Sytuacja się dość komplikuje w przypadku, gdy polski podmiot (zarejestrowany podatnik VAT UE czynny w Polsce) zbywa towar i wystawia fakturę na rzecz nabywcy – z innego kraju UE (zarejestrowanego jako podatnik VAT UE w swoim kraju), jednakże towary są transportowane do kraju spoza UE, gdzie za transport odpowiedzialny jest nabywca.
Eksport, WDT i WNT – kiedy nie jest możliwe rozpoznanie transakcji jako WDT
W takich okolicznościach należy mieć na względzie, że nie jest możliwe rozpoznanie transakcji jako WDT z uwagi na wywiezienie towaru poza terytorium UE. Bowiem zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o VAT przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5, rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, z zastrzeżeniem ust. 2-8.
Eksport, WDT i WNT – kiedy mamy do czynienia nie z WDT, ale z eksportem towarów
W świetle powołanej regulacji, prawidłowym byłoby uznanie danej transakcji za WDT wówczas, gdy towar dostarczany kontrahentowi unijnemu (co wynikałoby także z posiadanej dokumentacji) kończyłby się na terytorium innego kraju członkowskiego UE. Stąd w przypadku, gdy faktura jest wystawiana dla kontrahenta unijnego, a towar przekracza granice UE (towar transportowany jest do terytorium państwa trzeciego w myśl art. 2 pkt 5 ustawy o VAT, czyli kraju niewchodzącego w skład UE) mamy do czynienia nie z WDT, ale z eksportem towarów. Tak więc w rozumieniu art. 2 pkt 8 ustawy o VAT przez eksport towarów rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:
- dostawcę lub na jego rzecz, lub
- nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych
- jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych.
Eksport, WDT i WNT – kto dokonuje wywozu
Wskazać należy zatem, że bez znaczenia pozostaje fakt, kto dokonuje wywozu – może to być dostawca, nabywca, a także inny podmiot wywożący towar na rzecz dostawcy lub nabywcy.
Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 41 ust. 4 ustawy o VAT w eksporcie towarów, o którym mowa w art. 2 pkt 8 lit. a, stawka podatku wynosi 0%. Przy czym w myśl art. 41 ust. 11 ustawy o VAT przepisy ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio w eksporcie towarów, o którym mowa w art. 2 pkt 8 lit. b, jeżeli podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym dokonał dostawy towarów, otrzymał dokument, o którym mowa w ust. 6, z którego wynika tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu. Przepisy ust. 7 i 9 stosuje się odpowiednio.
W rozumieniu art. 41 ust. 7 ustawy o VAT jeżeli warunek, o którym mowa w ust. 6, nie został spełniony, podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za dany okres rozliczeniowy, lecz w okresie następnym, stosując stawkę podatku 0%, pod warunkiem otrzymania dokumentu wymienionego w ust. 6 przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres. W przypadku nieotrzymania tego dokumentu w terminie określonym w zdaniu poprzednim mają zastosowanie stawki właściwe dla dostawy tego towaru na terytorium kraju.
Zastosowanie stawki podatku VAT w wysokości 0%
Wobec powyższego w analizowanych okolicznościach (wywozu towarów w ramach eksportu towarów dokonywanego przez nabywcę) zastosowanie znajdzie stawka podatku VAT w wysokości 0%, o ile sprzedawca będzie w posiadaniu właściwych dokumentów potwierdzających wywóz towaru poza terytorium UE, z których wynika tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu (art. 41 ust. 11 ustawy o VAT w związku z ust. 6 i 6a ustawy o VAT).
Eksport, WDT, WNT - jakie znaczenie ma komunikat IE-599
Powyższe znajduje potwierdzenie w bogatej linii interpretacyjnej organów podatkowych, przykładowo w interpretacji indywidualnej DKIS z dnia 4 maja 2020 r., Nr 0111-KDIB3-3.4012.66.2020.1.PJ: „Jak wyżej ustalono, w niniejszej sprawie przesłanki uznania opisanej transakcji sprzedaży dokonanej przez Wnioskodawcę za eksport towarów zostały spełnione. Kontrahent litewski dokonał wywozu towarów poza terytorium Unii Europejskiej, a celna procedura wywozu rozpoczęła się w Polsce. Komunikaty IE-599 zostały przez Spółkę otrzymane drogą mailową z agencji celnej. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że w komunikatach IE-599 jest wskazany w informacjach dodatkowych numer faktury sprzedażowej wystawionej przez Spółkę dla Kontrahenta litewskiego oraz odpowiedni kod wraz z NIP Spółki. Ilość, nazwa towarów, rodzaj towarów jest tożsama z ilością towarów, rodzajem, nazwą na jego fakturach sprzedaży. Zatem, należy uznać, że z komunikatów tych wynika tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy (dokonanej przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta litewskiego) i wywozu (dokonanego przez Kontrahenta litewskiego). Ponadto dokument IE-599 Spółka posiadała przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym dokonała dostawy towarów. W świetle przedstawionych okoliczności sprawy oraz powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że Wnioskodawca, dysponując dokumentem elektronicznym IE 599, który potwierdza jednoznacznie wywóz towarów z Polski poza terytorium Unii Europejskiej i wynika z niego tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy (dokonanej przez Wnioskodawcę) i wywozu – ma prawo do opodatkowania sprzedaży towarów na rzecz Kontrahenta litewskiego stawką VAT w wysokości 0% z tytułu dokonanego eksportu, stosownie do art. 2 pkt 8 lit. b oraz art. 41 ust. 4 w zw. z ust. 11 ustawy.”
Roksana Basty – Starszy konsultant podatkowy w Kancelarii Doradztwa Podatkowego dr Eweliny Skwierczyńskiej TAX-ES we Wrocławiu
https://tax-es.pl/
Podstawa prawna:
-
ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.