W związku z prowadzoną przez fundację działalnością gospodarczą poniesiono wydatki na poradę prawną. Kiedy wydatki na poradę prawną są kosztem uzyskania przychodu?
Odpowiedź
Wydatki na poradę prawną mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, o ile podatnik jest w stanie udowodnić na podstawie dokumentów, że porada miała związek z prowadzona działalnością i uzyskaniem przychodu.
Uzasadnienie
Wydatki na porady prawne, jako związane z funkcjonowaniem jednostki zgodnie z prawem i tym samym umożliwiające jej legalne osiąganie zysków, powinny być zaliczane do kosztów podatkowych z działalności gospodarczej. Oczywiście, fundacja powinna wykazać, że porada ta dotyczyła działalności gospodarczej i była poniesiona w celu uzyskania przychodów (wystarczy pośredni związek) i dlatego została zaliczona do kosztów tej działalności. Z uwagi na wyrok NSA z 7 czerwca 2004 r. (sygn.akt FSK 94/02) należy mieć na uwadze konieczność udokumentowania, co dokładnie było przedmiotem porady.
W wyroku tym zakwestionowano ujęcie w rozliczeniu podatku za kwiecień 1999 r. podatku naliczonego z faktury za usługi doradztwa podatkowego, polegające na przeglądzie dokumentacji celnej strony za lata 1996–1998 pod kątem prawidłowości rozliczeń celnych i podatkowych oraz wdrożenia w tym zakresie zaleceń usługodawcy. Zarzucono podatnikowi, iż nie wykazał celowości wydatku na nabycie wskazanych usług z punktu widzenia art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, odmawiając udostępnienia efektów wykonanych prac, z powołaniem się na umowę i okoliczność, że ujawnienie tych efektów mogłoby rzutować w sposób zasadniczy na sytuację prawną podatnika.
Według sądu, sama zapłata przez podatnika kwoty wynikającej z faktury za usługi doradztwa podatkowego nie może być dowodem wykonania tej usługi. Dla potrzeb prawnopodatkowych dowodem takim może być wyłącznie rezultat umowy dotyczącej takiej usługi, który powinien stanowić przedmiot oceny organów. Strona powinna udowodnić, iż poniesione przez nią wydatki na nabycie usług doradztwa podatkowego stanowią koszty uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 updop.
UWAGA!
Formą udokumentowania porady może być pisemna opinia, umowa, oświadczenie, czego porada dotyczyła, sporządzone notatki wykonane w trakcie udzielania porady lub po jej otrzymaniu.
Moim zdaniem, stanowisko przedstawione w uzasadnieniu tego wyroku jest błędne. Wymóg wykazania bezpośredniego związku wydatków na sprawdzenie dokumentacji z lat ubiegłych z celem uzyskania przychodu wydaje się w zasadzie niemożliwy. Jak zauważyłem, są to koszty ponoszone przez podmiot w celu funkcjonowania zgodnie z prawem i powinny być kosztem podatkowym, tak jak inne wydatki podmiotu związane z jego funkcjonowaniem, a nie skutkujące bezpośrednim uzyskaniem przychodu. Pozostaje mieć nadzieje, że powyższy wyrok będzie miał charakter jednostkowy. W przeciwnym razie byłoby to podważeniem starań podmiotów do funkcjonowania zgodnie z coraz bardziej skomplikowanym prawem.
Krzysztof Wieluński
Pytania: czytelnicy.non-profit@infor.pl
Podstawa prawna
• ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm Dz.U. z 2005 r. Nr 78, poz. 684)