Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (zwana dalej ustawą o VAT), wewnątrzwspolnotowa dostawa towarów (dalej jako WDT) to wywóz towarów z terytorium kraju do innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej w celu wykonania dostawy towarów. Jednocześnie ustawodawca przewiduje w takim przypadku możliwość zastosowania preferencyjnej stawki podatku VAT po spełnieniu określonych przesłanek. W myśl art. 42 ust. 1 ustawy o VAT, WDT podlega opodatkowaniu stawką 0% VAT pod warunkiem, że:
- polski podatnik dokonał dostawy towarów na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierające dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej (VAT UE),
- podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem WDT zostały wywiezione z kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego innego niż Polska,
- podatnik składając deklarację podatkową, w której wykazuje dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT-UE.
Polecamy: Biuletyn VAT
Polecamy: VAT 2019. Komentarz
Łączne spełnienie powyższych warunków uprawnia podatnika do zastosowania stawki 0% podatku VAT do zrealizowanej dostawy. Obowiązkiem, który sprawia podatnikom najwięcej problemów jest konieczność posiadania dokumentu, który potwierdza dostarczenie towaru do kontrahenta na terytorium UE. Ustawodawca w art. 42 ust. 3 ustawy o VAT, wskazał jakie konkretnie dokumenty potwierdzają wywóz i dostarczenie towaru. Są to:
- dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju - w przypadku gdy przewóz towarów jest zlecany przewoźnikowi (spedytorowi) oraz
- specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku.
Jednocześnie ustawodawca nie precyzuje jakie elementy powinny zawierać dokumenty przewozowe. Organy podatkowe wskazują, że nie jest ważna forma tych dokumentów, a ich treść, to żeby faktycznie stanowiły potwierdzenie dostarczenia określonego towaru do kontrahenta na terytorium Unii Europejskiej. Na przykład Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 3.04.2017 r., znak: 2461-IBPP1.4512.95.2017.2.JN stwierdził, że: „dokumentem przewozowym może być każdy dokument otrzymany od przewoźnika (spedytora), podpisany przez niego osobiście, potwierdzający powierzenie przewoźnikowi lub spedytorowi przewozu lub spedycji towaru, zgodnego ze specyfikacją i fakturą, z którego jednoznacznie wynika, że towary będące przedmiotem dostawy zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia (do nabywcy) na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju”.
Z kolei w odniesieniu do specyfikacji załadowczej organy podatkowe stwierdzają, że powinna ona zawierać rodzaj, ilość, kubaturę a także zapakowanie towaru. Nie musi przy tym mieć formy dokumentu, może to być nawet faktura, jeżeli zawiera dane niezbędne do prawidłowej identyfikacji towaru. Stanowisko takie potwierdza Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 10.03.2015 r., znak: ILPP4/443-646/14-2/BA.
Zasadniczo zatem posiadanie ww. dokumentów stanowi podstawę do zastosowania stawki 0% podatku VAT. Jednak nawet w przypadku ich braku przedsiębiorca może skorzystać z tej preferencyjnej stawki. Ustawodawca, w art. 42 ust. 11 ustawy o VAT, przewidział bowiem możliwość uzupełnienia dokumentacji wymienionej w art. 42 ust. 3 ustawy o VAT, innymi dokumentami. Stosownie do art. 42 ust. 4 ustawy o VAT, taka możliwość istnieje w sytuacji, w której ww. dokumenty nie potwierdzają jednoznacznie dostarczenia towarów do nabywcy z innego państwa członkowskiego UE. W myśl tego przepisu posiadana dokumentacja musi łącznie potwierdzać fakt wywozu towarów i odbioru ich przez kontrahenta na terenie Unii Europejskiej (poza Polską). Katalog przykładowych dokumentów zawiera:
- korespondencję handlową z nabywcą, w tym jego zamówienie;
- dokumenty dotyczące ubezpieczenia lub kosztów frachtu;
- dokument potwierdzający zapłatę;
- dowód potwierdzający przyjęcie przez nabywcę towaru na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju.
Prawo do zastąpienia dokumentów wskazanych w art. 42 ust. 3 ustawy o VAT (dokument przewozowy oraz specyfikacja załadowcza) potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. W uchwale z 11.10.2010 r., sygn. akt I FSP 1/10, stwierdził: „zastosowania stawki 0% przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów wystarczającym jest, aby podatnik posiadał jedynie niektóre dowody, o jakich mowa w art. 42 ust. 3 u.p.t.u., uzupełnione dokumentami, wskazanymi w art. 42 ust. 11 u.p.t.u. lub innymi dowodami w formie dokumentów, o których mowa w art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej, o ile łącznie potwierdzają fakt wywiezienia i dostarczenia towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju”. Powyższe stanowisko nadal jest aktualne, co potwierdza Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 4.09.2018 r., znak: 0114-KDIP1-2.4012.415.2018.1.WH.
W związku z powyższym należy stwierdzić, że katalog dokumentów, które potwierdzają, że towary zostały wywiezione z Polski i dostarczone do nabywcy z innego państwa członkowskiego jest niezwykle szeroki. Nawet, jeżeli polski przedsiębiorca nie posiada dokumentacji przewozowej czy też specyfikacji załadowczej może zastosować preferencyjną stawkę podatku VAT. Posiadane faktury, maile, protokoły zdawczo-odbiorcze czy innego rodzaju dokumentu muszą jednoznacznie wskazywać, że towary zostały dostarczone do nabywcy i opuściły kraj. W innym wypadku bowiem, dostawa dokonana na rzecz zagranicznego kontrahenta powinna zostać opodatkowana stawką 23% podatku VAT.
Tobiasz Olczak, młodszy konsultant podatkowy w ECDP SP. z o.o.