Prowadzeniem spraw spółki kapitałowej oraz jej reprezentacją zajmuje się zarząd. W związku z tym spółki te zawierają z członkami zarządu umowy o świadczenie usług zarządzania. Na podstawie takich umów członkowie zarządu (Zarządzający) zobowiązują się do świadczenia usług zarządzania, w szczególności polegających na prowadzeniu spraw Spółki i uczestnictwie w pracach Zarządu, reprezentowaniu Spółki wobec podmiotów trzecich, samodzielnym zarządzaniu powierzonymi obszarami działalności Spółki czy też realizacji celów zarządczych.
W umowach takich częsty jest zapis dotyczący odpowiedzialności Zarządzających wobec Spółki oraz wobec osób trzecich za szkody wyrządzone w czasie wykonywania przez nich umowy. Wynagrodzenie członków zarządu przyjmuje zazwyczaj postać wynagrodzenia miesięcznego stałego oraz wynagrodzenia zmiennego uzależnionego od poziomu realizacji celów zarządczych. W umowie o świadczenie usług zarządzania mogą być również przewidziane okresy wyłączeń od zapłaty wynagrodzenia w przypadku gdy Zarządzający nie mogą świadczyć usług.
Polecamy: Biuletyn VAT
Polecamy: VAT 2018. Komentarz
Wskazać należy, że ponoszenie odpowiedzialności przez Zarządzających względem osób trzecich wskazuje, że czynności przez nich wykonywane podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej jako podatek VAT). Potwierdzenie, że Zarządzający działają jako podatnicy podatku VAT, w przypadku gdy z umowy wynika ich odpowiedzialność wobec osób trzecich, można znaleźć w interpretacji ogólnej z 6.10.2017 r. wydanej przez Ministra Finansów (znak PT3.8101.11.2017).
W takim przypadku aby uniknąć rejestracji jako podatnik podatku VAT oraz wszelkich obowiązków związanych ze statusem podatnika jak np. wystawiania faktur i rozliczania tego podatku rozważyć należy, czy Zarządzający mogą korzystać ze zwolnienia w podatku VAT uzależnionego od wartości sprzedaży netto.
Zwolnienie z VAT
Ustawa o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa o VAT) przewiduje zwolnienie od podatku VAT dla sprzedaży dokonywanej przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł netto (bez podatku VAT). Zwolnienie to ma również zastosowanie w przypadku rozpoczęcia przez podatnika w trakcie roku podatkowego wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem (m.in. świadczenia usług). W takiej sytuacji ww. zwolnienie ma zastosowanie, jeżeli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym kwoty 200 000 zł netto.
Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku przekroczy kwotę 200 000 zł, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczoną tę kwotę. Powyższe ma zastosowanie również w przypadku gdy faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku VAT, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej przekroczy ww. kwotę.
Powyższego zwolnienia od podatku VAT ze względu na limit sprzedaży, nie stosuje się m.in do podatników świadczących usługi w zakresie doradztwa. W tym miejscu rozważyć należy zatem czy usługi zarządzania stanowić będą usług doradcze.
Ustawa o VAT nie definiuje usług doradczych. W związku z czym zdaniem Autora termin doradztwo należy interpretować zgodnie z jego znaczeniem słownikowym. Usługi doradcze związane będą z działalnością polegającą na udzielaniu porad, opinii, wyjaśnień czy też wskazywania sposobu postępowania. Dodatkowo w tym kontekście na uwagę zasługuje interpretacja ogólna Ministra Finansów z 9.04.2015 r. (znak PT3.8101.2.2015.AEW.16), w której to pojęcie doradztwa zdefiniowano w ten sposób, że „doradztwo” obejmować może szereg usług doradczych, np. podatkowe, gospodarcze, czy finansowe. Minister Finansów odwołał się w swojej interpretacji do wykładni językowej tego pojęcia oraz definicji zwartej w internetowym Słowniku Języka Polskiego PWN. W związku z tym zdaniem Ministra Finansów, pod pojęciem „doradcy” należy rozumieć tego, „kto udziela porad”. Natomiast „doradzać”, w myśl powołanego wyżej Słownika Języka Polskiego PWN, oznacza „udzielić porady, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie”. Na podobny kierunek wskazuje również potoczne rozumienie tego terminu, zgodnie z którym „doradztwo” to udzielanie porad, opinii i wyjaśnień. Tak więc doradztwo jest udzielaniem fachowych opinii, porad, np. ekonomicznych, czy finansowych”.
Usługi zarządzania w swojej istocie nie są związane z udzielaniem opinii czy porad. Charakteryzują się one działalnością polegającą na podejmowaniu decyzji czy też prowadzeniu bieżących spraw Spółki w tym jej reprezentacji. W związku z tym, zdaniem Autora usługi zarządzania świadczone na rzecz Spółki przez Zarządzających nie będą stanowić usług doradczych. W konsekwencji Zarządzający będą mogli korzystać ze zwolnienia od podatku VAT.
Obowiązek rejestracji
Co do zasady w podatku VAT istnieje obowiązek dokonania rejestracji jako podatnik podatku VAT przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu. W odniesieniu do podmiotów dokonujących sprzedaży zwolnionej od podatku VAT ze względu na wartość sprzedaży złożenie zgłoszenia rejestracyjnego jest prawem a nie obowiązkiem. Warto pamiętać, że w przypadku utraty prawa do zwolnienia ze względu na wartość sprzedaży zgłoszenia rejestracyjnego należy dokonać przed dniem, w którym utracono prawo do ww. zwolnienia.
Przykład I
Spółka zawrze z Zarządzającym umowę o świadczenie usług zarządzania. Umowa ta obowiązywać będzie w okresie od 1.02.2018 r. do 31.12.2018r. Kwota wynagrodzenia stałego została określona na poziomie 17 000 zł netto miesięcznie. W związku z tym w okresie trwania umowy (czyli przez 11 miesięcy) Zarządzającemu zostanie wypłacone 187 000 zł (kwota ta przekroczy zatem limit 183 013,70 zł netto). W tej sytuacji wynagrodzenie zostało określone na takim poziomie, że w momencie zawarcia umowy nie ma wątpliwości, że wartość świadczonych usług przekroczy limit zwolnienia. Oznacza to, że Zarządzający zobowiązany będzie do zarejestrowania się jako podatnik VAT do 31.01.2018 r.
Przykład II
Spółka zawrze z Zarządzającym umowę o świadczenie usług zarządzania. Umowa ta obowiązywać będzie w okresie od 1.02.2018 r. do 31.12.2018r. Kwota wynagrodzenia stałego została określona na poziomie 15 000 zł netto miesięcznie. W związku z tym w okresie trwania umowy (czyli przez 11 miesięcy) Zarządzającemu zostanie wypłacone 165 000 zł (kwota ta nie przekroczy zatem limitu 183 013,70 zł netto). W związku z tym Zarządzający nie będzie obowiązany do rejestracji jako podatnik VAT przed dniem rozpoczęcia obowiązywania umowy.
Podstawa prawna: art. 15 ust. 1 i ust. 3 pkt 3, art. 113 ust. 1, ust. 5, ust. 9, ust. 10 i ust. 13 pkt 2 lit. b, art. 96 ust. 1, ust. 3 i ust. 5 pkt 2 ustawy z 11.03.2004 r o podatku od towarów i usług.
Marcelina Fabia, konsultant podatkowy w ECDDP Sp. z o. o.