Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawą o VAT), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT). Towar rozumie się jako rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT). Natomiast przez świadczenie usług należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów rozumieniu art. 7 (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).
Zasadniczo, sprzedaż towarów i usług jest opodatkowana podstawową stawką podatku VAT w wysokości 23%, jednak w niektórych przypadkach ustawodawca przewidział obniżoną stawkę do 8% lub 5%. Określenie prawidłowej stawki podatku zależne jest od klasyfikacji towarów/usług wg PKWiU 2008, dlatego najważniejsze dla sprzedawcy jest, aby prawidłowo zaklasyfikować przedmiot transakcji – czy dochodzi do sprzedaży lodów jako towaru czy może usługi gastronomicznej. Zaliczanie danego produktu/usługi do odpowiedniego grupowania jest obowiązkiem producenta/usługodawcy, co wynika z faktu, że właśnie producent/usługodawca posiada wszystkie informacje niezbędne do właściwego zaliczenia produktu do odpowiedniego grupowania PKWiU, tj. informacje dotyczące rodzaju użytego surowca, technologii wytwarzania, konstrukcji i przeznaczenia wyrobu lub charakteru usługi.
NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Polecamy: Biuletyn VAT
W załączniku nr 10 do ustawy o VAT znajduje się wykaz towarów opodatkowanych stawką podatku w wysokości 5%. Pozycja 21 wskazuje na możliwość zastosowania tej stawki do towarów zaklasyfikowanych wg PKWiU ex 10.5 jako „wyroby mleczarskie, z wyłączeniem kazeiny do produkcji regenerowanych włókien tekstylnych oraz kazeiny do stosowania w przemyśle innym niż produkujący żywność, pasze lub w przemyśle włókienniczym (PKWiU ex 10.51.53.0)”.
Jednakże na podstawie § 3 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (zwanego dalej rozporządzeniem) stawkę podatku wymienioną w art. 41 ust. 1 ustawy o VAT obniża się do wysokości 8% dla towarów i usług wymienionych w załączniku do rozporządzenia. Pozycja 7 ww. załącznika wskazuje na usługi związane z wyżywieniem - PKWiU ex 56 (z wyjątkiem sprzedaży wskazanych towarów, m.in. napojów alkoholowych). Wg klasyfikacji PKWiU są to:
- 56.10.11.0 usługi przygotowywania i podawania posiłków w restauracjach,
- 56.21.11.0 usługi przygotowywania i dostarczania żywności dla gospodarstw domowych,
- 56.21.19.0 usługi przygotowywania i dostarczania żywności dla pozostałych odbiorców zewnętrznych (katering),
- 56.29.19.0 pozostałe usługi gastronomiczne świadczone w oparciu o zawartą z klientem umowę,
- 56.30.10.0 usługi przygotowywania i podawania napojów.
W celu prawidłowego opodatkowania sprzedaży kluczowe znaczenie ma więc ustalenie, czy w danym przypadku ma miejsce dostawa towarów, czy świadczenie usług oraz symbol statystyczny właściwy dla przedmiotu transakcji.
Sprzedaż „na wynos” lodów w wafelkach, kubeczkach itp. sklasyfikowanych wg PKWiU 10.52.10.0 jako „lody śmietankowe i pozostałe lody jadalne” będzie stanowiła dostawę towarów. Warto w tym miejscu przytoczyć wyrok Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawach połączonych C 497/09, C 499/09, C 501/09 i C 502/09 z 10.03.2011 r.: „sprzedaż świeżo przygotowanych dań i artykułów żywnościowych do spożycia na miejscu na stoiskach lub w pojazdach gastronomicznych, lub we foyer kin stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 5 tej dyrektywy, jeżeli z oceny jakościowej całości transakcji wynika, że elementy świadczenia usług poprzedzające dostawę artykułów żywnościowych i towarzyszące jej nie mają charakteru przeważającego”. Takie lody można uznać jako wyrób mleczarski, a ich sprzedaż będzie podlegała opodatkowaniu wg stawki 5% na podstawie poz. 21 załącznika nr 10 do ustawy o VAT. Sprzedaż ta nie może być jednak związana z żadnymi dodatkowymi usługami wspomagającymi, charakterystycznymi dla usług restauracyjnych.
Ustawa o VAT nie wprowadza definicji legalnej pojęcia usług gastronomicznych, jednak wg Słownika Języka Polskiego PWN /https://sjp.pwn.pl/szukaj/gastronomia.html/ przez gastronomię należy rozumieć „działalność produkcyjno-usługowa, obejmująca prowadzenie restauracji, barów itp., sztukę przyrządzania potraw” . Usługa gastronomiczna polega zatem na przygotowaniu i podaniu posiłku w miejscu, w którym jest on przyrządzany, tj. w restauracji, kawiarni czy innym lokalu. Warto również zauważyć, że wyroku w sprawie C-231/94 TSUE orzekł, że „Transakcje dokonywane przez restauracje polegające na dostarczeniu posiłków do spożycia na miejscu nie są dostawami towarów w rozumieniu art. 5 szóstej dyrektywy (77/388), ale należy je uznać za świadczenie usług w rozumieniu art. 6 ust. 1 tej dyrektywy. Na takie transakcje składa się zespół elementów i działań, wśród których dostarczanie żywności jest tylko jednym ze składników i w których zdecydowanie dominuje element usługowy.” W świetle powyższego należy przyjąć, że sprzedaż lodów w restauracji czy kawiarni będzie podlegała opodatkowaniu stawką 8% na podstawie § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia.
Alicja Ziółek, doradca podatkowy w ECDDP sp. z o.o.