Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Powstaje wątpliwość, czy regulacja ta ma zastosowanie w sytuacji, gdy osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą i będąc czynnym podatnikiem VAT zdecyduje się na wniesienie do spółki komandytowej aportu w postaci przedsiębiorstwa.
Przykładowy stan faktyczny
Podatnik prowadzący jako osoba fizyczna działalność gospodarczą podejmuje decyzję o wniesieniu prowadzonego przedsiębiorstwa jako wkładu niepieniężnego do spółki komandytowej, w której będzie komandytariuszem.
W skład przekazywanego przedsiębiorstwa mają wchodzić między innymi nazwa przedsiębiorstwa, prawo własności rzeczy ruchomych, w tym środków trwałych (np. samochodów), prawo używania określonych składników majątkowych na podstawie umów cywilnoprawnych, zapasy, wierzytelności, środki pieniężne.
Wnoszone przedsiębiorstwo wraz ze wszystkimi składnikami będzie wykorzystywane przez spółkę komandytową do takich samych czynności jak dotychczas, tj. czynności opodatkowanych.
Czy trzeba dokonać korekty VAT po wniesieniu aportem przedsiębiorstwa do spółki komandytowej?
Co jest opodatkowane VAT?
Punktem wyjścia oceny przedstawionego w przykładzie zdarzenia są przepisy ustawy o VAT, które określają zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług. I tak zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu VAT podlegają:
1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
2. eksport towarów,
3. import towarów,
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Przez dostawę należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii.
Zatrzymując się na takiej regulacji, należałoby uznać, iż zbycie przedsiębiorstwa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Ustawodawca jednakże wyodrębnił czynność zbycia przedsiębiorstwa – określając przy tym, iż przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
W opisanym powyżej przykładzie podatnik zamierza nieodpłatnie przekazać przedsiębiorstwo – czy takie postępowanie można zakwalifikować pod pojęciem użytym przez ustawodawcę, tj. „transakcji zbycia przedsiębiorstwa”?
Prawidłowe wydaje się uznanie, iż pojęcie „transakcję zbycia przedsiębiorstwa” należy rozumieć podobnie jak termin „dostawa towarów”. „Zbycie” obejmuje więc wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, a więc sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie prawa własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu).
W konsekwencji, odpowiadając na wyżej postawione pytanie, w przedstawionym przykładzie podatnik dokona zbycia prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa.
Przez chwilę należy również zatrzymać się przy pojęciu „przedsiębiorstwa”. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują tego terminu – zastosowanie więc mają przepisy kodeksu cywilnego.
W art. 551 Kc określono, iż:
„Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.
Obejmuje ono w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5) koncesje, licencje i zezwolenia;
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8) tajemnice przedsiębiorstwa;
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.”
Istotne przy tym jest to, że składniki wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach. Dokonując więc zbycia przedsiębiorstwa zachować należy funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby po przekazaniu możliwe było kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.
Pozostając przy przedstawionym na wstępie przykładzie, by uznać czynność podatnika, jako transakcję zbycia przedsiębiorstwa, istotne jest by prawidłowo dokonał on określenia przedmiotu opodatkowania (prawidłowo zdefiniował dokonaną czynność).
W sytuacji, gdy przedmiotem zbycia będzie przedsiębiorstwo odpowiadające przywołanej wyżej definicji zawartej w art. 551 Kc, to zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, wniesienie przedsiębiorstwa aportem do spółki, będzie czynnością wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT.
Polecamy: Opodatkowanie VAT z tytułu wniesienia aportu do spółki
Jedynie na marginesie należy wskazać, iż omawiana problematyka, zawężona niniejszym tekstem do spółki komandytowej, ma swoje zastosowanie do innych spółek, zarówno osobowych jak również kapitałowych (np. sp. z o.o.) oraz spółki cywilnej.
Źródło: interpretacja indywidualna nr ITPP2/443-1103a/10/AK