Przepisy dot. podzielonej płatności nie chronią dostatecznie podatników VAT

Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy
Doradztwo podatkowe
rozwiń więcej
Przepisy dot. podzielonej płatności nie chronią dostatecznie podatników VAT
Należy poprawić przepisy o podzielonej płatności, gdyż nie chronią dostatecznie podatników VAT – pisze profesor Witold Modzelewski.

Istotą koncepcji podzielonej płatności w wersji dobrowolnej jak i obowiązkowej, jest ochrona nabywcy (usługobiorcy), jej zastosowanie musi być gwarancją legalności dokonanego odliczenia lub uzyskanego zwrotu podatku naliczonego (różnicy podatku). Obowiązujące w Polsce od połowy 2018 r. rozwiązania niestety nie dają tej gwarancji.
Jedynym istotnym przywilejem, który ma w tym przypadku zastosowanie – w dodatku nie w każdej sytuacji – jest brak zastosowania przepisów o dodatkowym zobowiązaniu podatkowym (sankcja za wadliwe odliczenie).

Autopromocja

Co najważniejsze, prawidłowe zastosowanie podzielonej płatności nie ma jakiegokolwiek znaczenia w przypadku, gdy podatnik (nabywca lub usługobiorca) dokonał odliczenia lub uzyskał zwrot podatku naliczonego w sposób bezprawny, czyli nie przysługiwało mu prawo do odliczenia lub nie powstał w ogóle podatek naliczony, gdy:

  • czynność (zakup towaru lub usługi) zostały faktycznie wykonane przez innego podatnika niż ten, który wystawił fakturę, lub
  • faktura, którą posłużył się podatnik dokumentując podatek naliczony, została wystawiona przez podmiot nieistniejący, pozorny lub fikcyjny, lub
  • podatnik dokonał odliczenia (uzyskał zwrot podatku naliczonego) na podstawie prawidłowo wystawionych faktur, lecz obrót zakupionym towarem lub usługą był częścią karuzeli podatkowej, gdzie na dalszych etapach obrotu (nie w bezpośrednim sąsiedztwie podatnika) wystąpiły wyłudzenia podatkowe.

Polecamy: Instrukcje VAT

Polecamy: Biuletyn VAT

Podatnicy, którzy są uczestnikami powyższych zdarzeń, nie mogą wywodzić jakichkolwiek praw ochronnych z tego tytułu, że zastosowali w tym przypadku podzieloną płatność (nawet obowiązkową). Mogą co najwyżej powołać się na enigmatyczną przesłankę „działania w dobrej wierze” przy dołożeniu należytej staranności, co najczęściej w takich sytuacjach jest bardzo zawodne.

Oznacza to jednak, że polska wersja podzielonej płatności jest z istoty wadliwa, bo nie chroni dostatecznie interesów podatnika będącego ofiarą oszustw podatkowych i to nawet w przypadku, gdy zastosował (nawet obowiązkowo) podzieloną płatność. Należy więc usunąć tę wadę, aby:

  • zwiększyć zainteresowanie podatników dobrowolną wersją podzielonej płatności, co będzie również w pełni zgodne z interesem publicznym,
  • zlikwidować dyskryminujący charakter obowiązkowej podzielonej płatności, której przymusowe zastosowanie pod rygorem odpowiedzialności karnoskarbowej za popełnienie przestępstwa (art. 57c KKS) nie daje podatnikowi jakiejkolwiek istotnej ochrony w przypadku zarzutu bezprawności dokonanego odliczenia.

Usunięcie tej wady musi wiązać się ze zmianą ustawy o VAT, w której należy wprowadzić:

  • domniemanie (wzruszalne) legalności z prawem dokonania odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego w przypadku zastosowania przez podatnika podzielonej płatności w stosunku do podatku naliczonego, który został odliczony lub zwrócony,
  • uprawienie organów podatkowych do wzruszenia tego domniemania, przy czym w przypadku obowiązkowej podzielonej płatności mogłoby to nastąpić wyłącznie w przypadku, gdy podatnik dokonałby odliczenia (uzyskał zwrot podatku naliczonego) uczestnicząc świadomie w zamiarze bezpośrednim w oszustwie podatkowym, czyli wiedział, że wyłudza odliczenie (zwrot) i chciał popełnić przestępstwo w rozumieniu art. 56 lub 76 KKS.

Wprowadzenie tych zmian stanowiłoby spóźniony od pięciu lat powrót do koncepcji podzielonej płatności z 2015 r. Szkoda, że straciliśmy aż pięć lat i dużo potencjalnych dochodów budżetowych. Gdyby powyższe przepisy weszły w życie do połowy roku dochody budżetowe z tego podatku przekroczyłyby w 2020 r. kwotę 200 mld zł.

Witold Modzelewski
Profesor Uniwersytetu Warszawskiego
Instytut Studiów Podatkowych

Księgowość
Podatek od pustostanów. Jest zapowiedź nowych przepisów dotyczących wykorzystania 2 mln pustostanów
07 wrz 2024

Pojawi się projekt ustawy dotyczący wykorzystania 2 mln pustostanów - zapowiedział lider Lewicy Włodzimierz Czarzasty. Lewica chce rozpoczęcia dyskusji z samorządami na temat wprowadzenia podatku od pustostanów. Podatek taki samorządy mogłyby wprowadzać na obszarach, gdzie występują największe trudności na rynku mieszkaniowym.

Przedłużenie orzeczenia o niepełnosprawności 2024: 3 kluczowe przepisy [komunikat PFRON]. Co z dofinansowaniem do wynagrodzeń lub refundacją składek ZUS i KRUS?
06 wrz 2024

W komunikacie z 5 września 2024 r. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wyjaśnił, jak stosować w praktyce przepisy dot. przedłużania orzeczeń o stopniu niepełnosprawności - w kontekście dofinansowania do wynagrodzeń lub refundacji składek ZUS lub KRUS.

Interpretacje dotyczące podatku o nieruchomości nie są publikowane przez Dyrektora KIS. Dlaczego?
05 wrz 2024

Podatnicy potrzebują dostępu do interpretacji indywidualnych dotyczących podatku od nieruchomości. Niestety dziś nie ma jednolitej bazy interpretacji w tym zakresie. Można by wprowadzić te rozwiązanie przy okazji prac nad procedowanymi obecnie zmianami do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. 

Urzędy skarbowe kontrolują konta bankowe obywateli i firm. Nadmiernie. UODO do MF: przepisy niezgodne z Konstytucją i prawem unijnym
06 wrz 2024

Obowiązujące obecnie przepisy dają organom podatkowym niemal nieograniczony dostęp do rachunków bankowych oraz informacji kredytowych podatników. Otrzymaliśmy już kilka sygnałów od naszych Klientów, którzy zostali zapytani przez organy skarbowe o operacje na ich kontach bankowych, głównie dotyczące dużych przelewów, takich jak darowizny między ojcem a synem.

Podatek od nieruchomości zmieni się od 2025 r. Fotowoltaika, budowle, obiekty małej architektury, urządzenia budowlane. Ministerstwo Finansów zmienia projekt
06 wrz 2024

W dniu 3 września 2024 r. wieczorem Ministerstwo Finansów opublikowało na stronach Rządowego Centrum Legislacji nową wersję projektu przewidującego dużą nowelizację przepisów w zakresie podatku od nieruchomości. 

Wakacje składkowe od 1 listopada 2024 r. Kto skorzysta?
05 wrz 2024

Od 1 listopada 2024 r. będzie można skorzystać z wakacji składkowych. Zgodnie z nowymi przepisami przedsiębiorcy mogą raz w roku wybrać miesiąc, za który nie płacą za siebie składek na ubezpieczenia społeczne.

Reorganizacja służby celno skarbowej w trakcie sezonu urlopowego. Nowe zarządzenie MF
05 wrz 2024

Zmiany zachodzące w służbie celno – skarbowej, wprowadzone w sezonie urlopowym, mają poprawić skuteczność i wydajność pracy w walce z przestępczością celną i podatkową. Odejście od delegatur na rzecz nowo utworzonych pionów bez wątpienia ograniczy ilość zastępców naczelników urzędów celno skarbowych  oraz pozwoli na skuteczniejsze działanie podwładnych funkcjonariuszy.

Podatek od nieruchomości nie będzie hamulcowym dla OZE. Zmiany w projekcie ustawy o podatkach lokalnych
06 wrz 2024

Jest już nowa wersja projektu ustawy o podatkach lokalnych. Na zmianach najbardziej zyskuje branża OZE, której udało się wpisać do przepisów opodatkowanie elektrowni fotowoltaicznych i magazynów energii tylko od części budowlanych. Wraca więc powiązanie przepisów podatkowych z prawem budowlanym.

Składka zdrowotna 2025: co koniecznie trzeba zmienić w przepisach. Na pewno nie można płacić podatku od składki - a tak jest teraz
06 wrz 2024

Składka zdrowotna pobierana jako danina publiczna jest dla zobowiązanego wydatkiem a nie jego „dochodem”, dlatego też nie powinna być podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym obciążającym te podmioty – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. Wskazuje też kilka innych koniecznych zmian w tej składce.

Zmiany w CEIDG - wnioski o wpis do rejestru tylko on-line! Są też nowe uproszczenia dla przedsiębiorców
06 wrz 2024

Jest projekt zmian ustawy o zasadach funkcjonowania Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Będą nowe uproszczenia dla przedsiębiorców oraz całkowita elektronizacja procesu składania wniosków o wpis do CEIDG.

pokaż więcej
Proszę czekać...