy użyciu kart paliwowych wystawianych imiennie na kierowców przez „centralę” – czyli Vega International, która otrzymywała od dostawców paliw wszystkie faktury, a na koniec miesiąca refakturowała je odpowiednio na spółki zależne i obciążała je opłatą w wysokości 2%.
Polski Urząd Skarbowy uznał, że Vega International faktycznie nie dokonywała żadnego zakupu paliwa, ponieważ nie dokonywała ani wyboru jakości, ani ilości, ani nawet daty zakupu – a tym samym tak naprawdę zakupu paliwa dokonywał polski podmiot, a nie Austriacka spółka. „Centrala” udostępniając karty paliwowe świadczyła jedynie usługę finansową, która nie podlega opodatkowaniu w Polsce.
Vega International odwołała się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, następnie do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Sąd ten postanowił zadać Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej odpowiednie pytania, w celu rozwiania wątpliwości. Wyrok zapadł w maju 2019 roku.
Podstawy prawa Unii i prawa polskiego na przykładzie Vega
Generalizując Trybunał stwierdził, że Polski Urząd Skarbowy miał rację. Według niego firma wydająca karty paliwowe faktycznie nie dokonywała sprzedaży paliwa. Dokonał odpowiedniej analizy przepisów międzynarodowych oraz Polskich i podkreślił najważniejsze przepisy w tym zakresie, które powinny być przewodnikiem dla podatników.
Wyciąg z przepisów:
Prawo Unii (Dyrektywa 2006/112)
Art. 2 ust. 1 lit a i c
Opodatkowaniu VAT podlegają następujące transakcje:
- odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze;
[…]
- odpłatne świadczenie usług na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze;
Art. 14 ust 1 i 2
- Dostawa towarów oznacza przeniesienie prawa do rozporządzenia rzeczą jak właściciel.
- Poza czynnością, o której mowa w ust. 1, za dostawę towarów uznaje się następujące czynności: […]
c) przekazanie towaru na podstawie umowy, zgodnie z którą prowizja płacona jest od zakupu lub sprzedaży;
Art. 24 ust 1
Świadczenie usług oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów.
Art. 135 ust. 1 lit b
Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:
b. udzielenie kredytów i pośrednictwo kredytowe lub zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.
Prawo Polskie
Ustawa o podatku od towaru i usług z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług Dz.U.2018.2174 ze zmianami:
Art. 5 ust 1 pkt 1
1. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają:
1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
Art. 7 ust. 1 i 8
Art. 7. [Dostawa towarów]
1. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel
[...]
8. W przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach.
Art. 8 ust. 1
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 […]
Art. 43 ust 1 pkt 38
usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;
Art. 86 ust. 1
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Podsumowanie i rekomendacje
Ze względu na różne praktyki organów podatkowych w Polsce, oraz ostatni (wspomniany wyżej) wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej rekomenduje się podatnikom dokładną analizę ich indywidualnej sytuacji prawnej i prawno – księgowej w zakresie bezgotówkowych kart paliwowych. W każdym przypadku korzystania z kart paliwowych, rekomendowanym rozwiązaniem dla podmiotu korzystającego, jest sprawdzenie od kogo kupuje faktycznie paliwo, a kto udostępnia mu kartę paliwową (czy dochodzi do pośrednictwa podmiotu trzeciego) oraz (w tym) co znajduje się na jego dokumencie faktury VAT. W zależności od różnych rozliczeń pomiędzy podmiotami powiązanymi, grupami podmiotów zależnych, itp., mogą bowiem wynikać konkretne prawa i obowiązki podatników – docelowo mogące mieć wpływ również na ostatni podmiot – czyli bezpośredniego użytkownika karty paliwowej.