Jaka jest zasada?
Ustawodawca zdecydował się na dodanie do ustawy o podatku od towarów i usług szeregu przepisów przejściowych, których celem jest wprowadzenie jednolitych zasad opodatkowania czynności, które dokonywane będą na przełomie roku lub, dla których data wykonania czynności i data powstania obowiązku podatkowego przypadały będą odpowiednio na 2010 i 2011 rok. Co do zasady, decydujące znaczenie dla zastosowania właściwej stawki podatku będzie miała data wykonania czynności, a nie data powstania obowiązku podatkowego.
Przykładowo, podatnik dokonujący dostawy towarów w dniu 30 grudnia 2010 r. powinien opodatkować transakcję według aktualnie obowiązującej stawki podatku VAT (22%), nawet, jeżeli faktura z tytułu takiej transakcji zostanie wystawiona 3 stycznia 2011 r., a więc pomimo tego, że obowiązek podatkowy powstanie już w 2011 r.
Wyjątek dla WNT
Jednakże, odmiennie ustalone zostały zasady dotyczące zastosowania właściwej stawki podatku VAT w odniesieniu do transakcji wewnątrzspólnotowego nabycia towarów. Mianowicie, art. 41 ust. 14g ustawy o VAT, po wejściu w życie omawianych zmian, stanowił, iż przepisów ust. 14a–14f (uzależniających właściwą stawkę podatku od daty wykonania czynności) nie stosuje się w przypadku importu towarów lub wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dla których to czynności wysokość opodatkowania podatkiem określa się według stawek podatku obowiązujących w dniu powstania obowiązku podatkowego.
Z powołanego przepisu wynika, iż decydujące znaczenie przy ustalaniu stawki podatku VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów ma moment powstania obowiązku podatkowego, a nie data faktycznego dokonania dostawy.
Polecamy: Podatek od spadków i darowizn
Powyższe oznacza, iż możliwe są sytuacje, w których podatnik będzie zobowiązany zastosować nowe stawki podatku VAT w odniesieniu do dostaw, które faktycznie miały miejsce jeszcze w grudniu 2010 r.
Obowiązek podatkowy z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów powstaje, co do zasady, 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (art. 20 ust. 5 ustawy o VAT). Jeżeli przed tym terminem wystawiono fakturę, obowiązek podatkowy z tytułu WNT powstaje z dniem wystawienia faktury przez dostawcę (a nie z dniem jej wpływu do nabywcy) - co wynika z art. 20 ust. 6 analizowanej ustawy.
Warto również pamiętać, iż w sytuacji, w której faktura została wystawiona przed dokonaniem wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów obowiązek podatkowy powstanie na zasadach ogólnych, gdyż faktura taka, jako faktura przedwczesna nie powoduje powstania obowiązku podatkowego z tytułu WNT.
Polecamy: Postępowanie podatkowe
W kontekście powyższego rozważmy następujące sytuacje. Podatnik dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w dniu 29 grudnia 2010 r. Faktura z tego tytułu wystawiona zostaje:
1. dnia 28 grudnia 2010 r. – faktura taka jest fakturą przedwczesną, a obowiązek podatkowy powstanie z dniem 15 stycznia 2011 r.
2. w dniu 29 grudnia 2010 r., wówczas obowiązek podatkowy powstanie w dniu wystawienia faktury przez dostawcę, a zatem 29 grudnia 2010 r. (bez względu na datę jej wpływu do nabywcy w Polsce),
3. W dniu 3 stycznia 2011 r. - obowiązek podatkowy z tytułu WNT powstanie w dniu wystawienia faktury VAT.
W przedstawionym przykładzie, w sytuacji opisanej w pkt 2, podatnik zobowiązany będzie do opodatkowana transakcji według stawki podatku w wysokości 22%.
Natomiast, w sytuacji, o której mowa w pkt 1 i 3 właściwa będzie stawka podatku VAT w wysokości 23%, gdyż obowiązek podatkowy z tytułu transakcji powstanie już w chwili obowiązywania nowych stawek podatku VAT.
Pamiętać należy, iż w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów podatnik zobowiązany jest do wystawienia faktury wewnętrznej, w której określa kwotę podatku należnego. Kwota ta stanowi jednocześnie kwotę podatku naliczonego. Oczywiście jedynie w sytuacji, gdy zakup służy sprzedaży opodatkowanej.
Zatem podatnicy winni pamiętać o przewidzianym przez ustawodawcę wyjątku dotyczącym zastosowania właściwej stawki podatku dla wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów dokonywanego na przełomie 2010 i 2011 roku.