Likwidujesz działalność gospodarczą? Wystrzegaj się popełnienia błędów. Decyzja o zakończeniu prowadzenia działalności gospodarczej wiąże się z szeregiem obowiązków prawnych i podatkowych. Jednym z aspektów, który często umyka uwadze podatników w trakcie likwidacji firmy, są obowiązki związane z VAT.
- Zaprzestanie działalności trzeba zgłosić
- Konieczne jest sporządzenie remanentu likwidacyjnego
- Co ze środkami trwałymi po okresie wieloletniej korekty podatku naliczonego?
Zaprzestanie działalności trzeba zgłosić
Podatnik, podejmując się likwidacji działalności gospodarczej, musi mieć na uwadze, że ciążą na nim określone obowiązki względem urzędu skarbowego.
Likwidacja działalności wiąże się przede wszystkim z koniecznością zawiadomienia o tym fakcie naczelnika urzędu skarbowego (art. 96 ust. 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług). Podatnik przekazuje informację o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT za pomocą formularza VAT-Z. Rzeczone zgłoszenie stanowi dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru jako podatnika VAT.
W przypadku gdy zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu nie zostanie zgłoszone przez przedsiębiorcę, naczelnik urzędu skarbowego wykreśli z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika VAT.
Konieczne jest sporządzenie remanentu likwidacyjnego
Jak wynika z art. 14 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, jeżeli w stosunku do nich podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w następujących przypadkach:
- rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej,
- zaprzestania przez podatnika będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, który jest obowiązany do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego,
- niewykonywania przez podatnika będącego osobą fizyczną czynności podlegających opodatkowaniu przez co najmniej dziesięć miesięcy (nie dotyczy to podatników, którzy zawiesili wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej).
Należy podkreślić, że warunkiem opodatkowania wskazanych składników majątku jest to, żeby w stosunku do nich podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego (art. 14 ust. 4 ustawy o VAT).
Powyższa zasada nie dotyczy osób prawnych, na których nie spoczywa obowiązek opodatkowania towarów po zaprzestaniu prowadzenia działalności.
Podstawą opodatkowania w niniejszym przypadku będzie cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia – koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów.
Likwidacja działalności gospodarczej przez podatników niebędących osobami prawnymi wiąże się z koniecznością sporządzenia spisu z natury towarów na dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu lub rozwiązania spółki (art. 14 ust. 5 ustawy o VAT). Spis z natury obejmuje wszystkie rzeczowe składniki majątku (tj. towary handlowe, materiały, wyroby gotowe także grunty oraz energię). Wskazany spis z natury określa się terminem „remanent likwidacyjny”.
Obowiązek podatkowy w przypadku towarów objętych remanentem likwidacyjnym powstaje w dniu rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.
Co ze środkami trwałymi po okresie wieloletniej korekty podatku naliczonego?
W praktyce wiele wątpliwości budzi opodatkowanie remanentu likwidacyjnego w zakresie środków trwałych po okresie wieloletniej korekty podatku naliczonego (tzw. korekty wieloletniej). Przypomnijmy, iż korekta ta dotyczy m.in. towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł (art. 91 ust. 2 ustawy o VAT).
Pełna treść artykułu dostępna w kompleksowej bazie wiedzy INFORLEX
art. 91 ust. 2, art. 96 ust. 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 361)