Kwestia opodatkowania podatkiem od towarów i usług usługi ubezpieczenia przedmiotu leasingu została ostatecznie wyjaśniona w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 17 stycznia 2013 r. (sprawa C-224/11, BGŻ Leasing sp. z o.o. przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie).
TSUE stwierdził, że, co do zasady, usługa ubezpieczenia przedmiotu leasingu i usługa leasingu stanowią usługi odrębne i niezależne dla celów opodatkowania podatkiem VAT. Oznacza to, iż usługę leasingu należy opodatkować według stawki podstawowej, natomiast usługa ubezpieczenia jest zwolniona z VAT.
Wyrok ten nie podziela stanowiska, jakie wcześniej zajął Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 8 listopada 2010 r. sygn. akt I FPS 3/10 oraz organy podatkowe, iż podmiot świadczący usługę leasingu powinien włączyć do podstawy opodatkowania tych usług koszty ubezpieczenia przedmiotu leasingu.
W dniu 26 czerwca 2013 r. Minister Finansów wydał interpretację ogólną (nr PT3/033/1/101/AEW/13/63224), w której wyjaśnił, jakie skutki niesie dla podatników ww. wyrok TSUE.
Minister Finansów podkreślił, że wyjaśnienia te będą miały zastosowanie, jeżeli w wyniku analizy okoliczności stanu faktycznego konkretnej sprawy, przeprowadzonej przy uwzględnieniu wskazówek wynikających z wyroku TSUE, okaże się, iż usługa ubezpieczenia przedmiotu leasingu i usługa leasingu stanowią usługi odrębne i niezależne dla celów podatku VAT.
Korekta VAT w zakresie ubezpieczenia przedmiotu leasingu – interpretacja ogólna Ministra Finansów
Istotne jest, że interpretacja ta zawiera wskazówki także dla leasingobiorców.
Wydana wcześniej uchwała NSA oraz wyrok TSUE odnoszą się bezpośrednio do kwestii podstawy opodatkowania, a zatem do rozliczeń finansujących. Nie oznacza to, że temat ten nie jest istotny dla leasingobiorców.
Kierując się wytycznymi z uchwały NSA, leasingodawcy wystawiali na rzecz leasingobiorców faktury z wliczoną do podstawy opodatkowania z tytułu leasingu wartością ubezpieczenia.
Leasingobiorcy z kolei odliczali całość podatku naliczonego z tak wystawionych faktur. Trzeba zwrócić uwagę na treść art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym przepisem nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego lub zwrotu podatku naliczonego faktury, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona z VAT.
Skoro, jak wynika z orzeczenia TSUE, do podstawy opodatkowania nie wlicza się wartości usługi ubezpieczeniowej, która jest zwolniona z VAT, to podatek wynikający z wystawianych zgodnie z wcześniejszą uchwałą NSA faktur, w części odpowiadający usłudze ubezpieczeniowej, nie mógł być odliczany.
W konsekwencji, wyrok TSUE potwierdzający stanowisko, jakie konsekwentnie zajmowała branża leasingowa, spowodował poważne ryzyko podatkowe u leasingobiorców.
Trudno jednak uznać za sprawiedliwe karanie leasingobiorców, którzy odliczali podatek z faktur wystawionych na podstawie wskazań aparatu skarbowego i uchwały NSA. Kierując się zapewne takim podejściem, Minister Finansów w interpretacji ogólnej stwierdził, iż jeśli finansujący nie wystawili leasingobiorcom faktur korygujących uwzględniających wyrok TSUE, to nie znajdzie zastosowania wskazany wyżej art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT.
Postępowanie leasingobiorców odnośnie korygowania rozliczeń podatku naliczonego zależy zatem od działań leasingodawców. Jeśli leasingodawca wystawi fakturę korygującą, to leasingobiorca, na podstawie art. 86 ust. 10a ustawy o VAT, powinien dokonać zmniejszenia podatku naliczonego w deklaracji za okres, w której otrzymał fakturę korygującą. Brak natomiast takiej faktury korygującej nie oznacza, że organy podatkowe będą kwestionować odliczenie całości podatku u leasingobiorców.
Dobrze, że wydana interpretacja ogólna dostrzega problem rozliczenia leasingobiorców. Należy przy tym zwrócić uwagę na kolejne rozstrzygnięcie TSUE, które dotyczy także rozliczeń usługobiorców. Chodzi o wyrok z 27 czerwca 2013 r. w sprawie C-155/12 (Minister Finansów przeciwko RR Donnelley Global Turnkey Solutions Poland sp. z o.o.) odnośnie miejsca świadczenia kompleksowych usług magazynowych.
Faktura korygująca i nota korygująca w 2013 roku
Rozstrzygnięcie TSUE różni się od dotychczasowego stanowiska polskich władz skarbowych, że usługi te podlegają opodatkowaniu w Polsce. Problem dotyczy zatem podmiotów zagranicznych, które odliczały polski VAT z faktur za takie usługi, jeśli okaże się, że powinny one być opodatkowane w miejscu ich siedziby na zasadzie odwrotnego obciążenia.
Zgodnie natomiast z art. 88 ust. 3a ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego lub zwrotu podatku naliczonego faktury, gdy wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze – w części dotyczącej tych czynności.
Warto zatem, żeby Minister Finansów wydał interpretację ogólną także w sprawie rozliczenia kompleksowych usług magazynowania po wyroku TSUE.