W nowo utworzonej spółce z o.o. uchwałą zgromadzenia wspólników powołano trzech udziałowców spółki na członków zarządu. Osobom tym nie przyznano jednak wynagrodzenia. Czy w takim przypadku spółka uzyskuje nieodpłatne świadczenie, które należy zaliczyć do przychodów?
Przychody: Pełnienia przez wspólników bez wynagrodzenia funkcji członków zarządu nie można uznać za nieodpłatne świadczenie, wiąże się to bowiem z przewidywanym ekwiwalentem ze strony spółki w postaci dywidendy.
Przepisy k.s.h. nie odnoszą się do kwestii ewentualnego wynagrodzenia członków zarządu, tym bardziej nie wprowadzają obowiązku zapłaty za pełnioną funkcję. W związku z tym należy uznać za dopuszczalne pełnienie tych funkcji przez wspólników bez przyznanego im z tego tytułu wynagrodzenia.
Wspólnicy nie muszą otrzymywać wynagrodzenia z tytułu członkostwa w zarządzie spółki.
Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 updop przychodem jest wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń. Przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia nieodpłatnego świadczenia. W wyroku NSA z 22 marca 2001 r. (sygn. akt I SA/Gd 2027/98) określono, że nieodpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, jest takie zdarzenie, którego następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, tj. takim, w którym korzyść majątkową ma otrzymać tylko jedna strona. Z kolei w wyroku NSA z 28 stycznia 2000 r. (sygn. akt I SA/Gd 2285/98) określono, że przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osoby, mające konkretny wymiar finansowy. O nieodpłatnym świadczeniu można zatem mówić tylko wtedy, gdy spółka otrzymuje przysporzenie majątkowe, które nie wiąże się z formą ekwiwalentu ze strony spółki.
Jednak w przypadku wspólników, którzy zostali powołani na członków zarządu i pełnią te funkcje bez wynagrodzenia, nie można mówić o nieodpłatnym świadczeniu, wspólnicy mają bowiem prawo do otrzymania w przyszłości dywidendy. Dywidenda ta będzie jeszcze wyższa, gdyż spółka nie ponosi kosztów wynagrodzenia wspólników, zmniejszającego zysk do podziału. Pełnienia funkcji członków zarządu przez wspólników bez wynagrodzenia nie można zatem uznać za nieodpłatne świadczenie, ponieważ wiąże się ono z przewidywanym ekwiwalentem ze strony spółki w postaci dywidendy. Dlatego też nie ma potrzeby szacowania przychodu spółki w wysokości ewentualnego wynagrodzenia.
Krzysztof Lis
Podstawy prawne
• ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 143, poz. 1199
• ustawa z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych – Dz.U. Nr 94, poz. 1037; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 132, poz. 1108