Czym jest Wiążąca Informacja Stawkowa (WIS)?
WIS wskazuje sposób zaklasyfikowania towaru albo usługi według stosownej klasyfikacji używanej na potrzeby VAT w Polsce oraz określa właściwą stawkę podatku dla tego towaru albo usługi.
Instytucja WIS została wprowadzona do przepisów ustawy o VAT przepisami ustawy z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1751, z późn. zm.). WIS są wydawane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej od 1 listopada 2019 r.
WIS jest instrumentem zapewniającym podatnikom ochronę, a przez to gwarantującym bezpieczeństwo dokonywanych transakcji, w dużo większym stopniu niż dotychczas funkcjonujące instrumenty interpretacyjne.
WIS chroni bowiem – poprzez związanie jej rozstrzygnięciem organów podatkowych, które nie mogą kwestionować stawki podatku VAT wynikającej z wydanej WIS i stosowanej prawidłowo przez podatnika – nie tylko podatnika, dla którego ona została wydana, ale również innych podatników korzystających z tej WIS, zapewniając im ochronę analogiczną jak w przypadku interpretacji indywidualnych wydawanych w trybie ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Wydane WIS, wraz z wnioskami o ich wydanie, są bowiem publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej Krajowej Informacji Skarbowej.
Celem wprowadzenia tego instrumentu było zapewnienie ochrony dla podatników, w tym przede wszystkim małych i średnich przedsiębiorców, dla których pewność i stałość warunków prowadzenia działalności, jak i ograniczenie pewnych obciążeń natury administracyjnej jest wartością bardzo cenną.
WIS wskazuje na stawkę VAT oraz stosowną klasyfikację towaru/usługi. Przed wprowadzeniem WIS podatnik uzyskiwał dwa odrębne dokumenty: opinię klasyfikacyjną od Głównego Urzędu Statystycznego, zaś interpretację indywidualną od administracji podatkowej. Ponadto opinia klasyfikacyjna GUS nie była objęta ochroną prawną, w sytuacji jej zmiany mającej wpływ na wysokość opodatkowania podatkiem VAT podatnik był zobowiązany do uiszczenia zaległego podatku wraz z należnymi odsetkami za zwłokę.
Posiadanie WIS, tak jak poprzednio interpretacji indywidualnej, nie jest jednak niezbędne dla podatników, którzy prawidłowo stosują przepisy ustawy o VAT.
Termin ważności WIS
Obowiązujące do 31 grudnia 2020 r. przepisy w zakresie WIS nie określały terminu jej ważności - wydane WIS były bezterminowe, mogły jednak:
- wygasnąć z mocy prawa w przypadku zmiany przepisów dotyczących VAT (art. 42h ust. 1 ustawy o VAT), lub
- zostać uchylone bądź zmienione w określonych przypadkach, np. w związku ze zmianami przepisów dotyczących Nomenklatury scalonej (CN) lub ich interpretacji, czy też w sytuacji stwierdzenia ich nieprawidłowości (art. 42h ust. 2 i 3 ustawy o VAT).
Od 1 stycznia 2021 r. wydawane WIS będą ważne przez okres 5 lat od dnia ich wydania.
Podstawa prawna: art. 42ha ustawy o VAT.
Zmiany zostały wprowadzone przez ustawę z 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (zwaną "nowelizacją" lub "ustawą zmieniającą") - Dz. U. z 2020 r., poz. 2419.
Przykład 1.
Podatnik X posiada WIS, która została wydana 10 lutego 2021 r. Przy założeniu że w okresie 5 kolejnych lat nie nastąpi mająca wpływ na wysokość stawki VAT zmiana przepisów w zakresie VAT lub klasyfikacji towaru/usługi będących przedmiotem WIS, posiadana przez podatnika WIS jest ważna do 10 lutego 2026 r. W przypadku braku zmiany przepisów prawa w tym zakresie także po tej dacie podatnik nie będzie musiał występować o nową WIS, aktualna bowiem pozostanie klasyfikacja towaru/usługi i stawka VAT wskazana w ważnej do 10 lutego 2026 r. WIS. Od 11 lutego 2026 r. podatnik nie będzie natomiast formalnie korzystał z mocy ochronnej WIS (wynikającej ze związania nią organów podatkowych).
Podobne uregulowanie funkcjonuje w odniesieniu do wiążącej informacji taryfowej (WIT), czyli decyzji stanowiącej oficjalną i wiążącą informację o klasyfikacji towarowej, wykorzystywanej w obrocie z krajami trzecimi – decyzje WIT są obecnie ważne przez okres trzech lat od dnia, w którym stały się skuteczne (zob. art. 33 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiającego unijny kodeks celny (Dz. Urz. UE L 269 z 10.10.2013, str. 1, z późn. zm.).
Takie rozwiązanie planuje się też wprowadzić w odniesieniu do wiążącej informacji akcyzowej (WIA), czyli decyzji wydawanej na potrzeby opodatkowania wyrobu akcyzowego albo samochodu osobowego akcyzą, organizacji obrotu wyrobami akcyzowymi lub oznaczania znakami akcyzy tych wyrobów – ograniczenie ważności WIA do 5 lat zawiera procedowany obecnie projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw).
Wprowadzenie okresu ważności WIS umożliwi podatnikom ponowne wystąpienie i otrzymanie decyzji WIS w tym samym zakresie (w odniesieniu do tego samego towaru lub usługi), jednak z uwzględnieniem aktualnych uwarunkowań prawnych (które mogły zmienić się na przestrzeni 5 lat). Zmniejszy to ryzyko długotrwałego błędnego posługiwania się WIS, która wygasła z mocy prawa z powodu zmiany przepisów (co mogło zostać niezauważone przez podatnika).
Wprowadzenie okresu obowiązywania decyzji WIS uzasadnione jest również stałym postępem technologicznym mającym wpływ na gospodarkę w postaci zwiększającej się ilości i różnorodności dóbr i usług mogących być przedmiotem WIS, czego efektem może być dezaktualizacja niektórych WIS, które nadal będą pozostawały w obrocie prawnym. Wyszukiwanie zamieszczonych w Biuletynie Informacji Publicznej obowiązujących WIS i ich analizowanie przez podatników (innych niż adresaci WIS) wymagałoby od nich znacznego nakładu czasu i pracy.
5-letni okres ważności dotyczy także WIS zmienionych na podstawie art. 42h ust. 2 albo 3 ustawy o VAT, tj. na podstawie decyzji Szefa Krajowej Administracji Skarbowej albo Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, wydawanych w przypadkach określonych w tych przepisach, np. w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości WIS spowodowanej błędną wykładnią przepisów czy też niewłaściwą oceną co do zastosowania przepisu prawa materialnego, jak również WIS zmienionych w trybie odwoławczym (w trybie art. 233 § 1 pkt 2 lit. a Ordynacji podatkowej).
Takie decyzje zmieniające WIS również będą ważne w okresie 5 lat od ich wydania.
Wygaśnięcie WIS z mocy prawa
Podkreślić należy, że w przypadku, gdy w okresie 5-letniej ważności takiej WIS nastąpi zmiana przepisów ustawy o VAT odnoszących się do towaru albo usługi będących jej przedmiotem, w wyniku której WIS stanie się niezgodna z tymi przepisami (np. zmieniona zostanie wysokość stawki dla danego towaru/usługi), zastosowanie znajdzie przepis art. 42h ust. 1 ustawy o VAT.
Zgodnie z tym przepisem WIS wygasa z mocy prawa w przypadku zmiany przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku odnoszących się do towaru albo usługi będących jej przedmiotem, w wyniku której WIS staje się niezgodna z tymi przepisami. Wygaśnięcie WIS nastąpi z dniem wejścia w życie przepisów, w wyniku których WIS stała się z nimi niezgodna. Jeśli zatem zmiana stawki VAT nastąpi w trakcie 5-letniej ważności WIS, wygaśnie ona z mocy prawa z dniem wejścia w życie stosownych zmian w przepisach, przed upływem okresu jej ważności.
Przykład 2.
Podatnik X posiada WIS, która została wydana 10 lutego 2021 r. Od 1 stycznia 2024 r. nastąpi zmiana stawki VAT na towar będący przedmiotem posiadanej przez podatnika WIS. W związku z tym posiadana przez podatnika WIS wygaśnie 1 stycznia 2024 r., ponieważ będzie niezgodna ze zmienionymi przepisami w zakresie stawki dla tego towaru.
Po utracie ważności WIS podatnik będzie mógł wystąpić o nową WIS, choć w przypadku braku zmian w przepisach prawa podatnik nie będzie musiał tego robić. Aktualna bowiem pozostanie klasyfikacja i stawka wskazana w posiadanej poprzednio przez niego WIS. Dodatkowo podatnicy mogą korzystać z WIS wydanych dla innych podatników, umieszczonych w Biuletynie Informacji Publicznej Krajowej Informacji Skarbowej, taką WIS mogą również uzyskać od swoich kontrahentów – w takich przypadkach podatnik również będzie korzystał z ochrony na zasadach określonych w ustawie o VAT. Należy podkreślić, że organy podatkowe nie mają podstaw do kwestionowania prawidłowo stosowanych przez podatników stawek VAT, nawet, gdy podatnicy ci nie posiadają WIS.
Ważne!
Wszystkie WIS (jak również decyzje o zmianie WIS wydane na podstawie art. 42h ust. 2 albo 3 ustawy o VAT lub w trybie odwoławczym na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej) wydane do 31 grudnia 2020 r. pozostają ważne (przez okres 5 lat licząc od 1 stycznia 2021 r.) do 1 stycznia 2026 r. (przy założeniu że nie nastąpi zmiana przepisów ustawy o VAT lub rozporządzenia wydanego na jej podstawie odnoszących się do towaru albo usługi będących przedmiotem WIS).
Podstawa prawna: art. 9 ustawy zmieniającej.
Przykład 3.
Podatnik X posiada WIS wydaną w listopadzie 2020 r. W związku z wprowadzeniem od 1 stycznia 2021 r. ograniczonej ważności WIS (5 lat), posiadana przez niego WIS jest ważna do 1 stycznia 2026 r., przy założeniu że w tym okresie nie nastąpiła mająca wpływ na wysokość stawki VAT zmiana przepisów w zakresie VAT lub klasyfikacji towaru/usługi będących przedmiotem WIS. W przypadku braku zmiany przepisów prawa w tym zakresie także po tej dacie podatnik nie będzie musiał występować o nową WIS, aktualna bowiem pozostanie klasyfikacja towaru/usługi i stawka VAT wskazana w ważnej do 1 stycznia 2026 r. WIS. Od 2 stycznia 2026 r. podatnik nie będzie natomiast formalnie korzystał z mocy ochronnej WIS (wynikającej ze związania nią organów podatkowych).
Źródło: Projekt (z 18 stycznia 2021 r.) objaśnień podatkowych Ministerstwa Finansów w zakresie pakietu rozwiązań „Slim VAT”
Podstawa prawna: Ustawa z 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (zwana "nowelizacją" lub "ustawą zmieniającą") - Dz. U. z 2020 r., poz. 2419.