Kasy fiskalne 2020 – wymiana, ulga na zakup, faktury do paragonów

I. Wystawianie faktur do paragonów i biletów

1. Czy można wystawiać faktury do biletów z parkometru?

Podatnik, który korzysta ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej sprzedaży usług parkingowych za pomocą automatów płatniczych i parkometrów wydających paragony oraz bilety, może na ich podstawie również w 2020 r. wystawiać faktury, mimo że nie zawierają NIP nabywcy. Zakaz dotyczy tylko sprzedaży ewidencjonowanej na kasie. W piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 grudnia 2019 r. (sygn. 0114-KDIP1-3.4012.536.2019.1.MT) czytamy:

Należy podkreślić, że przepisy art. 106b ust. 5 ustawy o VAT regulują szczegółowo kwestie dokumentowania transakcji, które zostały uprzednio zewidencjonowane przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Ww. przepisy wymuszają pewną konsekwencję podatnika. To znaczy, jeżeli dokonuje on zakupu jako podatnik, a nie jako konsument, to powinien o tym fakcie poinformować sprzedawcę w momencie dokonywania zakupu i przedstawić sprzedawcy swój numer identyfikujący go na potrzeby podatku w taki sposób, aby sprzedaż towarów lub usług była właściwie udokumentowana - albo fakturą VAT albo paragonem z tym numerem pozwalającym na ewentualne późniejsze prawidłowe wystawienie do tego paragonu faktury zawierającej ten numer.
Odnosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy, należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że wynikająca z art. 106b ust. 5 ustawy o VAT regulacja dotyczy jedynie sprzedaży ewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Jak wynika z opisu sprawy prowadzona przez Wnioskodawcę sprzedaż usług parkingowych za pomocą automatów płatniczych i parkometrów podlega zwolnieniu z obowiązku ewidencjonowania przy użyciu kasy rejestrującej na podstawie § 2 w zw. z poz. 40 załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Zatem skoro Wnioskodawca od 1 stycznia 2020 r. będzie nadal korzystał ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej sprzedaży usług parkingowych za pomocą automatów płatniczych i parkometrów wydających odpowiednio paragony oraz bilety, to powyższy art. 106b ust. 5 ustawy o VAT (który zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2020 r.) nie będzie miał w przedmiotowej sprawie zastosowania.

W konsekwencji powyższego w stanie prawnym obowiązującym po 1 stycznia 2020 r. Wnioskodawca, o ile nadal będzie korzystał ze zwolnienia z obowiązku ewidencji sprzedaży na kasie rejestrującej dla usług parkingowych, ma prawo do wystawienia na prośbę podatnika (nabywcy) faktury z tytułu wyświadczonej usługi parkingowej w oparciu o paragon i bilet wydany odpowiednio przez automat płatniczy lub parkometr, pomimo że, dokumenty te nie będą zawierać informacji na temat numeru NIP nabywcy usługi (numeru za pomocą, którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej).

Polecamy: Instrukcje VAT

Polecamy: Biuletyn VAT

2. Czy można wystawić rolnikowi ryczałtowemu fakturę do paragonu bez NIP?

Również w 2020 r. można wystawiać faktury do paragonów rolnikowi ryczałtowemu, któremu nie nadano NIP. W piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 stycznia 2020 r. (sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.699.2019.1.ALN) czytamy:

W myśl art. 5 ust. 2a ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, zgłoszenia identyfikacyjnego nie dokonują podatnicy będący osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL nieprowadzący działalności gospodarczej lub niebędący zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług.

Ww. art. 106b dodaje się ust. 5 do ustawy, który wprowadza zasadę, że w przypadku sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, fakturę do paragonu fiskalnego na rzecz nabywcy posługującego się numerem identyfikującym wystawia się tylko w przypadku, gdy paragon dokumentujący tę sprzedaż zawiera ten numer.

W tym miejscu należy podkreślić, że zasadą jest dokumentowanie transakcji pomiędzy podatnikami za pomocą faktur VAT i tego zakresu obrotu gospodarczego przedmiotowe regulacje nie dotyczą. Ustawa nie ogranicza prawa do wystawienia faktury, a jedynie reguluje szczegółowo kwestie dokumentowania transakcji, które zostały uprzednio zewidencjonowane przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Jeżeli podatnik posługujący się numerem identyfikującym chce otrzymać fakturę, to będzie mógł to zrobić. To znaczy, jeżeli dokonuje on zakupu jako podatnik, a nie jako konsument, to powinien o tym fakcie poinformować sprzedawcę w momencie dokonywania zakupu.

Należy zauważyć, że co do zasady na kasie rejestrującej ewidencjonuje się sprzedaż i podatek należny tylko na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zgodnie z art. 106b ust. 3 ustawy, na żądanie tych podmiotów podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą dokonaną sprzedaż. Faktury te mogą służyć do udokumentowania poniesionych wydatków i nie będą zawierały numeru identyfikującego nabywcę.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz opis sprawy, należy wskazać, że Wnioskodawca również od 1 stycznia 2020 r. będzie miał możliwość wystawienia faktury do paragonów, które nie zawierają Numeru Identyfikacji Podatkowej dla rolnika ryczałtowego, któremu nie nadano NIP.

3. Czy można wystawiać faktury do paragonów bez NIP, gdy klient otrzymuje tylko faktury?

Nie należy wystawiać faktury do paragonu bez NIP, mimo że klient otrzymuje samą fakturę bez tego paragonu. Gdy kasa nie ma technicznych możliwości wpisywania NIP kupującego, należy wystawić tylko fakturę. W piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 stycznia 2020 r. (sygn. 0111-KDIB3-2.4012.655.2019.1.SR) czytamy:

W przedmiotowej sprawie sprzedaż na rzecz podmiotów gospodarczych Wnioskodawczyni rejestruje na kasie dobrowolnie, bowiem kasa fiskalna nie służy do ewidencjonowania takiej sprzedaży. Jeżeli zatem klient już w momencie zakupu sygnalizuje, że nabywa jako podmiot gospodarczy to Wnioskodawczyni, jeśli jej kasa nie posiada odpowiedniej funkcjonalności do wpisania na paragonie numeru NIP, nie powinna ewidencjonować tej sprzedaży na kasie, lecz wystawić wyłącznie fakturę.

Odpowiadając zatem na pytanie Wnioskodawczyni należy wskazać, że w przedstawionych we wniosku okolicznościach wystawianie faktury łącznie z wydrukowaniem paragonu fiskalnego niezawierającego numeru NIP nabywcy, który to paragon fiskalny jest generowany automatycznie w wyniku ograniczeń technicznych programu sprzedażowego w odstępie kilku sekund i nigdy nie jest przekazywany nabywcy, nie będzie prawidłowe w świetle przepisów art. 106b ust. 5 i 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

Podsumowując, stanowisko Wnioskodawcy, w myśl którego w okolicznościach sprawy wystawienie faktury łącznie z wydrukowaniem paragonu fiskalnego niezawierającego numeru NIP nabywcy, który to paragon fiskalny jest generowany automatycznie (jest to wynik ograniczeń technicznych programu sprzedażowego), który nie jest przekazywany nabywcy, (…) jest nieprawidłowe.

4. Czy można wystawić fakturę do biletu zakupionego w biletomacie?

Od 1 stycznia 2020 r. podatnik, jeśli korzysta ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej dla sprzedaży biletów za pośrednictwem biletomatów, nadal może wystawiać faktury do biletu. Prawo to przysługuje mimo nieposiadania paragonu potwierdzającego dokonanie tej sprzedaży, zawierającego NIP nabywcy biletu. W piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 27 grudnia 2019 r. (sygn. 0114-KDIP1-3.4012.400.2019.2.ISK) czytamy:

Należy podkreślić, że przepisy art. 106b ust. 5 ustawy regulują szczegółowo kwestie dokumentowania transakcji, które zostały uprzednio zewidencjonowane przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Ww. przepisy wymuszają pewną konsekwencję podatnika. To znaczy, jeżeli dokonuje on zakupu jako podatnik, a nie jako konsument, to powinien o tym fakcie poinformować sprzedawcę w momencie dokonywania zakupu i przedstawić sprzedawcy swój numer identyfikujący go na potrzeby podatku w taki sposób, aby sprzedaż towarów lub usług była właściwie udokumentowana - albo fakturą VAT albo paragonem z tym numerem pozwalającym na ewentualne późniejsze prawidłowe wystawienie do tego paragonu faktury zawierającej ten numer.

Odnosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy, należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że wynikająca z art. 106b ust. 5 ustawy regulacja dotyczy jedynie sprzedaży ewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Zatem skoro Wnioskodawca nadal od 1 stycznia 2020 r. będzie korzystał ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej sprzedaży biletów za pomocą Biletomatów, to powyższy art. 106 b ust. 5 ustawy, który zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2020 r., nie będzie miał w przedmiotowej sprawie zastosowania.

W konsekwencji powyższego w stanie prawnym obowiązującym po 1 stycznia 2020 r. Wnioskodawca, o ile nadal będzie korzystał ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej dla sprzedaży biletów za pośrednictwem Biletomatów, to będzie uprawniony do wystawienia faktury do biletu mimo nieposiadania paragonu potwierdzającego dokonanie tej sprzedaży zawierającego numer, za pomocą którego nabywca biletu jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.

II. Zasady ewidencjonowania i użytkowania kas

5. Czy można wydawać paragony w wersji elektronicznej?

Do czasu zmiany przepisów nie można wydawać paragonów w wersji elektronicznej. Takie stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie z 19 grudnia 2019 r. (sygn. 0111-KDIB3-2.4012.674.2019.1.EJ):

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii czy elektroniczna wersja paragonu jest zgodna z rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie kas rejestrujących oraz czy tak jak dotychczas Wnioskodawca ma drukować paragony w wersji papierowej do zamówień internetowych.

Zasadą jest, że podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących zobowiązani są do wydruku paragonu fiskalnego. Zmiany wprowadzone ustawą o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo miarowe pozwalają na wprowadzenie nowych kas rejestrujących posiadających funkcję przesyłania danych o sprzedaży do systemu teleinformatycznego Szefa KAS. Zarówno w obecnie obowiązujących przepisach, jak i po wejściu w życie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o Miarach nie został przewidziany warunek emitowania paragonów elektronicznych.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca dokonuje sprzedaży m.in. w sklepie internetowym na rzecz osób fizycznych. Wnioskodawca prowadzi ewidencję sprzedaży za pomocą kas rejestrujących z elektronicznym zapisem kopii. Od 1 stycznia 2020 r. planuje wymianę kas fiskalnych na kasy on-line.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy wskazać, że Wnioskodawca dokonując ewidencjonowania sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych za pomocą kasy on-line, stosownie do regulacji zawartych w art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy oraz § 19 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, ma obowiązek wystawienia, wydrukowania i wydania nabywcy paragonu dokumentującego sprzedaż internetową.

Wskazać należy, że w obecnie obowiązujących przepisach nie została przewidziana możliwość zastąpienia paragonów papierowych ich wersją elektroniczną.

Od redakcji:
Nadal trwają prace legislacyjne dotyczące kas rejestrujących mających postać oprogramowania (tzw. kas wirtualnych), do zainstalowania na różnych urządzeniach, w tym np. na smartfonach. Rozporządzenie ma wejść w życie w terminie 14 dni od dnia opublikowania go w Dzienniku Ustaw. Kasy te będą mogły być używane przez podatników, u których wartość sprzedaży bez podatku nie przekroczyła co najmniej w jednym z dwóch poprzednich lat podatkowych równowartości w złotych 10 milionów euro. Ponadto od 1 kwietnia 2020 r. z ustawy o VAT ma wynikać możliwość wystawiania i wydawania paragonów elektronicznych (tzw. e-paragon wysłany np. e-mailem). Na otrzymanie paragonu w formie elektronicznej zgodę będzie musiał wyrazić kupujący.

6. Czy można przeznaczyć kasę do ewidencjonowania tylko jednego rodzaju sprzedaży?

Gdy sprzedaż prowadzona przez podatnika odbywa się wyłącznie w jednym punkcie sprzedaży, ma on możliwość prowadzenia ewidencji za pomocą dwóch różnych kas rejestrujących, z przeznaczeniem każdej z nich do konkretnego rodzaju sprzedaży. W piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 6 grudnia 2019 r. (sygn. 0111-KDIB3-2.4012.522.2019.2.MN) czytamy:

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości posługiwania się w prowadzonej działalności dwoma kasami rejestrującymi z przeznaczeniem każdej z nich do ewidencjonowania sprzedaży konkretnego rodzaju działalności oraz stosowanego w związku z prowadzoną ewidencją oznaczenia podatnika. Jak wskazano w opisie sprawy Wnioskodawca prowadzi działalności w jednym miejscu, przy czym są to dwa różne rodzaje działalności.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, podatnik jest zobowiązany prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących do sprzedaży dokonywanej na rzecz podmiotów wymienionych w przepisie art. 111 ust. 1 ustawy o VAT w miejscu gdzie dokonuje tej sprzedaży. Podatnik sam decyduje przy użyciu ilu kas będzie prowadził ewidencję sprzedaży w danym punkcie prowadzonej działalności.

Zatem, z powyższych przepisów wynika, że ustawodawca dopuszcza możliwość ewidencjonowania sprzedaży dokonywanej przez podatnika w jednym punkcie sprzedaży przy użyciu jednej lub większej liczby kas rejestrujących oraz nie wprowadza żadnych ograniczeń co do możliwości ewidencjonowania w danym miejscu prowadzonej działalności sprzedaży na odrębnych kasach.

W przedmiotowej sprawie, w sytuacji gdy sprzedaż prowadzona przez Wnioskodawcę jako podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą pod wskazanym NIP opisanych towarów usług będzie odbywała się wyłącznie w jednym punkcie sprzedaży, Wnioskodawca będzie miał możliwość prowadzania ewidencji przy pomocy dwóch różnych kas rejestrujących, z przeznaczeniem każdej z nich do konkretnego rodzaju sprzedaży. Zatem stanowisko Wnioskodawcy oznaczone we wniosku numerem 1 jest prawidłowe.

7. Czy oznaczenie podatnika na kasie fiskalnej może zawierać również informację o jego konkretnej działalności?

Przepisy określają jedynie niezbędne minimum informacji, jakie ma zawierać paragon fiskalny. Dlatego nie ma przeciwwskazań, aby zamieszczać na paragonie dodatkowe informacje. Należy tylko przestrzegać kolejności zamieszczania tych informacji zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie kas. W piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 6 grudnia 2019 r. (sygn. 0111-KDIB3-2.4012.522.2019.2.MN) czytamy:

W dalszej kolejności należy się odnieść do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących oznaczenia podmiotu stosowanego dla celów prowadzonej przy zastosowaniu kas ewidencji. Wskazany na wstępie przepis § 25 ust. 1 ww. rozporządzenia, określa jedynie niezbędne minimum informacji jakie paragon fiskalny ma zawierać w przypadku prowadzenia przez podatnika ewidencji przy użyciu kas z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii.

Oznacza to, że nie istnieją żadne przeciwwskazania co do umieszczenia na paragonie fiskalnym dodatkowych informacji niewymienionych w przepisie § 25 ust. 1 ww. rozporządzenia. Przepis § 25 ust. 2 rozporządzenia, zawiera jedynie zastrzeżenie odnoszące się do kolejności danych zawartych na paragonie fiskalnym, które powinny znajdować się w porządku określonym w § 25 ust. 1 cyt. rozporządzenia.

Zatem w przedmiotowej sprawie dopuszczalne jest wprowadzenie na paragonie fiskalnym dodatkowej informacji w zakresie nazwy pod którą będzie wykonywany konkretny rodzaj działalności i prowadzona będzie ewidencja sprzedaży przy użyciu danej kasy rejestrującej.

8. Jak ewidencjonować sprzedaż innego podmiotu na własnej kasie?

Obowiązek powierzenia własnej kasy lub zlecenia ewidencjonowania pośrednikowi ciąży na podmiocie zlecającym, o ile ma on obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Paragony dokumentujące taką sprzedaż powinny zawierać dane podmiotu, który przyjął zlecenie, gdy ewidencjonuje obrót na własnej kasie. W piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 października 2019 r. (sygn. 0114-KDIP1-3.4012.374.2019.2.ISK) czytamy:

Należy bowiem zauważyć, że przepis cytowanego wcześniej § 5 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących stanowi, że podatnik, który ma obowiązek prowadzenia ewidencji, zlecając wykonywanie sprzedaży innemu podmiotowi, przekazuje kasę powierzoną lub zobowiązuje go do prowadzenia ewidencji na swoją rzecz lub w swoim imieniu przy zastosowaniu kasy własnej tego podmiotu. Powyższe wskazuje, że ww. obowiązek powierzenia własnej kasy lub zlecenia ewidencjonowania pośrednikowi ciąży na podmiocie zlecającym, o ile ma on obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Obowiązek ewidencjonowania przez podmiot pośredniczący sprzedaży dokonywanej w imieniu i na rzecz zleceniodawcy ma zatem charakter pochodny i jako taki uzależniony jest od zaistnienia takiego obowiązku u zleceniodawcy.

(…) Zatem, w przypadku prowadzenia sprzedaży w imieniu i na rzecz A., kiedy to Wnioskodawca będzie zobowiązany do prowadzenia ewidencji tej sprzedaży za pomocą własnej kasy rejestrującej, to na Wnioskodawcy spoczywa obowiązek drukowania i wydawania paragonów fiskalnych dokumentujących sprzedaż w imieniu i na rzecz A. Konsekwentnie, paragony fiskalne emitowane przez kasę rejestrującą należącą do Wnioskodawcy, dokumentujące sprzedaż dokonaną w imieniu i na rzecz A., zgodnie z zapisem przepisu § 25 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, muszą być opatrzone danymi Wnioskodawcy (w tym nazwą, adresem jego punktu sprzedaży, oraz numerem identyfikacji podatkowej).

9. Czy można używać jednej nazwy do różnych towarów z danego asortymentu?

Dokonując sprzedaży kilku odmian towaru z danego asortymentu, podatnik może zaprogramować na kasie jedną nazwę dla tych towarów. Stosowanie jednej nazwy jest dozwolone również wtedy, gdy towary są oferowane po różnych cenach, ale pod warunkiem że są opodatkowane jedną stawką VAT. W piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 września 2019 r. (sygn. 0115-KDIT1-1.4012.478.2019.1.AJ) czytamy:

Powołane przepisy wskazują, że na paragonie fiskalnym musi znajdować się nazwa towaru lub usługi. Oprócz nazwy, może znajdować się ewentualnie opis stanowiący rozwinięcie tej nazwy i pozwalający na jednoznaczną ich identyfikację.

Przepisy prawa podatkowego nie definiują pojęcia nazwy towaru lub usługi oraz nie określają źródła stosowania nazw towarów lub usług, wobec czego należy sięgnąć do definicji słownikowych. Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego PWN (http://sjp.pwn.pl) „nazwa” oznacza „wyraz albo połączenie wyrazowe oznaczające kogoś lub coś”, zaś nazwa jednostkowa - nazwę mającą tylko jeden desygnat.

Nazwy, uwzględniające „jednoznaczne” identyfikowanie oferowanych towarów i usług (oraz sposób przyporządkowania stawki podatku do nazwy towarów i usług), określa sam podatnik uwzględniając asortyment sprzedawanych towarów i usług. Sposób dokonywania jednoznacznej identyfikacji towaru lub usługi jest w dużej mierze uzależniony od specyfiki prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, przy czym należy pamiętać, iż przepisy nie wykluczają stosowania skrótów.

Nazwa towaru lub usługi ma spełniać cele, dla jakich podatnik został zobowiązany do ewidencjonowania obrotu. Podatnik jest zobowiązany na paragonie opisać wykonane świadczenie, podać jego nazwę, tak aby do użytej nazwy możliwe było przyporządkowanie odpowiedniej stawki podatkowej i by użyta nazwa była co do istoty zgodna z będącym przedmiotem obrotu świadczeniem. Jednocześnie nazwa świadczenia na paragonie musi być tak skonstruowana, aby można było na tej podstawie w połączeniu z ceną dokładnie określić jakie świadczenie zostało zakupione. Dopiero taki sposób ewidencjonowania sprzedaży skutecznie zagwarantuje konsumentowi prawo do otrzymania dowodu nabycia towarów lub usług z uwidocznioną kwotą podatku oraz możliwość kontroli przez klienta czynności, dotyczących prawidłowego ewidencjonowania transakcji i wystawienia dowodu potwierdzającego jej wykonanie. Podatnik powinien zatem wystawiać paragony zawierające nazwy towarów na tyle szczegółowe, żeby - z jednej strony - pozwalały one organowi podatkowemu na weryfikację prawidłowości rozliczenia podatku, a z drugiej - zapewniały konsumentowi możliwość kontroli dokonywanych zakupów.

(…) Należy w tym miejscu wskazać, iż dokonując sprzedaży jednej (lub kilku) odmian danego asortymentu towarowego/świadczenia, podatnik może zaprogramować w kasie jedną nazwę dla danego typu towarów. Stosowanie jednej nazwy jest dozwolone również wtedy, gdy towary/usługi są oferowane po różnych cenach, z zastrzeżeniem przypadku, gdy podatnik ma w swojej ofercie towary objęte różnymi stawkami podatku VAT. Przy czym należy zauważyć, że im szerszy jest wybór towarów lub usług w danej grupie, to wymaga on bardziej szczegółowego określenia nazwy towaru lub usługi w celu ich prawidłowej identyfikacji.

10. Czy trzeba drukować raporty kasowe i jak je przechowywać?

Podatnik ma obowiązek drukować miesięczne raporty fiskalne. Nie będzie miał natomiast obowiązku drukowania dobowych raportów fiskalnych, które mają postać zapisu na informatycznym nośniku danych. Można je natomiast przechowywać w formie elektronicznej. W piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 sierpnia 2019 r. (sygn. 0114-KDIP1-3.4012.170.2019.2.ISK) czytamy:

Ponadto jak Wnioskodawca wskazał w opisie sprawy dobowe oraz miesięczne raporty fiskalne są zapisywane w każdej kasie fiskalnej, posiadającej taką możliwość, na jej karcie microSD po zamknięciu doby fiskalnej. Zatem w odniesieniu do wątpliwości Wnioskodawcy w zakresie zaprzestania drukowania dobowych i miesięcznych raportów fiskalnych również w stanie faktycznym 2 - z uwagi na brzmienie § 29 rozporządzenia - Wnioskodawca będzie miał obowiązek dokonania wydruku miesięcznych raportów fiskalnych, nie będzie miał natomiast obowiązku drukowania dobowych raportów fiskalnych, które mają postać zapisu na informatycznym nośniku danych.

Odnosząc się natomiast do przechowywania w formie elektronicznej paragonów oraz dobowych i miesięcznych raportów fiskalnych należy wskazać, że nie ma przeciwskazań do elektronicznego przechowywania tego rodzaju dokumentów. Ustawodawca nie wskazał bowiem jednoznacznej formy przechowywania raportów fiskalnych oraz paragonów dokumentujących transakcje które zostały udokumentowane fakturami w formie elektronicznej lub papierowej.

11. Czy trzeba ewidencjonować na kasie sprzedaż na rzecz pracowników pakietów medycznych, posiłków i kart MultiSport?

Podatnik, obciążając pracownika kosztami gotowych posiłków, pakietu medycznego oraz pakietu MultiSport, nie musi tych czynności ewidencjonować na kasie rejestrującej, gdy nabył te usługi we własnym imieniu, ale na rzecz pracownika. W piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 27 stycznia 2020 r. (sygn. 0111-KDIB3-2.4012.650.2019.2.MN) czytamy:

Zatem należy stwierdzić, że Spółka nabyła i wyświadczyła pracownikowi wymienione we wniosku usługi, czyli sprzedaż gotowych posiłków, pakietów medycznych oraz pakietów multisport. Przy czym bez znaczenia jest to, że pracownik może nabywać ww. usługi pakietów medycznych oraz pakietów multisport dla członków swojej rodziny. W rozpatrywanej sprawie istotne jest to, że transakcji zakupu ww. usług dokonuje pracownik Wnioskodawcy i z jego wynagrodzenia potrącana jest należność.

Tym samym, bezwzględny obowiązek ewidencjonowania przy użyciu kasy rejestrującej na podstawie § 4 ust. 1 pkt 2 lit. f, lit. i oraz lit. l rozporządzenia, nie dotyczy świadczenia przez Wnioskodawcę usług, które wcześniej nabył on we własnym imieniu, ale na rzecz pracownika. Zgodnie z przepisem § 4 ust. 3 pkt 1 ww. rozporządzenia przepis § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia nie będzie miał zastosowania w przypadku świadczenia takiego rodzaju usług na rzecz swoich pracowników.

W rezultacie, Wnioskodawca obciążając pracownika kosztami gotowych posiłków, pakietu medycznego oraz pakietu multisport, czynności tych nie musi ewidencjonować na kasie rejestrującej.

W konsekwencji, na podstawie § 2 w zw. z poz. 34 załącznika do rozporządzenia Wnioskodawca będzie miał prawo korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej czynności opisanych w treści wniosku, świadczonych na rzecz pracowników nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2021 r.

12. Jak liczyć termin kolejnego przeglądu technicznego?

Pierwszy przegląd techniczny kasy rejestrującej powinien być wykonany nie później niż 2 lata od daty pierwszej fiskalizacji lub od daty ponownej fiskalizacji po wymianie modułu. Natomiast wykonanie zarówno pierwszego, jak i każdego kolejnego przeglądu kasy (w obu opisanych przypadkach) rozpoczyna nowy, dwuletni okres dla następnego obowiązkowego przeglądu. W piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 stycznia 2020 r. (sygn. 0112-KDIL3.4012.23.2019.1.JK) czytamy:

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii obliczania terminu, w którym powinien być obecnie wykonywany obowiązkowy przegląd techniczny kasy rejestrującej, w powiązaniu z terminem pierwszej fiskalizacji lub ponownej fiskalizacji kasy po wymianie modułu.

Z powyższych przepisów wynika, że obowiązkowy przegląd techniczny kasy według cytowanego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących, powinien być wykonany nie rzadziej niż co 2 lata, zgodnie z przepisem § 54 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących.

Powyższe oznacza, że Spółka ma obowiązek wykonać obowiązkowy przegląd techniczny kasy rejestrującej nie rzadziej niż co 2 lata, co oznacza, że może ona dokonywać go częściej, a termin kolejnego przeglądu upłynie po 2 latach od ostatniego przeglądu.

Wcześniejsze - niż po upływie dwuletniego terminu - dokonanie przeglądu przerywa bieg dwuletniego terminu na dokonanie przeglądu technicznego.

Również obowiązkowy przegląd techniczny kasy z wymienionym modułem fiskalnym, powinien być wykonany w okresie nieprzekraczającym 2 lat od wymiany modułu kasy. Przy czym analogicznie do powyższej sytuacji wymiana modułu fiskalnego kasy i jego ponowna fiskalizacja przerywa bieg poprzedniego przeglądu technicznego dokonanego przed wymianą modułu.

Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że pierwszy przegląd techniczny kasy rejestrującej powinien być wykonany nie później niż 2 lata od daty pierwszej fiskalizacji lub od daty ponownej fiskalizacji po wymianie modułu. Natomiast wykonanie zarówno pierwszego jak i każdego kolejnego przeglądu kasy (w obu opisanych przypadkach) rozpoczyna nowy dwuletni okres dla następnego obowiązkowego przeglądu.

---

III. Wymiana kas starego typu na kasy online

13. Czy wszystkie usługi gastronomiczne muszą być od 1 lipca 2020 r. ewidencjonowane na kasie online?

Tylko usługi gastronomiczne świadczone przez stacjonarne placówki będą musiały być ewidencjonowane od 1 lipca 2020 r. na kasie online. Sprzedaż obwoźna nie jest objęta tym obowiązkiem. W piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 stycznia 2020 r. (0113-KDIPT1-3.4012.815.2019.1.JM) czytamy:

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność polegającą na świadczeniu usług gastronomicznych. Działalność ta nie jest prowadzona w stacjonarnej placówce gastronomicznej, a polega na sprzedaży produktów z grilla, produktów typu fast food oraz piwa i napojów w różnych miejscach na terenie kraju podczas różnych imprez i eventów. Sprzedaż produktów odbywa się w poszczególnych miejscach przez czas trwania eventu (zazwyczaj jest to kilka godzin). Wszystkie produkty i potrawy przygotowywane są na miejscu, na stoiskach, które są każdorazowo montowane podczas każdej imprezy (ustawiane stoły, a na nich sprzęt gastronomiczny), a po zakończeniu świadczenia usług takie stoisko jest rozmontowane i zlikwidowane. Sprzedaż produktów jest rejestrowana na kasach rejestrujących z elektronicznym zapisem kopii.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą braku obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących on-line.

Podkreślić w tym miejscu należy, że przepis art. 145b ust. 1 ustawy wskazuje określone branże podatników, które mają obowiązek wymiany kas rejestrujących na kasy on-line w terminach wskazanych w ustawie. Pośród nich ustawodawca wskazał podatników świadczących usługi związane z wyżywieniem, wyłącznie świadczone przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, którzy mogą prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii do 30 czerwca 2020 r.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że Wnioskodawca świadcząc usługi gastronomiczne, które nie są prowadzone w stacjonarnej placówce gastronomicznej, nie będzie miał obowiązku wymiany kasy rejestrującej na kasę on-line w terminie wskazanym w art. 145b ust. 1 pkt 2 ustawy tj. w terminie do 30 czerwca 2020 r. Tym samym Wnioskodawca będzie miał prawo po 30 czerwca 2020 r. prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym zapisem kopii.

Od redakcji:
Od 1 lipca 2020 r. obrót przy użyciu kas online muszą ewidencjonować podatnicy:

• świadczący usługi związane z wyżywieniem - realizowane przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo,

• świadczący usługi w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania,

• dokonujący dostawy węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych.

14. Czy sprzedaż węgla drzewnego musi być od 1 lipca 2020 r. ewidencjonowana na kasie online?

Węgiel drzewny nie podlega obowiązkowi ewidencjonowania na kasie online od 1 lipca 2020 r. Potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie z 10 stycznia 2020 r. (0113-KDIPT1-3.4012.815.2019.1.JM), w którym czytamy:

Biorąc pod uwagę racjonalność ustawodawcy, nie można domniemywać, że Węgiel drzewny objęty jest regulacją art. 145b ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy o VAT, skoro nie został wprost wymieniony w tym przepisie. Tym samym pojęcie węgla w rozumieniu ww. przepisu należy utożsamiać jedynie z węglem kamiennym/brunatnym bądź innym paliwem pochodzącym z węgla służącym do celów opałowych.

Reasumując, Wnioskodawca wskazuje, że dokonywana przez niego sprzedaż Węgla drzewnego nie będzie objęta od 1 lipca 2020 r. obowiązkiem ewidencjonowania z wykorzystaniem kas on-line, ponieważ:

1. znaczenie słownikowe terminu „węgiel drzewny” określa, że jest to węgiel stosowany m.in. jako paliwo do grilla, a jego właściwości nie da się porównać z właściwościami węgla np. kamiennego lub brunatnego, których sprzedaż została objęta obowiązkiem ewidencjonowana, bowiem służą jako paliwa opałowe. Za powyższą tezą przemawiają również grupowania PKWiU i CN, zgodnie z którymi Węgiel drzewny umieszczony został w innym dziale niż węgiel kamienny czy brunatny;

2. gdyby przy konstruowaniu przepisu art. 145b ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy o VAT ustawodawca miał zamiar objąć obowiązkiem ewidencjonowania przy użyciu kas on-line również sprzedaż Węgla drzewnego, to wprost wskazałby na to w przepisie;

3. węgiel sprzedawany przez Wnioskodawcę przeznaczony jest jako paliwo do grilla, tj. obróbki termicznej posiłków, podczas gdy inne rodzaje węgla przeznaczone są na cele opałowe;

4. węgiel drzewny, w przeciwieństwie do innych rodzajów węgla, nie został przez ustawodawcę zaliczony do towarów wrażliwych, które należy objąć szczególnym nadzorem (np. w postaci kas on-line, czy też mechanizmu podzielonej płatności).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

15. Czy przysługuje ulga na zakup kas online do nowych punktów sprzedaży?

Ulga na zakup kasy będzie należna tylko na te kasy online, które zostały zakupione w związku z obowiązkową wymianą. Na zakup kas do nowych punktów sprzedaży podatnikowi nie przysługuje ulga, mimo że dokonywana tam sprzedaż podlega obowiązkowi ewidencjonowania na kasie online. Takie stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie z 12 grudnia 2019 r. (sygn. 0114-KDIP1-3.4012.441.2019.2.ISK), w którym czytamy:

Odnosząc się do kwestii skorzystania z „ulgi” na zakup kas on-line do nowych punktów sprzedaży (nowych salonów), będących przedmiotem niniejszej sprawy stwierdzić należy, że „ulga” dla podatników wskazanych w art. 145b ust. 1 ustawy wprowadzającej (podatnicy zobowiązani do wymiany kas na kasy on-line) przysługuje, gdy zostaną spełnione łącznie dwa warunki:

• obowiązek wymiany kas wynika z ustawy wprowadzającej,

• zostanie rozpoczęta ewidencja na kasach on-line najpóźniej w terminach wskazanych w art. 145b ust. 3 ustawy wprowadzającej, czyli w terminach, od których dana grupa podatników ma obowiązek stosowania kas on-line.

Powyższe oznacza, że „ulga” na zakup kasy będzie należna tylko na te kasy, które podlegają wymianie w związku z obowiązkiem użytkowania kas on-line przez dane grupy podatników.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że podatnik zobligowany do wymiany kas, który dokona zakupu kas on-line do nowych punktów sprzedaży (tj. zakup nie jest związany z wymianą kasy w danym punkcie) nie będzie mógł skorzystać z tzw. „ulgi” na zakup kas rejestrujących przeznaczonych do tych nowych punktów.

Uwzględniając zatem powyższe w świetle powołanych we wniosku okoliczności, w szczególności faktu, że Wnioskodawca zakupi kasy on-line dobrowolnie w związku z otworzeniem nowych punktów sprzedaży, stwierdzić należy, że skoro kasy te nie zostaną nabyte w związku z wymianą dotychczas używanych kas rejestrujących na kasy on-line, Wnioskodawca z tytułu ich nabycia nie może skorzystać z prawa do „ulgi” na zakup kas on-line.

16. Co należy rozumieć przez pojęcie usług gastronomicznych, które od 1 lipca 2020 r. muszą być ewidencjonowane na kasie online?

Punktem gastronomicznym jest również placówka prowadząca ograniczoną działalność gastronomiczną, taka jak: smażalnia, pijalnia, lodziarnia, bufet w kinie, na stadionie, itp. Do placówek gastronomicznych nie zalicza się natomiast ruchomych punktów sprzedaży detalicznej i automatów sprzedażowych. Tak zdefiniował usługi gastronomiczne Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie z 10 grudnia 2019 r. (sygn. 0114-KDIP1-3.4012.436.2019.1.ISK), w którym czytamy:

Placówki gastronomiczne mogą być prowadzone m.in. w obrębie hoteli, moteli, zajazdów, schronisk, pól campingowych, w pensjonatach, domach wypoczynkowych i innych miejscach krótkotrwałego pobytu jak też w wagonach kolejowych wchodzących w skład pociągu oraz na statkach pasażerskich. Do placówek gastronomicznych nie zalicza się ruchomych punktów sprzedaży detalicznej i automatów sprzedażowych. Z kolei punktem gastronomicznym jest placówka gastronomiczna prowadząca ograniczoną działalność gastronomiczną, taką jak: smażalnia, pijalnia, lodziarnia, bufet w kinie, na stadionie, itp. Jednocześnie stała placówka gastronomiczna to placówka czynna w ciągu całego roku kalendarzowego, ewentualnie pracująca z pewnymi przerwami, wynikającymi z takich przyczyn jak remont, okresowy brak personelu (z powodu urlopu lub choroby), okresowa inwentaryzacja itp. Z kolei sezonowa placówka gastronomiczna to placówka uruchamiana okresowo i działająca nie dłużej niż sześć miesięcy w roku kalendarzowym. Dalej wg Głównego Urzędu Statystycznego, stacjonarne placówki gastronomiczne to m.in. bary, punkty gastronomiczne, restauracje, sezonowe placówki gastronomiczne, stołówki.

Odnosząc powyższe do sprawy będącej przedmiotem niniejszego wniosku należy stwierdzić, że prowadząc punkty sprzedaży (sklepy stacjonarne wskazane w wariantach I-IV), w których sprzedawane będą uprzednio przygotowane przez Wnioskodawcę wyroby gastronomiczne, tj. kanapki na zimno, kanapki na ciepło, pizza, świeżo wyciskane soki czy kawa z ekspresu, Wnioskodawca świadczy usługi związane z wyżywieniem w stacjonarnych placówkach gastronomicznych (sklepy stacjonarne wariantów I-IV).

Tym samym, mając na uwadze powyższe regulacje prawne wynikające z powołanych przepisów należy stwierdzić, że skoro - jak wynika z opisu sprawy - w ramach prowadzonych sklepów stacjonarnych Wnioskodawca będzie prowadził punkty sprzedaży usług gastronomicznych, to stosownie do zapisu art. 145b ust. 1 pkt 2 ustawy, będzie zobowiązany do prowadzenia ewidencji sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej od 1 lipca 2020 r. przy użyciu kasy on-line, tj. kasy umożliwiającej połączenie i przesyłanie danych między kasą rejestrującą, a Centralnym Repozytorium Kas, z uwzględnieniem przepisu art. 145b ust. 2 ustawy.

17. Czy podatnik, który od 1 lipca 2020 r. musi ewidencjonować obrót na kasie online, powinien przed tym terminem wymienić wszystkie kasy?

Podatnik, który jest zobowiązany ewidencjonować od 1 lipca 2020 r. obrót na kasie online, musi wymienić wszystkie dotychczas stosowane kasy przed tym terminem. Nie może rozłożyć wymiany w czasie i dokonywać jej przez 6 miesięcy liczone od 1 lipca 2020 r. Takie stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie z 13 listopada 2020 r. (sygn. 0115-KDIT1-1.4012.602.2019.1.AW), w którym czytamy:

Podkreślić należy, że Wnioskodawca obowiązany jest rozpocząć prowadzenie ewidencji przy zastosowaniu kas on-line w ustawowym terminie, tj. w niniejszej sprawie zgodnie z datą określoną w art. 145b ust. 3 pkt 2 ustawy - w dniu 1 lipca 2020 r. Oznacza to, że do tego terminu Wnioskodawca jest zobowiązany wymienić dotychczas stosowane 5 kas rejestrujących na kasy on-line, a nie jak twierdzi Wnioskodawca od tego momentu liczony jest 6-miesięczny termin na wymianę pozostałych kas na kasy on-line.

Zaznaczyć także należy, że zarówno przepisy art. 111 ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisy rozporządzenia w sprawie odliczenia lub zwrotu kwot wydanych za zakup kas rejestrujących oraz zwrotu tych kwot przez podatnika, są przepisami ogólnymi dotyczącymi wszystkich podatników zobowiązanych do prowadzenia ewidencji sprzedaży za pomocą kas rejestrujących. Jednakże okres 6 miesięcy wskazany w art. 111 ust. 4 oraz w § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie odliczenia lub zwrotu kwot wydanych za zakup kas rejestrujących oraz zwrotu tych kwot przez podatnika, nie dotyczy podatników zobowiązanych do wymiany kas starego typu na kasy on-line, gdyż sprzeczne byłoby to z obowiązkiem wynikającym z art. 145b ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy, z którego wynika, że podatnicy prowadzący działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług związanych z wyżywieniem wyłącznie świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne mogą ewidencjonować sprzedaż na kasach starego typu wyłącznie do 30 czerwca 2020 r.

Ponadto przyznanie tzw. „ulgi” podatnikom zobowiązanym do wymiany kas stanowi wyjątek od zasady, a każdy wyjątek należy traktować bardzo ściśle i wąsko. Ustawodawca przyznał bowiem prawo do odliczenia podatnikom, którzy już raz skorzystali z tzw. „ulgi” przy nabyciu pierwotnych kas, jak również nie mają obowiązku zwrotu ewentualnej wcześniejszej ulgi, gdy wymiana dotyczy kasy, która zakończy użytkowanie w terminie, który co do zasady obligowałby do zwrotu wcześniejszej ulgi.

Zatem, mając na uwadze zapisy art. 145b ust. 1 pkt 2 lit. a i art. 145b ust. 3 ustawy o VAT, Wnioskodawca jest zobowiązany do rozpoczęcia ewidencji za pomocą kas on-line od 1 lipca 2020 r., a zatem jest zobowiązany do wymiany wszystkich kas starego typu na kasy on-line do tego terminu.

Od redakcji:
Trudno zgodzić się z tym stanowiskiem. Z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 29 kwietnia 2019 r. w sprawie odliczania lub zwrotu kwot wydanych na zakup kas rejestrujących oraz zwrotu tych kwot przez podatnika wynika, że warunkiem uzyskania ulgi, gdy podatnik użytkuje więcej niż jedną kasę, jest zakup wszystkich kas w terminie 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania. Przepis ten nie został wyłączony w przypadku obowiązkowej wymiany kas. Dlatego podatnicy, którzy mają obowiązek rozpoczęcia ewidencjonowania od 1 lipca 2020 r., powinni mieć czas na wymianę wszystkich kas w każdym punkcie do 1 stycznia 2021 r.