W jakim okresie, bez szkody dla stron, można wystawić notę korygującą lub/i fakturę korygującą? Czy w celu zmiany nabywcy na fakturze VAT (z małżonka na małżonka) należy wystawić fakturę czy notę korygującą?
RADA
Przepisy w zakresie VAT nie zawierają ostatecznego terminu, w którym podatnik może wystawić notę lub fakturę korygującą. Korekta pomyłki dotyczącej nabywcy na fakturze może zostać dokonana poprzez wystawienie przez nabywcę towarów lub usług noty korygującej. Nie jest natomiast, co do zasady, dopuszczalne dokonywanie zmiany nabywcy na innego niż ten, który rzeczywiście uczestniczył w zawartej transakcji.
UZASADNIENIE
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych wydanych do tej ustawy nie ograniczają w czasie możliwości wystawienia faktury korygującej przez sprzedawcę – bądź przez nabywcę noty korygującej. Ograniczenie takie istniało na gruncie poprzednio obowiązującej ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym. Pomniejszenia obrotu o udzielony rabat podatnik mógł dokonać nie później niż w terminie jednego roku od dnia wystawienia „pierwotnej” faktury. W chwili obecnej ograniczenie takie nie obowiązuje.
Według przepisów rozporządzenia, wystawienie faktury korygującej możliwe jest przede wszystkim, jeżeli po wystawieniu faktury kontrahentowi udzielono rabatów zmniejszających podstawę opodatkowania. Fakturę korygującą wystawia się również wtedy, gdy po wystawieniu faktury podwyższono cenę lub – w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku, bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury. Katalog sytuacji, w których podatnik uprawniony jest do wystawienia faktury korygującej, jest, w pewnym sensie, ograniczony. Podatnik zatem posiada możliwość wystawienia faktury korygującej w przypadku, gdy nastąpi zdarzenie, które bezpośrednio wpłynie na sposób rozliczenia pierwotnej transakcji.
Korektę można ponadto wystawić w sytuacji stwierdzenia jakiejkolwiek innej pomyłki, która nie ma wpływu na rozliczenie.
W odniesieniu natomiast do not korygujących przewiduje się, że nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę lub fakturę korygującą zawierającą pomyłki, dotyczące jakiejkolwiek informacji wiążącej się zwłaszcza ze sprzedawcą lub nabywcą lub oznaczeniem towaru lub usługi (z wyjątkiem pomyłek w określonych pozycjach faktury), może wystawić fakturę nazwaną notą korygującą. Nota korygująca, zgodnie z tym przepisem, nie może jednak w żadnym wypadku dotyczyć pomyłek obejmujących następujące pozycje faktury:
• jednostka miary i ilość sprzedanych towarów lub rodzaj wykonanych usług;
• cena jednostkowa towaru lub usługi bez kwoty podatku (cena jednostkowa netto);
• wartość towarów lub wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
• stawka podatku;
• suma wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług, z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu;
• kwota podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
• wartość sprzedaży towarów lub wykonanych usług wraz z kwotą podatku (wartość sprzedaży brutto), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku lub zwolnionych od podatku, lub niepodlegających opodatkowaniu;
• kwota należności ogółem wraz z należnym podatkiem, wyrażona cyframi i słownie.
WAŻNE
Nota korygująca może dokumentować pomyłkę w nazwie lub adresie sprzedawcy lub nabywcy określonego na fakturze. Będzie więc właściwa w przypadku wystąpienia na fakturze pomyłki w nazwie sprzedawcy lub nabywcy.
Wątpliwości organu podatkowego może natomiast wzbudzić próba zmiany sprzedawcy z jednego małżonka na drugiego. Chyba że podatnik będzie w stanie wykazać, iż zmiana ta jest konieczna ze względu na pomyłkę w wystawionej fakturze, powstałą w momencie zawierania transakcji, która to transakcja została zawarta w rzeczywistości przez innego małżonka niż małżonek występujący na fakturze. Fakt taki może wynikać na przykład z zawartej pomiędzy stronami umowy. Zgodnie bowiem ze stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażonym w wyroku z 27 października 1999 r. (III SA 7685/98): Zwrot „jakakolwiek informacja wiążąca się z nabywcą” [...] oznacza możliwość korygowania pomyłek w sposobie określenia nabywcy, np.: błąd w nazwie, adresie lub numerze identyfikacyjnym itp. Mogą być prostowane w tym trybie pomyłki dotyczące tego konkretnego podatnika. Nie można natomiast na drodze wystawienia noty korygującej zmienić podmiotu umowy sprzedaży z jednego istniejącego realnie na drugi mający również swój byt cywilno-prawny i podatkowy.
Istotne jest również to, że nota korygująca w rzeczywistości powinna dotyczyć pomyłek, które powstały w momencie wystawiania faktury, bez względu na to, czy strony mogły uniknąć takich pomyłek.
WAŻNE
Należy zaakcentować, że nota korygująca może być wystawiona jedynie przez nabywcę towarów i usług, czyli przez podmiot otrzymujący fakturę.
• § 16 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 95, poz. 798
Marcin Sikora
specjalista w zakresie VAT, prawnik