SPIS TREŚCI
PORADY PRAWNE
WYJAŚNIENIA
- Problemy z ustaleniem wartości świadczenia
- Dodatkowe usługi medyczne
- MF o nieodpłatnym używaniu komórki
Co jest przychodem pracownika
Wartość świadczeń
Świadczenia medyczne
Programy komputerowe
Podstawa prawna:
Ewa Matyszewska
Gazeta Prawna Nr 103/2006 [Dodatek: Księgowość i Podatki] z dnia 2006-05-29
Rzeczywiście przedsiębiorcy coraz częściej organizują dla swoich pracowników różne imprezy okolicznościowe, nierzadko połączone z wyjazdami poza miejscowość będącą siedzibą zakładu pracy. Zasadniczo do tej pory organy podatkowe stały na stanowisku, że wydatki poniesione w związku z organizacją tego rodzaju imprez nie mogą zostać zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów ze względu na fakt, że nie są poniesione w celu osiągnięcia przychodów. Przełom w sposobie postrzegania tej kwestii przez organy podatkowe stanowiła opinia departamentu podatków bezpośrednich Ministerstwa Finansów opublikowana na stronach resortu finansów (pismo nr PB3/GN-8213-298/05/1680), zgodnie z którą dopuszczalne jest uznanie tego rodzaju wydatków za koszty uzyskania przychodów w pewnych sytuacjach. Pojawia się pytanie, w jakich sytuacjach. Otóż, jeden z przedstawicieli resortu dodatkowo wyjaśnił, że do takich sytuacji zalicza się imprezę, której uczestnicy rekrutują się tylko z grona pracowników firmy, a osoby trzecie nie biorą w niej udziału. Zorganizowana impreza powinna być w takiej sytuacji potraktowana jako nieodpłatne świadczenie na rzecz pracowników, a wydatki poniesione na nią jako tzw. koszty pracownicze, ponieważ jej głównym celem było zintegrowanie uczestników imprezy, które zgodnie z oczekiwaniami pracodawcy powinno pozytywnie wpłynąć na efektywność pracowników w przyszłości.
Jednak, co mają zrobić podatnicy, którzy organizują imprezy z udziałem osób trzecich? Jak łatwo się domyślić, imprezy organizowane z udziałem osób trzecich, np. rodziny pracownika, już nie będą zaliczane do wskazanych przez Ministerstwo Finansów sytuacji. Resort wyjaśnia, że w tym przypadku realizacja celu imprezy, jakim jest oddziaływanie na poprawienie efektywności pracy pracowników, jest zbyt ograniczona.
Należy podkreślić, że stanowisko departamentu podatków bezpośrednich, zamieszczone na stronach internetowych ministerstwa, nie stanowi wiążącej interpretacji przepisów prawa podatkowego i podatnik nie może powoływać się na jej treść w postępowaniu przed organem podatkowym. W celu uniknięcia nieporozumień, w indywidualnych sprawach podatników sugerujemy zainteresowanym wystąpić do właściwych urzędów skarbowych z wnioskiem o udzielenie informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach. Do właściwego urzędu skarbowego należy złożyć wniosek o wydanie wiążącej interpretacji podatkowej, opisując w nim szczegółowo stan faktyczny oraz przedstawiając własne stanowisko w sprawie. Jeśli organ wyda interpretację korzystną dla firmy i firma się do niej zastosuje, interpretacja będzie wiążąca dla urzędu skarbowego. Tym samym będzie ochroną dla podatnika, że właściwie zakwalifikował wydatki związane z organizacją imprez okolicznościowych dla swoich pracowników.
Zgodnie z treścią art. 12 ustawy o PIT przychodem są nie tylko wypłaty pieniężne, ale także świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Wykorzystywanie samochodu służbowego do celów prywatnych należy zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych. Wartość tego świadczenia powinna zostać doliczona do przychodów pracownika, a pracodawca zobowiązany jest do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od tego przychodu. Określenie wartości tej kategorii świadczenia powinno nastąpić zgodnie z zasadami zawartymi w art. 11 ust. 2 ustawy o PIT. Jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej pracodawcy – według cen stosowanych wobec innych odbiorców (np. w sytuacji, gdy w zakresie działalności gospodarczej pracodawcy mieści się wynajmowanie samochodów). Z kolei, jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu (np. w sytuacji, gdy samochód udostępniony pracownikowi został wcześniej wynajęty przez pracodawcę do celów służbowych). W pozostałych przypadkach – według cen rynkowych stosowanych w danej miejscowości w terminie otrzymania świadczenia.
Natomiast jeśli chodzi o usługi lekarskie, to pracodawcy zazwyczaj oferują pracownikom możliwość korzystania z szerokiej gamy usług medycznych finansowanych przez zakład pracy. Są to zarówno badania lekarskie, szczepienia ochronne, jak i stała opieka medyczna. W świetle przepisów prawa podatkowego pracodawcy nie są uprawnieni do zakwalifikowania wydatków związanych z finansowaniem świadczeń zdrowotnych do kosztów uzyskania przychodów, z wyjątkiem poniesionych kosztów świadczeń zdrowotnych, do których ponoszenia zobowiązują pracodawcę przepisy kodeksu pracy oraz innych ustaw. Pracodawcy zobowiązani są do poniesienia wydatków badań wstępnych, okresowych i kontrolnych oraz kosztów profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami niezbędnej ze względu na warunki pracy.
Inne świadczenia medyczne udostępnione pracownikom, np. w wyniku wykupienia przez pracodawcę pakietu usług medycznych, nie będą stanowiły dla pracodawcy kosztów uzyskania przychodów. Z kolei dla pracowników tylko w pewnych sytuacjach nie będą one stanowiły przychodów ze stosunku pracy. Do takich należy zaliczyć sytuacje, w których świadczenia finansowane przez zakład pracy są dostępne dla wszystkich pracowników i nie ma możliwości przypisania ich indywidualnie poszczególnym pracownikom. Usługi te opłacone są ryczałtową opłatą, która w rzeczywistości uiszczana jest za gotowość zakładu opieki medycznej do ich świadczenia. Pracownikowi z kolei pozostawiona jest możliwość skorzystania z nich, ale nieskorzystanie z usług medycznych przez pracowników nie zwalnia pracodawcy od uiszczenia opłaty.
Podatnik ma rację. Z interpretacji Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 2 listopada 2005 r. (nr 1471/DPF/415/93/05/MJ) wynika, że zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody ze stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Natomiast w myśl art. 11 ust. 1 ustawy o PIT przychodami (z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19, art. 20 ust. 3 ustawy o PIT) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W świetle tych przepisów ponoszone przez podatnika wydatki związane z zakupem karnetów stanowić będą przychód konkretnego pracownika, ale wyłącznie z chwilą faktycznie otrzymanych świadczeń. Sama możliwość skorzystania z karnetu nie stanowi wartości otrzymanych nieodpłatnych świadczeń. Ustalenie zaś wartości faktycznie otrzymanego przez danego pracownika świadczenia, w sytuacji kiedy podatnik zakupuje karnety, które nie są imienne i są przekazywane pracownikom rotacyjnie – nie jest możliwe.
Dlatego w przedstawionym stanie faktycznym takie świadczenia nie stanowią przychodu ze stosunku pracy dla konkretnego pracownika, a tym samym nie są opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego w Szczecinie w interpretacji z 29 czerwca 2005 r. (nr IIIUS/DPM. 4/415/39/1/2005) wyjaśnił, że zakład pracy powinien traktować te świadczenia jak przychód pracownika i pobierać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Definicji przychodu ze stosunku pracy nie wypełniają świadczenia otrzymane przez pracownika, które z mocy prawa musi zapewnić i sfinansować pracodawca. Do tych świadczeń należy zaliczyć m.in. badania lekarskie. W takim przypadku wydatku poniesionego na te badania nie można uznać za świadczenia pieniężne poniesione za pracownika. Przychodem pieniężnym poniesionym za pracownika będzie natomiast sfinansowanie za niego usług medycznych, do zapewnienia których pracodawca nie jest zobowiązany żadnymi ustawowymi przepisami. Dlatego opłacenie przez pracodawcę turnusu profilaktycznego bądź rehabilitacyjnego pracownika skierowanego na podstawie ponadzakładowego układu zbiorowego pracy będzie przychodem określonym w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT.